Samenvatting Verbintenissenrecht & ondernemingsrecht
Hoofdstuk 1, inleiding in het recht
Je mag niet voor eigen rechter spelen, gebeurt dat wel is (eigenrichting) dat wil zeggen het
zelf voor rechter spelen
Recht en rechtsbronnen
- Wetten
- Verdragen
- De jurisprudentie
- De gewoonte
Het systematisch opnemen van regels in wetten noem je codificeren
Voorbeelden van wetten zijn: het Burgerlijk wetboek, de Grondwet, de Faillissementswet,
de Handelsnaamwet en het Wetboek van Strafrecht
Wetten worden gemaakt door: de Gemeenteraad, Provinciale staten, de regering en de
Staten-Generaal (gezamenlijk)
De regering wordt gevormd: de koning en de ministers, de Staten-Generaal bestaan uit de
Tweede Kamer en de Eerste kamer
Als een wet door de regering en de Staten-Generaal is gemaakt, noem je zo’n wet een wet
in formele zin
Voorbeeld: een voorbeeld van een wet in formele zin die tevens een wet in materiële zin is,
is het Burgerlijk Wetboek. Deze wet is gemaakt door de regering en de Staten-Generaal en is
om die reden een wet in formele zin en de wet is voor herhaalde toepassing vatbaar (= wet
in materiële zin)
1
, Wetgever: regering en Voorbeelden Toelichting
Staten-Generaal
Maken: Burgerlijk Wetboek, Deze wetten zijn voor
Wetboek van Strafrecht, herhaalde toepassing
Wet in formele zin tevens Algemene wet vatbaar (en gelden voor
wet in materiële zin Bestuursrecht iedereen)
Overzicht van voorbeelden van wet in formele, tevens wet in materiële zin
Wetgever: regering en Voorbeelden Toelichting
Staten Generaal
Maken: Wet in formele zin Begrotingswet, Deze wetten bevatten
niet tevens in materiële zin toestemmingswet (voor in slechts een besluit voor een
het huwelijk treden van een concreet geval
lid van het koninklijk huis)
Wanneer een lid van het Koninklijk huis een huwelijk wil aangaan, moeten de regering en de
Staten-Generaal toestemming geven (dus bij wet) wil dit lid aanspraak kunnen houden op
eventuele troonopvolging. Een dergelijke toestemmingswet is een wet in formele zin, want
de wet is gemaakt door de regering en de Staten-Generaal. Deze wet is geen wet in
materiële zin, want de regeling bevat geen algemeen verbindende voorschriften. De wet
geldt namelijk alleen voor het koninklijke bruidspaar
Overzicht van voorbeelden van wet in formele zin, niet tevens wet in materiële zin
Wetgever: Regering Voorbeelden Toelichting
Provinciale staten
Gemeenteraad
Maken: Wetten in materiële Algemene maatregelen van Deze wetten zijn niet tevens
zin bestuur (= wet gemaakt wet in formele zin omdat
door regering) Provinciale deze wetten niet gemaakt
verordeningen (= wet worden door de regering en
gemaakt door provinciale Staten-Generaal gezamenlijk
staten) Gemeentelijke
verordeningen (= wet
gemaakt door de
gemeenteraad)
Een verdrag is een internationale overeenkomst tussen twee of meer landen > een verdrag
kan bepalingen bevatten die gericht zijn tot de landen en tot de burgers
Uitspraken van rechters noem je jurisprudentie, de rechter zal omdat de wet niet altijd even
duidelijk is, de wet moeten uitleggen (interpreteren)
2
,Het gewoonterecht is een ongeschreven recht omdat deze regels niet in een wet zijn
vastgelegd
Privaatrecht en publiekrecht
Privaatrecht: regelt de relatie tussen de burgers onderling
Een burger kan een particulier, een ondernemer, een organisatie en soms ook de
overheid zijn
Bijvoorbeeld: je koopt een set multimediaspeakers bij MediaMarkt. Als je ontevreden bent
over de speakers omdat het geluid uit de speakers ‘blikkerig’ klinkt, vind je in het
privaatrecht regels over wat je in zo’n geval kunt doen
Publiekrecht: regelt de relaties tussen overheden onderling en die tussen de overheid en de
burgers
Bijvoorbeeld: als je een vergunning nodig hebt voor het organiseren van een evenement,
moet je de vergunning aanvragen bij de overheid. De overheid bepaalt dan of de vergunning
wordt verleend
Objectief recht en subjectief recht
Het geheel van geschreven en ongeschreven rechtsregels noem je objectief recht
Subjectief recht is een individueel recht dat je in het concrete geval aan de objectieve
rechtsregels ontleent
Bijvoorbeeld: als eigenaar van een smartphone heb je bepaalde rechten. Het objectieve
recht stelt bijvoorbeeld dat het de eigenaar vrijstaat om van de smartphone gebruik te
maken met uitsluiting van iedereen. Deze bevoegdheid is gebaseerd op het objectief recht.
Als je je smartphone vervolgens verkoopt voor 150 euro aan Thomas, heb je recht op een
bepaald geldbedrag. Als je het geldbedrag niet krijgt, is het jouw recht Thomas daarop aan te
spreken. Dit is je subjectieve recht
3
, Dwingend recht en aanvullend recht
Er zijn rechtsregels waarvan je niet mag afwijken. Dat zijn dwingende rechtsregels
Bijvoorbeeld: het verbod op diefstal
Aanvullend recht is wetgeving dat een onderlinge afspraak aanvult. Aanvullend recht geldt
alleen wanneer de partijen zelf niets geregeld hebben
Bijvoorbeeld: als je een arbeidsovereenkomst sluit zonder dat je een opzegtermijn
afspreekt, vult de wet de arbeidsovereenkomst aan. Er is dan een wettelijke opzegtermijn
van toepassing.
Formeel recht en materieel recht
Formeel recht geeft regels over de wijze waarop materieel recht kan worden afgedwongen
Hoofdstuk 2, verbintenissenrecht
Bronnen van verbintenissen
Verbintenissen kunnen onder andere ontstaan uit:
1. De wet; bijvoorbeeld wanneer je schade bij een ander veroorzaakt. Er ontstaat dan
een wettelijke schadevergoedingsplicht
2. Een overeenkomst; bijvoorbeeld een werknemer heeft recht op loon als hij arbeid
heeft verricht voor zijn werkgever
3. Rechterlijke uitspraken; bijvoorbeeld de rechter bepaalt dat een onderneming
schadevergoeding moet betalen vanwege het plegen van contractbreuk
4
