1. Toedieningswegen
• Orale inname onvoldoende voedingsstoffen kunnen opnemen, kan men gebruik maken van
volgende toedieningswegen
• Enteraal à voorkeur: veel veiliger, goedkoper
o Via de maag
§ Nasogastrische sonde
§ Gastrostomie (PEG= percutane endoscopische
gastrostomiesonde of ballonsonde of buttonsonde)
o Via de dunne darm
§ Nasoduodenale sonde
§ Nasojejunale sonde
§ PEG+ jejunale sonde
§ Jejunostomie (PEJ= percutane endoscopische
jejunostomiesonde)
• Parenteraal (intraveneus) -> toediening buiten maag- darm
stelsel
Selectie van de toedieningswegen hangt van verschillende factoren af:
• Verwachte duur van voedseltoediening
• Functionele status van de gastro-intestinale tractus
• Kans op aspiratie
• …
2. Wettelijke bepalingen
- B1 handeling: enterale vocht- en voedseltoediening per os -> per mond
- B2 handeling: toedienen sondevoeding
- B2 handeling: toedienen parenterale voeding
3. Klinische voeding
= enterale voeding (sondevoeding) of parenterale voeding
• Parenterale voeding
- Voeding wordt toegediend buiten het maag- darmstelsel -> rechtstreeks via de bloedbaan via
een perifere, centrale katheter of via een geïmplanteerd intraveneus toetsingssysteem
- Deze voeding wordt als volwaardige voeding of als aanvulling op de enterale voeding
gegeven
- Is de voeding volledig parenteraal= ‘total parenteral nutrition’ TPN
3.1 enterale voeding- sondevoeding
1
, • “is een vloeibare, volledige adequate voeding die de benodigde hoeveelheid energie, vitamines,
mineralen en sporenelementen, voedingsvezels en vocht bevat en per sonde of stomie rechtstreeks
in de het maag-darm kanaal wordt toegediend”
3.1.1 indicaties
• voorwaarde: intacte gastro-intestinale tractus
• bij volwassenen (NICE guidance)
- ondervoeding: BMI minder dan 18,5 en gewichtsverlies van meer dan 10% gedurende de
voorbije 3-6maanden
- risico op ondervoeding: meer dan 5dagen weinig gegeten of kans tot weinig eten de
komende 5dagen
• voorbeelden:
o hypermetabolisme (HIV, trauma,…)
o neurologische aandoeningen ((CVA, MS,…)
o gastro-intestinale problematiek (gastrectomie, …)
o kanker (chemo,…)
o psychiatrische ziekte (anorexia, depressie,…)
o multipel orgaan falen (nier-hart-lever en long)
2 belangrijke indicaties voor sondevoeding: slikstoornis en anorexia nervosa
3.1.2 contra-indicaties
• is een niet-functionele of niet-toegankelijke gastro-intestinale tractus, ten gevolge van:
- darmobstructie (door paralytische ileus of tumor)
- hoge gastro-intestinale bloeding
- onbehandelbaar braken
- niet of onvoldoende functioneren maag-darmkanaal met ernstige malabsorptie
- peritonitis (=buikvlies ontsteking: door schimmels of bacteriën die in de buik zich gaan
verspreiden)
3.1.3 soorten sonde voeding
• enterale of sondevoeding verdient de voorkeur boven parenterale toediening, om volgende
redenen:
- goedkoper
- veiliger
- behoudt de functie van darm en maag
§ er treedt geen atrofie van de darmvilli op
§ immuunsysteem in de darmen blijft gestimuleerd
- minder kans op infectie en complicaties
, 3.1.4.1.1 nasogastrische sonde
• soepele sonde die doorheen de neus tot in de maag wordt gebracht via neus tot maag naar de
twaalfvingerige darm. Bestaat uit kunststof.
