Leerdoelen:
7.1 specificeer de functies van skeletspierweefsel:
Skeletspierweefsel heeft vijf primaire functies:
1. Bewegen van skeletdelen: contracties van skeletspieren trekken aan pezen, waardoor de
beenderen worden verplaatst
2. Handhaven van houding en lichaamspositie: de lichaamshouding wordt door voortdurende
spiercontracties gehandhaafd, zonder zouden we niet rechtop kunnen staan of zitten
3. Ondersteunen van weke delen: de buikwand en de bodem van de bekkenholte bestaan uit
lagen skeletspierweefsel. Deze spieren dragen het gewicht van de organen in buik- en
bekkenholte en beschermen tegen beschadiging
4. Openen en sluiten van in- en uitgangen: de toegang tot het spijsverteringskanaal en
urinewegen is met ringen van skeletspieren omgeven. Dankzij deze spieren kunnen we het
slikken, de stoelgang en het plassen bewust aansturen.
5. Handhaven van de lichaamstemperatuur: voor spiercontracties is energie nodig en telkens
wanneer in het lichaam energie wordt gebruikt, wordt een deel van deze energie omgezet in
warmte. Door de warmte die werkende spieren afgeven blijft de lichaamstemperatuur
binnen de grenzen die nodig zijn om normaal te kunnen functioneren.
7.2 beschrijf de organisatie van spieren op weefselniveau:
Een skeletspier bevat skeletspierweefsel, bindweefsel, bloedvaten en zenuwen. Elke cel in
skeletspierweefsel is een enkelvoudige spiervezel.
, - Bindweefselorganisatie: drie lagen bindweefsel maken deel uit van elke spier:
Epimysium: een collagene laag die de spier in zijn geheel omgeeft en daardoor scheidt van de
omringende weefsels en organen. D
Perimysium: de bindweefselvezels van het perimysium verdelen de skeletspier in
afzonderlijke bundels van spiervezels. Zo’n bundel wordt fasiculus of
spierbundel genoemd. Behalve collagene en elastische vezels bevat het
perimysium bloedvaten en zenuwen die naar de fasciae (bindweefselvliezen
rond de spier) lopen.
Endomysium: binnen een spierbundel is elke skeletspiervezel omgeven door een
endomysium, een bindweefselvlies dat rond elke individuele spiervezel ligt. Het
bevat stamcellen, capillairen die de spiervezels van bloed voorzien en de
zenuwvezels die de spieren aansturen
aan het uiteinde van de spier komen de collagene vezels van alle drie de lagen samen en
vormen ze een bundel, een zgn. pees of een brede plaat (aponeurose).
Pezen zijn banden van collagene vezels waarmee skeletspieren aan beenderen zijn gehecht,
Aponeurose verbinden verschillende skeletspieren.
- Bloedvaten en zenuwen: het bindweefsel van het epimysium en perimysium vormt een
doorgang voor de bloedvaten en zenuwen die noodzakelijk zijn voor het functioneren van
spiervezels. Voor spiercontractie is enorm veel energie nodig. Skeletspieren trekken alleen
samen wanneer ze door het CZS worden gestimuleerd. Axonen (zenuwvezels) lopen door het
epimysium heen, vertakken zich door het perimysium en komen het endomysium binnen om
afzonderlijke spiervezels aan te sturen. Skeletspieren zijn willekeurige spieren (worden door
wil gestuurd), maar enkele zoals de skeletspieren betrokken bij de ademhaling, het
diafragma (middenrif) worden op onbewust niveau gereguleerd.
7.3 herken de structurele onderdelen van een sarcomeer:
De plasmamembraan (sarcolemma) van een spiervezel omgeeft het cytoplasma (of sarcoplasma).
Openingen die verspreid zijn over het oppervlak zijn verbonden met een netwerk van smalle buisjes,
de T-tubuli (transversale tubuli), welke gevuld zijn met extracellulaire vloeistof en vormen
doorgangen door de spiervezels. Elektrische impulsen bereiken de binnenkant van de cel via de T-
tubuli, die tot diep in het sarcoplasma van de spiervezel doorlopen. Ze zorgen voor een gelijktijdige
contractie van alle gebieden van de spiervezel. In elke spiervezel liggen vertakkingen van de T-tubuli,
, de zgn. myofibrillen: elke spiervezel bevat honderden tot duizenden myofibrillen; bundels van dunne
en dikke myofilamenten (eiwitfilamenten) die voornl. uit de eiwitten actine en myosine bestaan.
Het sarcoplasmatisch reticulum vormt een buisvormig netwerk rond elk van de myofibrillen, met aan
beide uiteinden terminale cisteren. Bij elkaar vormen ze een triade. De meeste cellen pompen
calciumionen door hun plasmamembraan naar buiten, de extracellulaire vloeistof in. In skeletspier-
vezels worden de calciumionen ook actief naar de terminale cisteren getransporteerd. Een
spiercontractie begint wanneer de opgeslagen calciumionen vanuit de terminale cisteren naar het
sarcoplasma worden afgegeven.
Sarcomeren: de kleinste functionele eenheid van de spiervezel. Interactie tussen de dunne en dikke
filamenten van sarcomeren zijn verantwoordelijk voor spiercontracties. Door de rangschikking van de
filamenten krijgt spierweefsel een gestreept uiterlijk. De dikke filamenten liggen in het midden en de
dunne filamenten aan beide uiteinden van de sarcomeer, vastgehecht aan onderling verbonden
eiwitten die de Z-lijnen vormen. Strengen van een ander eiwit lopen vanaf de Z-lijnen naar de
uiteinden van de dikke filamenten en houden beide typen filamenten op hun plaats.
De M-lijn bestaat uit eiwitten die de centrale gedeelten van elk dik filament met de naastgelegen
filamenten verbindt. De donkere A-band is het gebied dat de dikke filamenten bevat en het lichte
gebied tussen twee opvolgende A-banden, m.i.v. de Z-lijn is de I-band.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daantje2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.