Zorgcoördinatie compenseert het onvermogen van de cliënt om zelfstandig voldoende stabiliteit in
hun leven te creëren, door de cliënt blijvend in beeld te houden. De zorgcoördinator leert de cliënt
goed kennen en ontdekt samen met hem en zijn omgeving wat de eerste tekenen van een op handen
zijnde crisis zijn, om af te spreken wat kan worden gedaan om verder afglijden te voorkomen.
3.1 Perspectieven op zorg
Zorg is aanbod waar de cliënt als dan niet gebruik van maakt. Zorg vindt plaats op basis van een
afspraak tussen twee autonome partijen. Deze vorm van zorg voorkomt dat de zorgverlener zich
opoffert en paternalistisch handelt. Zorg is een tijdelijke vorm van afhankelijkheid die moet leiden tot
hernieuwde onafhankelijkheid. Bij zelfredzaamheid gaat het om de juiste vraag op het goede
moment en de goede plaats stellen, kunnen aangeven wanneer we niet tevreden zijn, weten wat
onze behoeften zijn en wat we kunnen doen om eraan tegemoet te komen, om een zeker zelfgevoel
van waarui we het gevoel hebben invloed uit te kunnen oefenen op de omgeving en om
zelfvertrouwen. Individuele zelfredzaamheid bestaat niet omdat mensen fundamenteel afhankelijk
zijn van elkaar. De oplossing om meer zelfredzaam te worden, moet niet bij het individu gezocht
worden, maar vraagt om een sociale benadering. Mensen die zich zelfstandig niet kunnen handhaven
moeten worden ingesponnen in een zelfredzaamheidsnetwerk.
Verschillende behoeften:
Normatieve behoefte: Objectief vast te stellen behoefte.
Ervaren behoefte: Dat wat het individu als behoefte ervaart.
Uitgesproken behoefte: Dat wat het individu aan behoefte formuleert.
Vergelijkende behoefte: De behoefte aan zorg die wordt afgeleid aan de hand van dat wat anderen in
gelijksoortige omstandigheden aan zorg ontvangen.
Het autonomieperspectief gaat ervan uit dat zorg pas hoeft te worden verleend wanneer de cliënt
een uitgesproken behoefte formuleert op basis van een normatieve behoefte. Mensen beschikken
niet altijd over de competentie om aan hun behoeften tegemoet te komen.
Klaverbladcompositie:
- Socialisatie
o Geheel van beïnvloeding door maatschappelijke omgevingsfactoren op de
persoonlijkheidsontwikkeling van de mens. Socialisatie heeft te maken met de
voorbereiding op een adequate deelname aan het maatschappelijk leven. In de
socialisatie gaat het niet alleen om het aanleren van praktische vaardigheden, maar
ook om het ontwikkelen van een verhouding met de omgeving. Hierbij speelt
hechting een belangrijke rol.
- Deprivatie
o Heeft betrekking op de mogelijkheden om zich te ontwikkelen.
- Territoria
o Beheer
o Verdediging
o Verwerving
, o Deze vaardigheden zijn nodig voor een goed beheer van de eigen identiteit, voor een
niet roekeloos omgaan met verantwoordelijkheden en voor een optimale
persoonlijke en maatschappelijke ontplooiing. Het gaat hier om het gevoel invloed te
kunnen uitoefenen op de omgeving.
- Modernisering
o Complex van veranderingen op allerlei gebied dat heeft geleid tot de wereld van het
heden. De huidige tijd wordt gekenmerkt door professionalisering, individualisering,
verzakelijking, consumentisme en vereenzaming. Door individualisering leidt tot
vereenzaming. Professionalisering leidt tot verzakelijking.
Vier fasen van zorg:
- Zich zorgen maken om (caring about)
o De noodzaak van zorg wordt erkend, dat er een behoefte is die vraagt om zorg en dat
daadwerkelijk aan deze behoeft wordt tegemoet gekomen.
- Zorg op zich nemen (caring for)
o De zorgverlener neemt de verantwoordelijkheid om aan deze behoefte tegemoet te
komen op zich.