• diameter( Charrière CH): volwassenen-> Ch8 tot Ch14, kleine kinderen-> Ch6
voordelen o inbrengen kan snel gebeuren, er is geen operatie nodig
o kan thuis ingebracht worden
nadelen o irritatie aan de neus, bijholten en pharynx
o sonde moet regelmatig vervangen worden
o kans op dislocatie bij braakneiging, hoesten, niezen,…
o esthetisch aspect, zichtbaar en oncomfortabel
verschillende soorten:
sonde van Levin microsonde Sonde van salem- Sonde van faucher: niet via neus
sump maar via mond ingebracht
Kenm o bestaat uit polyvinylchloride o Bestaat uit o Beschikt over o Dikke sonde (12mm/150cm)
erken (PVC) polyurethaan(PUR) een dubbel- o Grote centrale en
o minder soepel van kwaliteit o Sonde met voerdraad lumen verschillende laterale
o dikke sonde (V: Ch8-10-12- o Dunne sonde (110- o Mogelijk tot openingen
14)en daardoor makkelijk te 130cm) diameter: Ch8- luchtinlaat o Groot lumen om de
plaatsen, discomfort en 10 eliminatie van het product te
verhoogde kans op reflux en o Merkstreepjes vergemakkelijken
druknecrose ter hoogte van de o Afgeronde punt o Merkstrepen
neus o Zeer flexibel en o Snelle manier grote
o 110 tot 130cm lang daardoor moeilijker te hoeveelheden vloeistof toe te
o Heeft merkstreepjes plaatsen, inert= blijft dienen en weer te laten
o Heeft laterale openingen aan soepel afvloeien
uiteinde, afgeronde punt o Radio-opaak o Via de mond
o Radio-opmaak o Kan snel verstoppen o Brede diameter, complicaties
o Niet inert, wordt aangetast o Hindert weinig zoals perforatie van de
door zuur maagvocht, sonde o Max 6à8weken slokdarm veroorzaken
wordt verkleurd en wordt
harder-> irritatie van het
maagslijmvlies
o Max 1week
indica o postoperatief o Toedienen van voeding o Maagdecompr o Maagspoelingen: grote
ties § preventie complicaties (langdurig < 8weken) essie of hoeveelheden schadelijke
na operaite o Ter vervanging van de irrigatie van producten te verwijderen,
§ bevorderen afvloeien sonde van Levin vloeistoffen wordt na de spoeling direct
maagvocht na operatie o Uitzonderlijk verwijderd
§ complicatie voor het
maagdilatatie: toedienen van
maagevacuatie voeding of
o Onvoldoende voeding/vocht medicatie
per os kan innemen (8tot
10dagen)
o Bekomen darmreiniging
o Maagtubage: onderzoek van
maaginhoud
3
, 3.1.4.1.2 nasoduodenale sonde en nasojejunale sonde
• via de neus opgeschoven worden tot in het duodenum of jejunum (endoscopisch), deel v/d dunne
darm of ook wel de nuchtere darm genoemd
indicaties o verminderde maagmotiliteit “gastroparese”: de maag “verdraagt” de voeding niet-> maagresidu
o reflux met dreigende aspiratie
nadelen o irritatie aan de neus, bijholten en pharynx
o esthetisch effect
o stigmatiserend: voor omgeving zichtbaar
3.1.4.2 gastrostomiesonde
o via een chirurgische plaatsing onmiddellijk doorheen de
buikwand in de maag
o interne fixatiedisk of ballon en een externe plastieken/poly-
urethane fixatiedisk
o meeste worden percutaan geplaats (PEG) via de pull-techniek,
minder vaak is de laparotomie die rechtstreeks in de maag wordt geplaatst via de push-techniek
(gebeurt onder algemene anesthesie en duurt langer)
o verzorging vraagt een multidisciplinaire aanpak
3.1.4.2.1 de percutane endoscopische gastrostomiesonde (PEG)
= met behulp van een endoscoop wordt de katheter onder plaatselijke verdoving of bij voorkeur onder
algemene anesthesie door een gastro-enteroloog via de mond, slokdarm rechtstreeks in de maag
“getrokken”. (15-20min)
- kan worden doorgeschoven naar het duodenum of jejunum (PEJ)
- verwijderen dient endoscopisch en in het ziekenhuis te gebeuren
- gastrostomiesonde wordt endoscopisch ingebracht om optische controle op plaatsen ervan
te verkrijgen, zo vermijd men dat een bloedvat aangeprikt wordt en dat de PEG in een
maagplooi terechtkomt-> optimale fistel bekomen
- 18à 24maanden
kenmerken o Polyurethaan: 5jaar ter plaatse
o Silicone: 1jaar
Bestaat uit o Soepele sonde met maatindicatie en uitstroomopening met daarrond:
§ Interne, fixatiedisk: preventie voor het uitvallen van de sonde
§ Gebogen, verschuifbare externe fixatiedisk
w Externe fixatie: voorkomen dat de sonde in de maag terechtkomt
w Verschuifbaar: aanpasbaar aan de dikte van de abdominale lagen
w Gebogen: vermijden dat de sonde knikt
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentverpleegkunde1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.