Dit essay gaat over of de rechters in de Urgenda-zaak op de stoel van de wetgever zijn komen te zitten, door een 'wetgevingsbevel' te geven.
Cijfer: 8.5
URGENDA IN HET LICHT VAN DE MACHTENSCHEIDING:
RECHTERLIJKE STOELENDANS OF OPVULLING VAN EEN
OUDERWETSE DOCTRINE?
Hoe verhoudt het oordeel van de rechter in de Urgenda-zaak zich tot de machtenscheiding in
Nederland?
Awa Farboud Sheshdeh l s1032736 l Academische Vaardigheden l Werkgroep 18
19 juni 2020 l Docent: J.W.A. Fleuren l Farboudawa@gmail.com
, 1 Inleiding
In 2015 heeft de stichting Urgenda een zaak aangespannen tegen de Staat der Nederlanden
(verder; de Staat). Wat stichting Urgenda hiermee wilde bereiken, is rechtsbescherming tegen de
risico’s van klimaatverandering.1 Het huidige klimaatbeleid schiet ernstig tekort in zijn
zorgplicht volgens stichting Urgenda, hiermee pleegt de Staat een onrechtmatige overheidsdaad.
Urgenda vraagt de rechtbank de Staat te bevelen de CO 2 uitstoot te reduceren met 25% tot 40%
voor het jaar 2020.2 De rechtbank wijst de bevelsvordering van Urgenda toe en hiermee ontstaat
er een vraagstuk dat ter discussie kan worden gesteld: staat een bevel tot wetgeving van de
rechterlijke macht aan de wetgevende macht op gespannen voet met de machtenscheiding die wij
in onze Staat kennen?
Dit essay gaat over de vraag hoe het oordeel van de rechter in de Urgenda-zaak zich tot de
machtenscheiding in Nederland verhoudt. De eerste paragraaf geeft een heldere uitleg van onze
rechtsstaat. Aan de hand daarvan wordt er ingegaan op de machtenscheiding. Vervolgens wordt
in de derde paragraaf de definitie van een wetgevingsbevel gegeven. In de hierop volgende
paragraaf wordt er ingegaan op de redenering van de Hoge Raad. Vervolgens worden de voor- en
nadelen van het wetgevingsbevel in de Urgenda-zaak tegen elkaar afgewogen, tenslotte volgt
hieruit een conclusie.
2 De rechtsstaat
Om een beeld te vormen van de machtenscheiding is het van belang om te kijken naar het
relevante vakgebied: Staatsrecht. Staatsrecht is het primaire recht dat zowel de betrekkingen
binnen de overheid als de betrekkingen tussen de overheid en haar onderdanen regelt: het
Staatsrecht regelt de instelling van overheidsambten, de bevoegdheden die deze ambten hebben
en hoe deze ambten zich tegenover elkaar verhouden.3
2.2 Machtenscheiding
Door verdeling van de overheidsmacht over verschillende ambten wordt machtsconcentratie
tegengegaan.4 Een van de aspecten die Kortman kenmerkend acht voor de machtsverdeling is het
stelsel van checks and balances, dit is om te voorkomen dat een van de ambtencomplexen
ongecontroleerd macht uitoefent.5
Uit het stelsel van checks and balances blijkt dat de machtenscheiding niet absoluut is.6 Ook door
te kijken naar de totstandkomingsgeschiedenis van de Grondwet 1983, komt men tot de
conclusie dat van oudsher nooit sprake is geweest van een absolute machtenscheiding: er is
gezocht naar een stelsel van checks and balances.7
1
Rb. Den Haag 24 juni 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:7145.
2
Rb. Denk Haag, 24 juni 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:7145, r.o. 3.1.
3
Kortmann 2016/1.2.
4
Kortmann 2016, p. 44-45.
5
Kortmann 2016/4.4.3.
6
Kortmann 2016, p. 46.
7
Kamerstukken II 1980/81, 16035, 8, p. 4.
Pagina 2 van 7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper farboudawa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.