Wijkanalyse Utrecht Leidsche Rijn
1
,Inhoudsopgave
Voorbereidingsopdracht 1: Terminologielijst...........................................................................................................2
Voorbereidingsopdracht 2: Uiteenzetting.................................................................................................................6
Stap 1 Wijk bepalen ..................................................................................................................................................8
Stap 2: Observeer de wijk ......................................................................................................................................10
Windshield Survey invulformulier ....................................................................................................................10
Cultuur en religie ...............................................................................................................................................18
Stap 3: Verzamel relevante demografische en epidemiologische gegevens..........................................................22
Bevolkingssamenstelling....................................................................................................................................23
Zorg- en welzijn voorzieningen...........................................................................................................................27
Informele netwerken in de wijk.........................................................................................................................30
Gezondheidsproblemen.....................................................................................................................................33
Buurtteam Leidsche Rijn.....................................................................................................................................35
Stap 4 wijkanalyse Breng de sociale kaart in beeld van een bepaalde doelgroep: patiëntengroep en/of
bevolkingsgroep......................................................................................................................................................36
De welzijnsvoorzieningen in de wijk Leidsche Rijn voor ouderen......................................................................36
De zorgvoorzieningen in de wijk Leidsche Rijn voor ouderen ...........................................................................37
Recreatie en sportvoorzieningen voor ouderen in Leidsche Rijn......................................................................38
Zorg- en welzijnsvoorzieningen buiten de wijk Leidsche Rijn............................................................................38
Stap 5 Advies aan de wethouder............................................................................................................................39
A. Wijkgezondheidsprofiel Leidsche Rijn............................................................................................................40
B. Wijkdiagnoses.................................................................................................................................................48
C. Gezondheid bevorderende factoren..............................................................................................................50
D. Gezondheid belemmerende factoren............................................................................................................50
E. Gezondheid bevorderende maatregelen (EPB)..............................................................................................51
F. Welzijn bevorderende maatregelen (EBP).....................................................................................................54
G. Gezondheid bevorderende maatregelen die door wijkverpleegkundige uitgevoerd kunnen worden.........57
H. Adviesbrief aan de wethouder.......................................................................................................................62
Bibliografie..............................................................................................................................................................62
Voorbereidingsopdracht 1: Terminologielijst
2
,Shared Decision Making
‘’Zorgstandaarden gaan uit van shared decision making. Hieronder wordt verstaan dat
medische beslissingen in samenspraak genomen worden met een patiënt.
Shared decision making wordt gezien als een bijeenkomst van de experts: de arts als een
expert wat betreft de gezondheid, de patiënt als een expert van zijn eigen leven’’ (Kerstens,
2015).
Betekenis voor de wijkanalyse
Het is belangrijk dat verpleegkundigen en artsen beslissingen nemen in samenspraak met de
patiënt. Het is belangrijk om de eigen regie bij de patiënt te leggen, om zelfmanagement te
bevorderen.
Zelfmanagement
‘’Zelfmanagement is het fundament van elke (verpleegkundige) interventie om de controle
van patiënten over hun gezondheidssituatie en welbevinden te bevorderen en hiertoe
gerichte zelfmanagementsupport te ontvangen bij: omgaan met symptomen, omgaan met
medicatie en bijwerkingen, monitoren en hanteren van de gezondheidssituatie, omgaan met
negatieve emoties en regisseren van het eigen behandelproces’’ (Sassen, 2018).
Betekenis voor de wijkanalyse
Patiënten moeten zo veel mogelijk zelfstandig thuis kunnen functioneren, hierbij is
zelfmanagement een belangrijk aspect. De verpleegkundige begeleidt en bevorderd
zelfmanagement bij thuiswonende patiënten.
Prevalentie
‘’Prevalentie is het aantal mensen dat op een bepaalde moment beperking in het
functioneren ervaart’’ (Bakker, Habes, Quist, van der Sande, & van de Vrie, 2017).
Betekenis voor de wijkanalyse
Door te bekijken naar de prevalentie in de wijk, krijg je een beeld van de beperkingen binnen
de wijk en kun je onderzoek doen en actie ondernemen.
Incidentie
‘’Betreft het aantal nieuw optredende ziektegevallen of personen met een bepaalde ziekte in
een bepaalde tijdsperiode’’ (Sassen, 2018).
Betekenis voor de wijk
Het is handig om te weten hoeveel nieuw optredende ziektegevallen er zijn in de wijk, je
hebt hierdoor een overzicht hoe snel een ziekte zich in de wijk verspreidt.
Sociale Kaart
‘’Informatie over het aanbod van cursussen (bijvoorbeeld trainingen in sociale vaardigheden)
en activiteiten (hobbyclubs, uitstapjes enzovoort) kan via de gemeente worden aangevraagd.
Daarnaast worden er op internetdatabases bijgehouden met evidence-bases interventies,
bijvoorbeeld het Nationaal kompas volksgezondheid, loket Gezond leven en Movisie’’
(Bakker et al., 2017).
Betekenis voor de wijkanalyse
3
, Door op de hoogte te zijn van de sociale kaart, help je ook de patiënten om deel te nemen
aan de maatschappij. Verder om te kijken wat er nog meer te doen is voor de patiënten in de
wijk.
Participatiesamenleving
‘’Van iedereen die dat kan wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar
eigen leven en omgeving’’ (Movisie, 2017).
Betekenis voor de wijkanalyse
Het is belangrijk om mensen bij elkaar te kunnen betrekken en te stimuleren zodat zij de
verantwoording kunnen nemen over hun eigen leven en hun omgeving hierin, voor zover dit
mogelijk is, te betrekken.
Ambulantisering
‘’Ambulantisering betekent vooral een andere manier van kijken naar wat iemand nodig
heeft om een zo goed en normaal mogelijk leven te kunnen leiden’’ (GGZ Nederland, z.d.).
Betekenis voor de wijkanalyse
Als verpleegkundige in de wijk, kijk je met een brede blik naar wat iemand nodig heeft, om
een patiënt zoveel mogelijk te kunnen helpen en begeleiden. Dit om zelfmanagement van
een patiënt te bevorderen.
Mantelzorg
‘’Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan
een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens omgeving, waarbij de
zorgverlening direct voortvloeit uit sociale relaties’’ (van Haaren, et al., 2015).
Betekenis voor de wijkanalyse
Mantelzorg is belangrijk in de zorg, mantelzorg is op de hoogte van de wensen van
een patiënt en regelt alle zaken die een patiënt niet zelfstandig kan regelen.
Multimorbiditeit
‘’Veel mensen met een chronisch gezondheidsprobleem hebben niet één, maar meer
gezondheidsproblemen tegelijk. We noemen dit multi morbiditeit’’ (Sassen, 2018).
Betekenis voor de wijkanalyse
Dit betekent dat er rekening gehouden moet worden dat er veel mensen zijn met multi
morbiditeit. Hierbij is het van belang met een brede blik ziektebeelden te kijken en hoe ze
elkaar beïnvloeden. Daarnaast te kijken hoe je als verpleegkundige zelfmanagement bij
patiënten kan bevorderen. Hierbij kan je de sociale contacten en sociale kaart betrekken.
Gezondheid (volgens definitie Machteld Huber)
‘’Gezondheid’’ als het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht
van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven’ zo luidt de nieuwe
omschrijving’’ (actiz, z.d.).
Betekenis voor de wijkanalyse
Het is belangrijk om naar de positieve gezondheid van een patiënt te kijken en hierbij ook de
fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in gedachten mee te nemen.
Gezondheidsbevordering
4