Samenvatting
Samenvatting Sociale psychologie
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Samenvatting van 38 pagina's voor het vak Sociale Psychologie aan de HSL
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 38 pagina's
Voorbeeld 3 van de 38 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Sociale Psychologie,Hoofdstuk 3
3.1 Op de automatische piloot: denken zonder inspanning
Mensen nemen een nieuwe situatie vaak heel snel op zich: ze bepalen wie er is, wat er gebeurd en
wat er vervolgens kan gebeuren. Deze conclusies zijn vaak concreet
Wij kunnen automatisch analyseren: denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder
inspanning geschiedt.
3.1.1 Mensen als alledaags theoretici: automatisch denken met schema’s
Automatisch denken helpt ons nieuwe situaties te begrijpen, doordat we e in verband kunnen
brengen met eerdere ervaringen.
Als je bijvoorbeeld een snackbar binnen loopt waar je nog nooit bent geweest, weet je zonder na te
denken dat je niet aan een tafeltje moet gaan zitten en wachten tot de ober komt. Het mentale script
verteld hoe je moet handelen.
We gebruiken schema’s: ‘mentale structuren die onze kennis over de sociale wereld organiseren.
Deze mentale structuren beïnvloeden de informatie die we opmerken, waarover we nadenken en die
we ons herinneren.’ Schema’s bevatten onze basiskennis en indrukken die we gebruiken om wat we
over de sociale organisatie weten te organiseren om nieuwe situatie te interpreteren. Zo luidt ons
schema over de leden van een studentenvereniging misschien dat het luidruchtige irritante mensen
zijn.
Stereotypen kunnen snel en automatisch worden toegepast in ontmoeting met andere mensen. Vb.
Rassenspel. ‘Schutterbias’
De functies van schema’s: waarom hebben we ze?
Schema’s zijn over het algemeen erg nuttig, omdat ze ons helpen de wereld te begrijpen en te
organiseren, en om de gaten in onze kennis op te vullen.
Mensen die dit niet hebben, hebben een neurologische stoornis dat Korsakov wordt genoemd.
Mensen verliezen het vermogen on nieuwe herinneringen te vormen, waardoor ze elke situatie
moeten benaderen alsof ze die voor het eerst meemaken.
Schema’s zijn belangrijk als we geconfronteerd worden met informatie die op verschillende manieren
geïnterpreteerd kan worden; ze helpen ons om de ambiguïteit (iets wat op verschillende manieren
begrepen kan worden) te reduceren.
Welke schema’s worden toegepast? Toegankelijkheid en priming
Het schema dat in je opkomt tijdens een situatie, bij een persoon, of voorwerp kan beïnvloed worden
door toegankelijkheid: mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn
bevinden waardoor het waarschijnlijk is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale
wereld. Er zijn 2 soorten toegankelijkheid:
1. Sommige schema’s zijn blijvend toegankelijk door eerdere ervaringen. Ze zijn constant actief
en gereed voor gebruik bij het interpreteren van ambigue situaties. Vb. Je kent veel
alcoholisten. De man naast je vertoont kenmerken hiervan. De kans is groot dat je denkt dat
hij ook alcoholist is.
2. A. Een schema is tijdelijk toegankelijk, omdat het gerelateerd is aan een doel dat we op dat
moment hebben. vb. leren voor een tentamen over psychiatrische stoornissen. Je zal vreemd
gedrag van een voorbijganger interpreteren als een symptoom van de stoornis, maar als het
tentamen achter de rug is, is dit voorbij.
B. Tijdelijk toegankelijk door recente ervaringen. Een specifiek schema is niet altijd
toegankelijk, maar staat op een bepaald moment op de voorgrond door iets waar de
betrokkene over heeft nagedacht, of wat hij vlak voor de ambigue gebeurtenis heeft gedaan.
Zie figuur 3.2 (door boek/omgeving)
, Priming : Het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema,
kenmerk of concept verhogen.
Gedachte kan pas primer fingeren, oftewel invloed uitoefenen op onze indruk van de sociale wereld,
als die zowel toegankelijk als toepasselijk is. Priming gebeurt onwillekeurig en onbewust.
Hardnekkigheid van weerlegde schema’s
Schema’s kunnen een eigen leven gaan leiden, zelfs als ze volledig weerlegt zijn.
Perseveratie-effect: bevinding dat opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale wereld
aanhouden ondanks bewijzen van het tegendeel.
Zorgen dat onze schema’s uitkomen: selffulfilling prophecy
Mensen die geconfronteerd worden met nieuwe bewijzen of erachter komen dat de oude niet
kloppen, hebben minder de neiging om hun schema’s aan te passen dan we zouden verwachten.
Mensen zijn echter niet altijd passieve ontvangers van informatie; vaak heeft de manier waarop ze
op basis van hun schema’s handelen invloed op de mate waarin deze schema’s worden bevestigd of
ontkracht. Selffulfilling prophecy: als mensen een bepaalde verwachting hebben over hoe een ander
is, dan beïnvloed deze verwachting hun gedrag ten opzichte van de ander. Hierdoor gaat de ander
zich overeenkomstig naar deze verwachting gedragen en worden deze waarheid.
Pymalion-effect: een positieve selffulfilling prophecy: als er positieve verwachtingen zijn van mensen
dan gaan zij beter presteren.
Selffulfilling prophecy is alles behalve bewuste, opzettelijke handeling, maar een voorbeeld van
automatisch denken.
Grenzen aan selffulfilling prophecy
Als beoordelaars gemotiveerd zijn om zich een reëel beeld te vormen van de sollicitant en ze niet
worden afgeleid, zijn ze meestal in staat om hun verwachtingen opzij te zetten en te onderzoeken
hoe de sollicitant werkelijk in elkaar zit.
3.1.2 Mentale strategieën en snelle aannames
We gebruiken mentale strategieën en aannames om beslissingen gemakkelijker te maken. Deze
vuistregels leiden tot de beste beslissingen. Aannames zijn echter wel efficiënt en meestal leiden ze
tot een goede beslissing in een redelijke hoeveelheid tijd.
Beoordelingsheuristiek: mentale aanname die mensen gebruiken om snel en efficiënt te kunnen
oordelen. Ze staat echter niet garant om er zeker van te zijn dat de gevolgtrekking over de wereld
correct zullen zijn. Maar meestal zijn ze uiterst functioneel en praktisch.
Hoe gemakkelijk komt het voor de geest? De beschikbaarheidsheuristiek
Beschikbaarheidsheuristiek: mentale aanname waarbij mensen een oordeel baseren op het gemak
waarmee ze zich iets voor de geest kunnen halen. Het probleem is alleen dat iets wat je makkelijk
voor de geest kunt halen niet altijd typerend is.
In hoeverre lijkt A op B? De representativiteitsheuristiek
Representativiteitsheuristiek: mentale aanname waarbij mensen iets classificeren op grond van de
mate waarin het lijkt op een karakteristiek geval. (Kenmerken van Maarten komen overeen met
stereotypen uit Zeeland > Je kan gokken dat hij daar vandaan komt)
Informatie over de basisfrequentie: informatie over de regelmaat waarmee leden verschillende
categorieën in de populatie voorkomen. (Omdat veel mensen uit Drenthe in Groningen studeren zou
je kunnen gokken dat Maarten uit Drenthe komt)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jdemooij92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,74. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60904 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen