Samenvatting
samenvatting Biologie voor jou havo 5 hfst 4 voeding en vertering
samenvatting Biologie voor jou havo 5 hfst 4 voeding en vertering
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 4 voeding en verteringEten en drinken is nodig om voedingsstoffen binnen te krijgen waardoor ons lichaam kan
functioneren.
Bij de keuze voor voedingsmiddelen zijn niet alleen de smaak, versheid en voedingswaarde van
belang, maar ook de wijze van productie en waar het vandaan komt.
Par 2
Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen
Deze voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen
De zes belangrijkste voedingsstoffen zijn :
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten (lipiden)
Water
Mineralen (zouten)
Vitaminen
Je hebt van alle zes de groepen voedingsstoffen nodig om gezond te blijven, want een tekort van één
van hun kan ziekten veroorzaken.
Deze voedingstoffen vervullen verschillende functies in je lichaam.
Sommige worden gebruikt als bouwstoffen bij de vorming van cellen en weefsels. Vooral voor groei
en ontwikkeling van het lichaam spelen ze een grote rol en voor de vervanging van afgestorven cellen
zijn bouwstoffen nodig.
Brandstoffen zijn stoffen die energie opleveren. De energie is nodig om te kunnen bewegen en je
lichaam te laten functioneren.
Eiwitten :
Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde aminozuurmoleculen. In
het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen in het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden deze aminozuren
naar de organen vervoerd, waar ze in de cellen door eiwitsynthese weer aan elkaar worde
gekoppeld.
In eiwitten van de mens komen 20 verschillende aminozuren voor, hiervan kunnen wij er 12 zelf
maken ( in de lever gevormd uit andere aminozuren) en moeten de andere uit ons voedsel halen ( dit
worden essentiële aminozuren genoemd).
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen van cellen en weefsels ( bvb bestanddelen van cytoskelet en
tussencelstof)
Verder reguleren eiwitten veel processen in het lichaam, zoals betrokkenheid bij transport, cel
communicatie, en chemische reacties.
Eiwitten uit je spieren kunnen worden omgezet in glucose, eiwitten worden dan gebruikt als
brandstof.
, Bij dissimilatie van eiwitten ontstaat ammoniak dat in de lever ureum wordt, dit wordt uitgescheiden
met urine.
Koolhydraten :
Koolhydraten worden ingedeeld in monosachariden, disachariden en polysachariden.
Stoffen met veel glucose monosachariden, met zetmeel polysachariden en dierlijke producten
bevatten weinig koolhydraten.
Het zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam, hiermee kan je voor het grootste deel aan je energie
behoefte worden voorzien.
Overtollige hoeveelheid wordt opgeslagen ( als vet, onderhuidse binweefsel) en een deel daarvan
omgezet in glycogeen(polysacharide). Glycogeen wordt in de lever en in spieren opgeslagen.
Koolhydraten kunnen ook een rol spelen als bouwstoffen. Een DNA-molecuul bevat bvb
monosachariden, ook de celmembranen bevatten eiwitmoleculen met koolhydraat ketens.
Voedingsvezels: stoffen die niet door enzymen uit het verteringsstelsel van de mens worden
verteerd. Het zijn voornamelijk koolhydraten afkomstig uit celwanden van plantaardige
voedingsmiddelen, een deel kan wel in de darmen door de darmbacteriën worden afgebroken. Ze
zijn belangrijk oor de darmwerking en de stoelgang. Ze zorgen voor het gevoel van verzadigdheid.
Vetten (lipiden) :
Een vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuur moleculen. De vetzuren
kunnen verzadigd of onverzadigd zijn. Een molecuul van een verzadigd vetmolecuul bevat het
maximaal aantal waterstofatomen en heeft een rechte keten. Een molecuul van een onverzadigd
verzuur bevat niet het maximale aantal waterstof atomen en heeft één of meer dubbele
verbindingen en geen rechte keten. Enkelvoudige onverzadigde vetzuren hebben één dubbele
binding in hun keten en meervoudige hebben twee of meer dubbele bindingen.
Plantaardige oliën bevatten veel onverzadigde vetzuren, dierlijke vetten vooral verzadigde.
Cholesterol is een vet dat voorkomst in celmembranen en in bloedplasma. Het wordt gemaakt in de
lever en een klein deel krijg je binnen via voeding. Verzadigde vetzuren bevorderen de afzetten van
cholesterol tegen de binnenwand van de bloedvaten waardoor ze nauwe worden. Dat gebeurd
vooral wanneer de bloedvatwanden zijn beschadigd. Dit kan leiden tot hart en vaat ziekten.
Onverzadigde verzuren verminderen de afzetting van cholesterol en kunnen er zelfs voor zorgen dat
de afgezette cholesterol in de vaten minder wordt, waardoor kans op ziekten weer afneemt.
Je lichaam kan glycerol en de meeste vetzuren vormen uit andere organische stoffen. Alleen enkele
onverzadigde vetzuren moet je via voedsel binnen krijgen (essentiële vetzuren, bvb linolzuur)
Vetten dienen als brandstoffen in je lichaam, bij een overschot wordt het opgeslagen onder de huid
(isolatie) en rond om de organen.
Vetten kunnen ook als bouwstoffen dienen, bvb fosfolipiden als bestanddeel van membranen
Water:
Alle organismen bestaan voor het grootste deel uit water ( 60% mens)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raynacaitlin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen