Inleiding
Overgewicht; een probleem wat voor steeds meer mensen geldt.
Iedereen weet dat overgewicht hebben ongezond is, maar weinig
mensen doen er wat aan: 48,3% van de Nederlanders heeft
overgewicht (van 19 jaar of ouder) . Dit is ook precies de reden dat
ik overgewicht als onderwerp voor mijn onderzoek heb gekozen. Ik
ben erg benieuwd wat de oorzaak(en) hiervan is/zijn en zo ben ik
ook op mijn onderzoeksvraag gekomen.
Net vertelde ik erover dat iedereen weet dat overgewicht ongezond
is, maar waarom is het nou eigenlijk zo ongezond? En wat zijn de
gevolgen van overgewicht?
Ik heb vooral door middel van het internet mijn informatie bij elkaar
gehaald en antwoorden op mijn vragen gezocht. Verder heb ik een
enquête gedeeld via verschillende social-media en via e-mail.
Dit heb ik gebruikt omdat dit de snelste manier is, voor mij maar ook
voor de kandidaat zelf, om uit te zoeken uit welke leeftijdscategorie
degene komt en wat hij/zij denkt dat de oorzaak is van overgewicht.
Ik denk dat dit ook wel een heel betrouwbare methode is, omdat het
recent is en door mensen zelf, dat is ook precies wat ik nodig heb.
De vragen en uitslagen van de enquête kan je vinden op pagina 10
(hoofdstuk 4, paragraaf 1).
Mijn onderzoeksvraag, die vanzelfsprekend aansluit op mijn
onderwerp overgewicht, luidt: “In hoeverre heb je meer kans op
overgewicht op latere leeftijd (35+), als je tijdens de puberteit weinig
aan sport hebt gedaan?” Ik heb deze vraag verdeeld in 5 kleinere
vragen de zogenoemde deelvragen. Mijn eerste deelvraag is:
“Wanneer spreken we van overgewicht?” daarna “Wat zijn de
mogelijke oorzaken van overgewicht?”, en “Wat zijn redenen
waarom een puber niet zou sporten?”, en tot slot “Heeft interesse in
sport tijdens de puberteit invloed op interesse in sport op latere
leeftijd?”
Ik verwacht dat in je puberteit sporten wel degelijk invloed heeft op
je gewicht op latere leeftijd; ik denk dat als je in je jeugd een sport
,vindt die je écht leuk vind, dat het jou stimuleert om meer te
bewegen. Iets dat je leuk vindt, doe je graag en houd je
langer/makkelijker vol. Wanneer je dan ouder wordt en/of minder
gezond, of elke andere reden waardoor je die sport niet meer kan
beoefenen, zal je in je ritme willen blijven en zal je een andere
activiteit zoeken wat wél geschikt is voor je, bijvoorbeeld zwemmen
of pilates.
Ik denk niet dat jouw gewicht afhangt van of jij vroeger gesport hebt
of niet, maar ik geloof wel dat dit een factor kan zijn. Andere
factoren kunnen bijvoorbeeld zijn aanleg of medicatie.
Hoofdstuk 1: Wanneer spreken we van overgewicht?
§1 Wat is overgewicht?
Om eerst het begrip ‘overgewicht’ duidelijk te maken: overgewicht
en obesitas (zwaar overgewicht) zijn ophopingen van vet in het
lichaam die de gezondheid kan beïnvloeden.
“Ruim 2 miljard mensen hebben overgewicht, dit is ruim twee maal
zoveel als het aantal mensen met honger. In Nederland groeide het
aantal kinderen en jongeren met overgewicht tussen 1980 en 2013
met 47%, en het aantal volwassenen met overgewicht nam in
dezelfde periode met 27% toe”
“Om overbodige kilo’s te verliezen, moet je anders gaan leven. Dat
kost moeite, maar je krijgt er veel voor terug. Met een goed gewicht
zit je lekkerder in je vel. Je voelt je fitter. Je kunt gemakkelijker
bewegen, raakt minder snel buiten adem en je hebt minder kans om
ziek te worden. Met een gezond gewicht heb je minder kans op
diabetes type 2, hart- en vaatziekten en gewrichtsklachten.
Bovendien verklein je de kans op bepaalde vormen van kanker. Het
is daarom verstandig om af te vallen bij overgewicht.”
§2 Hoe meet je of je overgewicht hebt?
