Leesverslag nr. 2
van: Rayna Busch
klas: H4A
maand/jaar: December 2018
titel van de roman: Ciske de rat
schrijver: Piet Bakker
jaar van eerste uitgave: 1941
Beantwoord elke vraag in het bijbehorende kader.
Verwachting en eerste reactie:
Je legt uit waarom je juist dit boek hebt gekozen. Schrijf op wat je van het boek verwachtte en of die
verwachtingen uitgekomen zijn. Heeft het lezen van het boek je teleurgesteld of juist niet?
De volgende vragen kunnen je helpen bij het beschrijven van je verwachtingen en eerste reactie.
Heeft iemand je dit boek aangeraden en hechtte je veel waarde aan dat oordeel?
Was je nieuwsgierigheid geprikkeld doordat je een artikel over het boek gelezen had?
Stond het boek hoog genoteerd in een top tien?
Was je belangstelling gewekt door wat er op de achterflap van het boek stond?
Had je al eens eerder iets gelezen van deze schrijver en vond je dat mooi?
Had je de film eerst gezien? Vond je die beter of slechter?
Mijn verwachtingen over dit boek waren dat het een meeslepend en spannend boek zou zijn. Deze
verwachtingen waren bij mij ontwikkeld doordat ik de film heb gezien en naar de musical ben
geweest. Toen ik in eerste instantie het boek pakte, als optie om te lezen, had ik deze link niet
meteen gelegd, maar na het lezen van de achterflap besefte ik dat het om dit verhaal ging, hierdoor
was ik meteen enthousiast. Ik had verwacht dat het boek voor mij vrij eenvoudig zou zijn om te lezen
door de kennis over de personages en het verhaal die ik al had door de film en muscial, maar
jammer genoeg viel dit tegen. Éen van de redenen was in eerste instantie, dat het zien van de film en
muscial beide al een aantal jaar geleden was. Ook bleken er wel verschillen te zijn tussen de film, de
musical en het boek. Een voorbeeld hiervan is dat in het boek de moord op de moeder van Ciske vrij
kort beschreven wordt ( niet heel uitgebreid) terwijl in de film en muscial dat toch wel één van de
hoofdonderwerpen is. Een groot verschil is ook dat in het verhaal vanuit de ogen van de meester van
Ciske wordt verteld in plaats van vanuit Ciske. Een ander onderdeel wat ik niet verwacht had was, dat
het verhaal in zulk oud Nederlands beschreven was. Ik had wegens het jaar van uitgave wel verwacht
dat andere termen en spellingen zouden voorkomen in de tekst, maar niet dat het verhaal echt nog in
oud Nederlands geschreven zou zijn. Doordat het onderdeel van de moord in het boek niet heel
duidelijk en uitgebreid beschreven wordt, vind ik de film beter, omdat daar meer op het spannendste
deel van het verhaal wordt ingegaan. Daarnaast had ik verwacht dat ik het een heel spannend en
amuserend boek zou vinden, maar door de beschrijving vanuit de meester en de langdradigheid over
onbelangrijke onderwerpen, viel het verhaal redelijk tegen.
, Samenvatting:
Neem een goede samenvatting van de roman op. Hoe lang of kort die samenvatting moet zijn, is
moeilijk te zeggen. Je gebruikt een samenvatting om je goed te kunnen voorbereiden op het
mondeling examen literatuur. Ze moet dus lang en uitgebreid genoeg zijn om later nog als
geheugensteun te kunnen dienen.
Het verhaal gaat over Ciske wiens echte naam eigenlijk Franciskus Vrijmoeth is ( ze noemen hem
Ciske als afkorting van Franciskus).Ciske is al een aantal keer in aanraking met de politie geweest.
