De wereld van de mens
Week 2
De Hebreeuwse Bijbel, ook wel bekend als het Oude Testament, heeft onze visie op de mensheid en
haar wereld eeuwenlang verregaand bepaald. Zozeer zelfs, dat de moderne wetenschap zich met
verve tegen het Bijbelse verslag van ‘de schepping van de wereld’ heeft gekeerd. Maar was dat
eigenlijk wel nodig? Wie Genesis 1 tot en met 3 langzaam leest, zal tot de conclusie komen dat hier
weliswaar geschreven wordt over de vroegste dagen van de mensheid, maar dat het
wetenschappelijke/theologische probleem van het scheppen zelf, van het maken van de wereld al
dan niet uit het niets, nauwelijks aan de orde komt.
Genesis 1
1. Welke handelingen verricht God nu precies in Genesis 1?
In het begin schiep God de hemel en de aarde. Er moet licht komen, God scheidde licht van de
duisternis. Dag 1.
Water, watermassa’s van elkaar scheiden. Het water onder de hemel moet naar 1 plaats stromen
zodat er droog land verschijnt. Het droge noemde hij aarde en het samengestroomde water
noemde hij zee. < Hemel en aarde scheiden. Op dag 2
Jong groen voortbrengen. Op dag 3
Dag 4 Hij maakte sterren, 2 grote lichten zon en de maan. Seizoenen.
Het water moet wemelen van levende wezens, en boven de aarde moeten vogels vliegen. God
zegende ze met de woorden: wees vruchtbaar en word talrijk en vul het water van de zee. Op
dag 5
De aarde moet allerlei levende wezens voortbrengen.
Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken zij moeten heerschappij voeren
over… God schiep de mens als zijn evenbeeld. Hij zegende hen met de woorden: wees vruchtbaar
en word talrijk, bevolk de arde en breng haar onder je gezag, heers over de vissen van de zee, de
vogels van de hemel en over alle dieren die op de aarde rondkruipen. God keek naar alles wat hij
had gemaakt en zag dat het zeer goed was. Dag 6
Hoe past het ‘verschijnen’ van de mens op dag zes daarin?
God als architect van de wereld (schilderij)
Schepping van Adam
- Combinatie genesis 1 en genesis 2
Proloog: reinheid (rust) en regelmaat
- Naamloze god
- 6 dagen, 10 uitspraken
God spreekt hier, hij klust en schept niet.
- Chaos > kosmos:
Dag en nacht
Aard en hemel
Land en zee
Zon en maan (kalender, cultus)
Waterdieren (vissen, vogels) Het water maakt waterdieren
Landdieren (mens / God) Het land maakt de landdieren, het land niet God. Gebeurt op dag 6
^ scheiden van elkaar. God houdt van orde.
- Waar is dag 7? God houdt op met werken. Op de laatste dag wordt er niet gewerkt
Genesis 2
! Genesis 2 is volgens vele geleerden het eigenlijke begin en genesis 1 het voorwoord.
God legde in Eden een tuin aan en daarin plaatste hij de mens die hij had gemaakt. In het midden van
de tuin stonden de levensboom en de boom van de kennis van goed en kwaad. Er ontspringt een
rivier die de tuin bevloeit, deze vertakt zich in 4 grote stromen. Men moest de tuin bewerken en
1
,waken over de tuin. Van alle bomen mag je eten maar niet van de boom van kennis van goed en
kwaad, wanneer je daarvan eet zul je onherroepelijk sterven.
2. Welk door en door menselijke gegeven is het thema van Genesis 2?
De schepping van de vrouw uit de rib van de man.
Beide waren ze naakt, de mens en zijn vrouw, maar ze schaamden zich niet voor elkaar.
- Rust: de 7e dag. God bedenkt basicly het weekend.
Op de 7e dag had God zijn werk voltooid. De 7e dag verklaarde hij heilig want op die dag ruste hij
van heel zijn scheppingswerk.
- ‘Borelingen’ toledot van hemel en aarde < zo heet het in het Hebreeuws.
De schepselen die uit hemel en aarde voortkomen.
- Aarde --> mens --> tuin. We zien de mens als constant gardner
- 2 cosmic trees? Waarom niet 1. We hebben aan 1 genoeg.
De wereld-as > de boom is in veel mythologieën de as.
Constant en cyclisch
Verbind.
De wereld draait om 1 boom.
Bomen zijn constant. Lange constante lijn < 2 levensprincipes dat van de lange duur en dat van
de cyclus. 2 ervaringsmomenten uit het leven van de mens.
De boom van kennis, goed en kwaad
De boom is een belangrijke manifestatie voor iets wat heilig is.
De mens ontdekt:
- Taal
Belangrijk maar niet uniek voor de mens.
- Begeerte zonder schaamte
Boom des levens / axis mundi
Ceiba boom > Maya
Ashvattha boom > Hinduïsme
Sefirot boom > Kabbala
Het antropoceen
De geologie van de aarde veranderd sterk uit toedoen van de mens en niet uit eigen kracht.
Ontbossing van de planeet.
^ de heilige boom wordt tenietgedaan in het antropoceen
- Respect van de boom.
De verhouding tussen vergankelijk en onvergankelijk. De verbeelding van het continue
De tuin van ….. schilderij. Paradijs….
Adam is bruiner dan Eva. > Vrouwen worden verondersteld binnen te blijven (binnen werken) = het
ideaal.
