Onderzoeken
Onderzoeksdesign en steekproeven
De student is in staat de verschillende categorieën van klinische vragen te beschrijven, aan te
geven welk onderzoeksdesign het meest geschikt is voor het beantwoorden van een bepaalde
klinische vraag.
Onderzoeksvragen bij beschrijvend onderzoek bevatten slechts één variabele
Baselinevariabelen (kenmerken van de onderzoekspopulatie):
o leeftijd, sekte, lengte, gewicht, pijnscore, cholesterolgehalte etc
o Deze beschrijven de P (patient, probleem,populatie)
Onafhankelijke variabele; Oorzaakvariabele, determinant.
o Een variabele die wordt gebruikt om de voorspelling om te baseren
o Voorbeeld:
Hypothese: adolescenten die meer bewegen zijn minder gevoelig voor depressie
Afhankelijke variabele: gevoeligheid voor depressie
Onafhankelijke variabele: hoeveelheid lichaamsbeweging
o Dit zijn de I en C binnen de onderzoeksvraag.
Afhankelijke variabele; Gevolgvariabele, uitkomstvariabele, uitkomstmaat
o Een variabele waarover een voorspelling wordt gedaan om hypotheses te toetsen
o Dit is de O binnen de onderzoeksvraag
- Er zijn twee soorten variabelen die je onderzoeksresultaten vertekenen
o Cofounders (verstorende variabelen)
Variabelen die samenhangen met de afhankelijke en onafhankelijke
variabelen, zonder dat ze het verband tussen de twee beïnvloeden
Bijvoorbeeld bij relatie tussen lichaamsbeweging en depressie is leeftijd een
cofounder -> oudere adolescenten bewegen minder
o Effectmodificatoren (modererende variabelen)
Beïnvloed het verband dat je onderzoekt -> er treedt interactie op tussen
de onafhankelijke variabele en de effectmodificator
Bijvoorbeeld wanneer de relatie tussen lichaamsbeweging en gevoeligheid
voor depressie anders is voor jongens dan voor meisjes = sekte een
effectmodificator
Level of evidence; Hoe groot is de bewijskracht dat er een causale relatie is tussen de
onafhankelijke en afhankelijke variabele.
Bewijskracht is gebaseerd op het studiedesign (=onderzoeksopzet)
Onderzoekdesign;
Experimenteel onderzoek;
o Verandert bewust iets in de onderzoeksgroep.
o Randomisatie; de toewijzing van de proefpersonen aan een van de groepen op
basis van toeval.
Experimentele groep en controle groep.
Randomized clinical trial (RCT)
Double blind randomized controlled trials
o Zowel voor de onderzoeker als voor proefpersoon onbekend in welke groep de
proefpersoon zich bevind.
Enkel blind;
o Slechts aan degene die de uitkomst meet onbekend tot welke groep de
proefpersoon behoort. Kan behandelaar/onderzoek of patiënt zelf zijn.
Quasi-experiment;
o Je gaat uit van bestaande groepen. De randomisatie ontbreekt!
o Minder controle mogelijk dan bij experimenteel onderzoek.
Grote kans op vertekening onderzoeksresultaten.
Pre-experiment
o Voor en na vergelijking
o Er bestaat geen controlegroep (vb; je kan mensen niet verbieden naar een tv
programma te kijken)
Geen zekerheid om te zeggen dat het door interventie komt of toeval.
,RCT;
Observationele onderzoekdesigns;
De onderzoeker beperkt zicht tot het verrichten van waarnemingen en
metingen.
Cohortonderzoek;
o Een bepaalde groep menen gedurende een bepaalde
tijd volgen.
o Een vaststaande onderzoeksgroep noem je een cohort
o Bestaat uit een enkele groep of uit meerdere groepen.
o Zowel observationeel als experimenteel onderzoek.
o Prospectief cohortonderzoek; volg je de proefpersonen
in de tijd (longitudinale follow up).
o Grote onderzoeksgroep hebben.
Voordeel;
- Je kan meerder uitkomsten tegelijk bestuderen
- Verschillende mogelijkheden om te corrigeren voor eventuele vertekening
Nadeel
- Minder geschikt voor het bestuderen van een zeldzame ziekte
- Uitval van proefpersonen = loss-to-follow-up
- Volgen van cohort(groep) een hele klus, erg organisatorisch
- Hoge kosten aan verbonden
Patient-controle onderzoek / case-control study
o Retrospectief onderzoek patient controle onderzoek
o Onderzoeksgroepen samengesteld op basis van de
uitkomst.
Onlangs een botbreuk kregen en andere
groep gezonde mensen.
Voordeel;
- Efficiënter dan een cohortstudie, omdat je de
proefpersonen niet gedurende langere tijd hoeft te
volgen.
- Voor het bestuderen van zeldzame ziekten is dit type onderzoek een goede keus
Nadeel;
- Het vinden van een controlegroep is moeilijk
- Dataverzameling vindt plaats in het verleden, misschien voldoen ze niet aan de
eisen van het onderzoek
- Bij het vinden van patiënten is de kans groot dat je andere variabelen mee
selecteert, waardoor vertekening van het onderzoek kan optreden.
, Dwarsdoorsnede onderzoek/ transversaal onderzoek/ cross-sectioneel onderzoek
o Onafhankelijke en afhankelijke variabelen op hetzelfde moment gemeten.
o Dmv vragenlijsten
o Of metingen aan lichaam op hetzelfde tijdstip
Voordeel;
- dataverzameling verloopt snel en efficiënt
- geen kans op uitval van proefpersonen
Nadeel
- de factor ‘tijd’ neem je bij dit type onderzoek niet mee
- doordat er gemakkelijk selectie van proefpersonen kan plaatsvinden en de
‘oorzaak’ niet duidelijk voorafgaat aan de uitkomst zijn er geen uitspraken te doen
over de causaliteit van de gevonden verbanden.
Patientenseries
o Door het bijhouden van een patientenserie probeer je een vast patroon in deze
kenmerken te ontdekken.
o Controle groep ontbreekt.
Voordeel;
- Onderzoeker is niet afhankelijk van een toevallig meetresultaat op dat ene
meetmoment, en hij als gevolg daarvan een verkeerde beslissing neemt op een
verkeerd advies geeft.
Nadeel;
- Onmogelijk om een onderzoeksresultaat uit een case studie als algemeen te
verklaren
Ecologisch onderzoek
o Vergelijk je groepen mensen met elkaar
o Cross-sectioneel of longitudinaal
Voordeel;
- Ideeën en theorieën generen
Nadeel;
- Vertekening, omdat geen individuele gegevens zijn.
- Oorzaak-gevolg relatie is niet te onderzoeken
Systematic reviews
o Het probleem vinden vraag opstellen plan schrijven zoeken naar studies
filtreren studies discussie over gevonden artikels conclusie over de
bevindingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ilseklaasses. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.