Mede door zijn streken heeft hij de bijnaam ‘’Rat’’ gekregen. In het begin van het verhaal gaat Ciske
naar een andere school ( hij is van zijn oude school afgetrapt door zijn streken en gedrag) en komt in
de klas bij meester Bruis. De klas beschouwt Ciske als een indringer en sluiten hem in eerste
instantie redelijk buiten, maar Ciske zelf toont ook geen belangstelling en doet niet echt zijn best om
bij de groep te horen. Ciskes moeder (Ma Vrijmoeth) is een verschrikkelijke vrouw. Ze heeft een
hekel aan Ciske en slaat hem ook regelmatig , ze beschouwt Ciske als een stuk schorriemorrie. De
vader van Ciske is een hele lieve man en heeft ook een geweldige band met Ciske, alleen vanwege
zijn beroep op zee is hij weinig thuis. Mede door deze thuissituatie wordt het tegenwerkende en
eigenwijze gedrag van Ciske veroorzaakt. Onder het grootste gedeelte van de mensen in de
omgeving heeft Ciske een hele slecht naam. Meester Bruis heeft natuurlijk ook al deze verhalen te
horen gekregen, maar op de een of andere manier heeft hij er het vertrouwen in dat het goed kan
komen met deze jongen. Op een dag krijgt Ciske ruzie met Jantje Verkerk, een vervelend jongetje uit
zijn klas ( de reden was omdat Jantje hem altijd pestte en Ciske daar klaar mee was). Ciske ‘’steekt’’
hem met zijn zakmes en Jantje krijgt een klein schrammetje op zijn arm. De zaak wordt zwaar
overdreven, waardoor zelfs de politie bij deze zaak betrokken wordt. Jantje komt met een enorm
verband om zijn arm op school en rechercheur Mysken van de kinderpolitie, die goed contact met
Ciske heeft, komt eraan te pas. Het schrammetje van Jantje blijkt niet de moeite waard te zijn en de
kinderpolitie moet zijn best doen niet te lachen. Het gaat steeds beter met Ciske in de klas. Midden in
het jaar komt er een nieuwe jongen in de klas en er gebeurt iets wat niemand had verwacht. Ciske en
Dorus ( de nieuwe jongen) raken ontzettend goed bevriend. Dorus Keulemans is een t.b.c patiënt die
door een operatie invalide is geraakt. Door het lange ziekenhuis verblijf is hij ouder dan de andere
kinderen in z’n klas, maar hij kan het alsnog al snel met iedereen vinden.Ciske’s thuis situatie blijft
slecht en wordt eigenlijk steeds slechter, ’s avonds moet hij in het café werken waar zijn moeder
achter de tap staat en overdag zit hij gewoon op school. Dagen zijn slopend en de ‘sfeer’ thuis maakt
het allemaal ook niet makkelijker op. Ciske is klaar met alles en komt weer in zijn oude positie ,
eigenwijs zijn en kattenkwaad uithalen. Op een dag gooit hij een ruit in bij het politie bureau. De
politie pakt de bal af, maar de bal is van Dorus, zijn vriendje. Ciske wordt als etter van de stadt
meteen als verdachte opgesteld, maar meester Bruin neemt het voor hem op en zegt dat iemand
zonder bewijs beschuldigen onrechtvaardig is. Je merkt dat de band tussen meester Bruis en Ciske
ook steeds sterker wordt. Meester Bruis praat nog eens met de rechercheur en door de manier van
omgang wordt hem gezegd dat hij een goede voogd voor Ciske zou zijn. Bruis weet niet zo goed wat
hij met dit ‘’aanbod’’ aan moet. Richting het eind van het jaar gaat de klas op schoolreisje, iedereen
staat straks van de zenuwen en spanning en heeft er heel veel zin. Dankzij Ciske en Betje (het liefste
en domste meisje van de klas), mocht en kon Dorus, ondanks wat moeilijkheden, toch mee met deze
heerlijke dag. Langzamerhand merkt iedereen dat het thuis steeds slechter gaat met Ciske , zo ook
zijn vader die eigenlijk vrijwel altijd op reis is over zee. Bruis heeft besloten de regeling van de voogdij
van Ciske op zich te nemen, omdat hij inziet dat zo ook niet langer gaat. Ciske ‘s vader gaat in
gesprek met meneer Bruis en verteld hem over een lieve vrouw ( ‘’tante Jans’’) die voor Ciske zou
kunnen zorgen en realiseert zich dat het nu tijd wordt om van zijn vrouw te scheiden om weer te
kunnen trouwen zodat Ciske weer een thuis heeft. Het wordt zomervakantie en ondanks dat alles nog
niet geregeld is, ziet Ciske Jans heel vaak, dit geeft thuis bij zijn moeder nog al problemen. Ze is
jaloers op de band die Ciske heeft en op de toekomstige ‘’vrouw’’ van haar man. Na de vakantie zegt
Ciske dat alles goed is gegaan, maar dat blijkt niet waar te zijn. Meneer Bruis probeert telkens
gesprekken met de moeder van Ciske aan te gaan om haar duidelijk te maken dat het zo gewoon
niet langer kan. Maar ruzie en meer gezeur voor Ciske is het enige wat hij bereikt. De moeder van
Ciske wil hem naar een andere school sturen door het ‘’bemoeizuchtige gedrag’’ van de directeur en
meester Bruis, maar het hoofd van de school weet dit te voorkomen. De moeder van Ciske is laaiend
en Ciske en zij hebben nu een aantal keer per dag ruzie ,hij wordt geslagen, geschopt en regelmatig
opgesloten in het kolenhok. Dit trekt hij niet langer. Op een avond komt rechercheur Mysken bij
meester Bruis met het bericht dat Ciske z’n moeder vermoord heeft. Zijn moeder verscheurde zonder
reden het lievelingsboek van zijn vriendje. Deze had hij geleend en Ciske werd driftig. Hij gooide met
een mes dat toevallig voor het grijpen lag, met een ongelukkig resultaat. De kinderrechter komt er