De zoektocht naar een partner > Adam vindt iets in zichzelf
Adam benoemt de dieren met taal. < Het begin van de taal. Strategie om Adam te confronteren met
de dieren en hem zelf te laten beseffen dat er tussen de dieren geen partner is voor hem.
Er is sprake van een verschil waar de mens zelf achter komt. Adam krijgt een vrouw uit eigen vlees.
“Dit keer deugd het wel”.
Vrouw is secundair wezen. Vrouw is gelijk aan Adam.
De schepping draait niet alleen om de wereld maar ook om de indeling van die wereld. < Kalender,
cyclus, belang van tijd.
De aarde wordt verbeeld als tuin.
2
,Belangrijk onderscheid tussen h2 en h3 = de schaamte. (kennis). Ze kenden in Genesis 2 geen
schaamte.
Genesis 3
3. Waarom is het in Genesis 3 alweer uit met de paradijselijke pret, en wat is de rol van ‘kennis’
daarbij?
Eva at van de kennis boom en gaf een appel aan haar man. Toen merkten ze dat ze naakt waren.
De mens werd weggestuurd uit de tuin van Eden om de aarde te gaan bewerken, als voorkomen van
het eten van de levensboom en eeuwig leven.
Slang was het sluwste wat God had gemaakt. “Jullie zullen helemaal niet sterven, integendeel, God
weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en
kennis zullen hebben van goed en kwaad”.
De vrouw moet in pjin baren.
De zalige onwetendheid wordt opgeheven. De ogen worden geopend. Het krijgen van kennis =
onderscheid kunnen maken.
- Onvertaalbaar: kennis x naaktheid
De slang was het slimst maar ook het naaktst. Paradise tree snake.
- De boom ‘in het midden’
- Kennis
zijn als God
onderscheid maken, de ogen open
Naakt (het dier verbergen, bedekken) Kennis maakt naakt. Kennis hebben is onderscheid
maken.
Vervloekt (condition humaine)
- Kennis of eeuwigheid?
De boom heeft de seksualiteit de wereld in gebracht.
De Eva van Autun (ca. 1130)
Vrouwen zijn optelsommen van schoonheidsidealen.
Eva omringt door slangen (bomen afgebeeld als slangen).
De linkerhand die de appel pakt > die zal neigen naar het kwade.
Bedekken van de naaktheid maar bij de dieren niet. < Kennis = onderscheid.
De mens onderscheid zich niet alleen van de anderen maar ziet ook dingen.
De mens is gedoemd om in de perfecte orde te falen en wanorde te brengen.
2 stadia, in het begin zien ze dat ze naakt zijn en nemen noodmaatregel met bald, in het 2 e stadia als
ze worden verdreven uit het paradijs dan gaan ze zich kleden. Onderscheid bezegelen.
4. wat zou de (een) diepere boodschap kunnen zijn van de hoofdstukken 1-3 samen?
Er wordt verteld hoe het nou echt gekomen is. Hoe de kosmos geordend is.
Het gaat niet zo zeer over de schepping maar het positioneren van de mens in die schepping en
zichzelf als mens te definiëren ten opzichte van de rest. Wat maakt de mens tot mens? Wordt er niet
gezegd. De mens is een dier +.
“God zag dat het goed was” “en zo gebeurde het”.
Overig…
Hoe de mens, mens werd
In den beginne: (on)vergankelijkheid
3
, Dreamtime – ngirrwat (continuïteit van de wereld, alles wordt door hen gedroomd. De mens is
verbonden)
- Toestand van handeling: voorouders dromen scheppend
- Eeuwig
Aboriginals
Een plek waar wij niet fysiek bij kunnen.
De plek waar je geboren bent is de plek waar de dreamtime overgaat in jou….?
Dreaming site – kigatiya
- Plek van incarnatie
- Raakvlak eeuwig/tijdelijk
Dream conception – meri-men-ngu
- Vergankelijke stoffelijke manifestatie
- Tijdelijk (de tijdelijke tijd dat jij hier op aarde bent)
Je bent een droom die vlees is geworden
Acenstral dead – wlakandha
- Gaan over tot ngirrwat in kigatiya
- Eeuwig
Wij kunnen niet bij het begrip eeuwig
Wij veranderen voortdurend > menopauze bijv. meri-men-ngu
^ cirkel. Cyclisch
Mensen zijn cyclische wezens.
Wat wij tijdelijk hier op aarde doen = verbonden met een groter geheel dat niet tijdelijk is.
Je bent verbonden met een heel groot tijdsbestek
Je bent verbonden met verschillende manifestaties in tijd.
De hele natuur is een droomconceptie.
In den beginne schiep God den hemel en de aarde.
En el principo crió Dios los cielos y la tierra.
Begin = niets --> iets
Beginnen is ontwijden
Hemel van de aarde lossnijden < hebreeuwse vertaling (theologische vertaling)
^ Er was al iets.
Kosmonogien zijn antropologien.
Oorsprongen van taal
Fortson
- Etymologie = taalkunde. Geschiedenis van de woorden. Er worden steeds nieuwe etymologieën
herzien om ze op te nemen, nieuw bewijs of betere analyses te leveren.
- It slowly became understood that certain groups of languages were related. Romaans & Grieks,
IJslands & Engels. Latin was not derived (afgeleid) from Greek, the were “sisters” derived from
common ancestors.
De IE family tree:
4