PBFG 09 Samenvatting
Anatomie is de vorm van een organisme
Fysiologie is de functie die word uitgevoerd door een organisme
-> vorm en functie zijn aan elkaar gerelateerd
Vormen van dieren zijn vaak afhankelijk van natuurkundige wetten
- zwaartekracht
- weerstand
Convergente evolutie binnen de zelfden omgeving komen dezelfde natuurkundige wetten voor, die bij evolutie
voor dezelfde aanpassingen zorgen bij verschillende diersoorten.
-> Stofuitwisseling wordt bepaald door de omvang en bouw van een dier
- diffusie, proces waarbij opgeloste stoffen in een waterig milieu zich verplaatsen (diffunderen) van een gebied
met een hoge concentratie opgeloste stoffen naar een gebied met een lage concentratie opgeloste stoffen.
- osmose, is diffusie van water (door een semi-permeabel membraan). Bij osmose stroomt het water van een
gebied met een lage concentratie opgeloste stoffen naar een gebied met een hoge concentratie opgeloste
stoffen.
Complexe organisme hebben gespecialiseerde cellen in georganiseerde weefsels met verschillende functie
Weefsel -> orgaan -> orgaansysteem
- verteringssysteem
- ademhalingssysteem
4 soorten weefsel
Epitheelweefsel
- is de buitenkant van een organisme + bekleding van organen
- cellen zitten dicht op elkaar
Vorm
- kubusvormig
- kolomvormig (baksteen op zijn kant)
- schubvormig (vloertegels)
Samenstelling
- simpel ( 1 cellaag)
- gelaagd (meerdere cellagen)
- pseudo gelaagd (1 cellaag met lagen van verschillende lengtes)
Bindweefsel
- bind en ondersteund ander weefsel
- dun gepakt in extracellulaire matrix
- matrix: vezels in een vloeistof of gel-achtige vaste basis
, 3 soorten vezels
Collageen vezels -> stevigheid en flexibiliteit
Elastische vezels -> rekken en keren terug in originele vorm
Reticulaire vezels -> verbinden bindweefsels met aangrenzende weefsels
2 soorten cellen
Fibroblasten -> scheiden eiwitten af voor extracellulaire vezels
Macrofagen -> spelen een rol in het immuunsysteem
6 typen bindweefsel
1. Los bindweefsel -> bind epitheel met onderliggend weefsel, houd organen op zijn plek
2. Kraakbeen -> sterk en flexibel
3. Vezelachtig bindweefsel -> in pezen, verbind spieren met botten
4. Vetweefsel -> slaat vet op voor isolatie en brandstof
5. Bloed -> bestaande uit bloedcellen en bloedplasma
6. Botten -> vormt skelet
Spierweefsel
- spiervezels (lange cellen) trekken samen door signalen van zenuwen
Zenuwweefsel
- signaleert stimuli en geeft signalen door
- bevat:
- neuronen of zenuwcellen -> geven impulsen door
- gliacellen of glia -> verzorgen en isoleren neuronen
Controle en coördinatie
- hangt af van de samenwerking tussen het endocriene systeem en het zenuwstelsel.
Endocriene systeem
- hormonen
- worden ontvangen door receptorcellen
- gaat via het bloed
- langzaam maar langdurig
Zenuwsignalen
- snel
- word ontvangen door andere zenuwcellen, spiercellen en endocriene cellen
Intern milieu
- word beheerd door regulatie of door zich te conformeren aan het externe milieu
- regulator gebruikt intern controlemechanisme om het internmilieu aan te passen aan schommelingen in het
extern milieu -> conformeerde: intern milieu veranderd mee met het extern milieu.
Homeostase
- zorgt voor het instant houden van het intern balans
- bij mensen: temperatuur, bloed, pH, glucose concentratie
- homeostase mechanisme passen het internmilieu aan.
- voor bepaalde variabele dienen schommelingen boven of onder een instelpunt als stimulans:
deze zijn gedetecteerd door een sensor en leiden tot een reactie -> deze reactie brengt de
variabele terug tot het instelpunt.
, Negatieve feedback heeft de neiging de uitkomst van een proces te verminderen
-> helpt dynamisch evenwicht van homestage in stand houden (helpt variabele terug te keren naar een
instelpunt).
Positive feedback heeft de neiging de uitkomst van een proces te versterken
Thermoregulatie zijn de processen waarbij dieren interne temperatuur binnen bepaalde waardes houden.
Endotherme dieren
- genereren warmte door metabolisme (vogels en zoogdieren).
- kost veel energie
- actief over grote range externe temperaturen
Ectotherme dieren
- halen warmte uit externe bronnen (ongewervelde dieren, vissen, amfibieën en niet vliegende reptielen)
- grote variatie aan interne temperaturen
Poikilotherm
- koudbloedig
- varieert met omgevingstemperatuur
Homeotherm
- warmbloedig
- relatief constant
4 manieren voor warmte uitwisselingen bij dieren
- geleiding
- luchtstroming
- straling
- verdamping
-> bij de warmte regulatie van zoogdieren is het integumentair systeem (buitenkant dier) betrokken: huid, haar
en nagels.
5 aanpassingen bij dieren voor thermoregulatie
Isolatie
- huid
- veren
- vacht
- vet
aanpassingen bloedsomloop
- regulatie van de bloedstroom naar lichaamsoppervlakte.
- vasodilatatie door toename van de bloedstroom naar de huid, is er ook meer warmteverlies.
- vasoconstrictie door afname van de bloedstroom naar de huid, is er ook minder warmteverlies.
-> tegenstroomprincipe zorgt er voor dat een dier afkoelt doordat de ader en de slagader naast elkaar liggen
maar in tegengestelde richting stromen, hierdoor kan warmte van slagader direct worden overgegeven aan de
ader en het lichaam verlaten (komt voor bij marine zoogdieren, vogels en insecten).
koeling door verdamping
- zweet
- hijgen (honden, vogels)
- badderen (koelt de huid)
- gedragsreactie ?
aanpassen van metabolische warmteproductie
- warmte productie neemt toe bij spieractiviteit
- bewegen
- trillen (ectotherme dieren)
- acclimatisatie
- isolatie (vogels, zoogdieren)
- antivries (ectotherme vissen op de polen)
Thermoregulatie van de mens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnnaBlaauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.