Wil jij weten of je een gezond gewicht hebt? Dit kun je doen door
middel van het berekenen van je BMI (dit staat voor Body Mass
,Index), je kan het via internet doen op vele sites, even googelen en
je hebt er een maar je kan het zelf ook berekenen. Dit doe je zo:
Gewicht in kilogram / (lengte in meter * lengte in meter).
Zit jij onder de 18, heb je ondergewicht. Tussen de 18 en 25 heb je
een gezond gewicht, boven de 25 duidt op overgewicht, wanneer jij
een BMI van boven de 30 hebt is er sprake van obesitas. Voor mijn
eigen onderzoek hanteer ik een iets andere verdeling, namelijk
overgewicht vanaf een BMI van 30 of hoger. Dit doe ik omdat een
BMI tussen de 25 en 30 hele lichte overgewicht is, en ik persoonlijk
vind dat je het nauwelijks overgewicht kan noemen. Let op! Het is
een indicatie, maar je kan zeker niet je gezondheid hierop baseren.
Als je namelijk dun bent, maar niet gezond leeft (bijvoorbeeld veel
roken en veel suikers of zouten eten) heb je een lage BMI maar dan
ben je niet gezond bezig. De BMI is ook minder betrouwbaar omdat
de BMI spiermassa als vetmassa rekent, en spiermassa is zwaarder
dan vet, en gezonder natuurlijk. Ook kan het zijn dat een vrouw
zwanger is en hier houdt de BMI ook geen rekening mee, dus
gebruik de BMI alleen als richtlijn.
Naast je BMI is je buikomtrek een belangrijk deel om te meten of jij
een gezond gewicht hebt
of niet.
Het lichaam slaat vet op verschillende plekken in het lichaam. Dan
denk je aan de buik, maar het is veel gevaarlijker als vet rond de
organen wordt opgeslagen. Dit komt vaker bij mannen dan bij
vrouwen voor, en vaak bij mensen met suikerziekte.
Een gezonde buikomtrek is bij vrouwen tussen de 68 en 80 cm. Bij
een buikomtrek tussen de 80 en 88 cm loop je verhoogd risico op
gezondheidsproblemen en bij een buikomtrek van 88 cm of groter
loop je een verhoogd risico.
Een gezonde buikomtrek voor mannen is gezond tussen de 79 en
de 94 cm. Bij een buikomtrek tussen de 94 en 102 is er een risico
, op gezondheidsproblemen en bij 102 of meer een verhoogd risico
op gezondheidsproblemen.
Let op: Het is belangrijk dat je rechtop staat, het midden tussen je
onderste rip en heup zoekt en vanaf daar meet. Vergeet niet om
eerst uit te ademen en het meetlint horizontaal aan te brengen. Je
buikomtrek meet je op het smalste gedeelte van je middel.
Als je je vetpercentage wil laten meten kan je dat het best in de
sportschool laten doen door een specialist. Die kan jou daarna ook
advies geven wat jij het beste kan gaan trainen. Een gezond
vetpercentage voor vrouwen is tussen de 21% en 33% en voor de
mannen tussen de 8% en 19%. Wanneer je 40 jaar of ouder bent
verandert dit, namelijk bij vrouwen tussen de 23% en 35% en bij
mannen tussen de 11% en 22%.
Beide methodes gelden niet voor zwangere vrouwen, deze
methoden houden hier geen rekening mee.
Een gezond gewicht hangt dus van meerdere factoren af (lengte,
eventuele zwangerschap, en dergelijke). De meeste methoden om
dit te meten zijn slechts richtlijnen, om écht te weten of jij een
gezond gewicht hebt, kan je het best de hulp van een diëtist(e)
inschakelen.
§3 Wat zijn de gevolgen?
Maar waar zorgt overgewicht nou eigenlijk voor? Overgewicht kan
zorgen voor diabetes, en diabetes kan weer tot oog-, niet, zenuw-,
vaat-, en leveraandoeningen leiden. Ook zorgt overgewicht tot een
verhoogde cholesterol-en bloeddruk, heb je meer kans op hart-en
vaatziekten, gewrichtspijn en het kan tot verschillende soorten
kanker leiden. En hier stopt het niet bij, overgewicht kan ook nog
eens tot astma, kortademigheid en huidproblemen zoals striae en
slechte wondheling. Bij vrouwen kan overgewicht ook leiden tot
problemen met het menstrueren en zelfs tot onvruchtbaarheid.