- Zorg verlenen (care giving)
o Praktische zorgverlening en het vermogen om de juiste zorg te verlenen.
- Zorg ontvangen (care receiving)
o Of de zorg die wordt gegeven ook kan worden ontvangen.
Respect voor de autonomie van de cliënt betekent dat de hulpverlener actief met de cliënt nagaat
welke behoefte hij heeft.
3.2 Waarom blijvend in beeld?
Het autonomieperspectief op zorg leidt ertoe dat mensen die regelmatige ernstige problemen
hebben uit beeld raken. De bemoeienis wordt beëindigd omdat zorgafhankelijkheid wordt gezien als
afnamen van autonomie. Het leven van kwetsbare mensen bestaat vaak uit een golfbeweging,
waarbij periodes van relatieve stabiliteit worden afgewisseld met diepe crises. Blijvend in beeld
houden kan bijdragen aan een stabieler bestaan. De cliënt krijgt zich op een leven waarin meer
ruimte is voor wat hij wil. De hulpverlener leert de cliënt kennen en diens voortekenen voor een
crisis.
3.3 Samenwerking: noodzaak, mogelijkheden en dilemma’s
Gezamenlijk dragen van verantwoordelijkheid is een vruchtbare bodem voor de gezamenlijke aanpak
van probleemkluwen. Samenwerken levert problemen op. Privacy, taakafbakening en tijdgebrek zijn
het meest genoemd. Soms wordt gevreesd voor de autonomie of eigen identiteit van de instelling.
Voordelen samenwerken:
- Een geïntegreerde benadering van problemen
- Minder eenzaamheid bij hulpverleners
- Minder defensieve houding naar de samenwerkingspartners toe
- Betere signaleringsmogelijkheden
- Gebruikmaken van elkaars mogelijkheden
, - Leren van elkaar
Om samen te kunnen werken moet je geïnteresseerd zijn in je samenwerkingspartners. Het is
belangrijk oog te hebben voor elkaars perspectief. Samenwerking vraagt om besef dat er bij andere
instellingen welwillende mensen rondlopen die zich soms gebonden voelen aan de grenzen van de
eigen instelling. Sommige mensen zijn niet gemotiveerd voor samenwerking omdat ze er het belang
niet van inzien, denken zonder te kunnen of teleurgesteld zijn vanwege eerdere ervaringen. Er moet
vertrouwen worden gewonnen onderling. Bij samenwerking vervagen grenzen tussen instellingen.
Samenwerking betekent met elkaar doen wat nodig is.
Noodzakelijk voor samenwerking:
- Grensoverschrijding
- Meldpunt
- Netwerk
- Mogelijkheid voor advies en consultatie
- Uitwisselen van personeel
- Erkenning van wederzijdse afhankelijkheid
- Oog voor elkaars problemen
- Oog voor elkaars perspectief
3.4 Zorgcoördinatie
De zorgcoördinator vormt een vast punt in het netwerk. Hij moet de cliënt door en door leren
kennen. Hij is verantwoordelijk voor de afstemming van de acties van de samenwerkende
instellingen. Hij onderhoudt intensief contact met de cliënt en het netwerk.
Vormen van zorgcoördinatie:
- Makelaarsmodel
o De zorgcoördinator heeft vooral als taak cliënt en hulpaanbod samen te brengen.
Zorgcoördinatie is hier een organisatorische functie.
- Steunmodel
o De zorgcoördinator is de centrale figuur in het professionele netwerk van de cliënt
en aanspreekpunt voor het sociale netwerk. Hij houdt zich vooral bezig met steun in
het dagelijks leven voor de cliënt en steun voor het netwerk.
- Therapeutisch model
o De zorgcoördinator is in staat een goede inschatting te maken en op basis daarvan
de cliënt te behandelen of te begeleiden. Er is sprake van een therapeutische
behandelrelatie.
De zorgcoördinator moet de samenwerking met instellingen zodanig organiseren dat de cliënt niet
uit beeld verdwijnt.
3.5 De zorgconferentie
Bilateraal overleg: De zorgcoördinator maakt afspraken met één van de betrokken instellingen.
Multilateraal: Zorgconferentie; Betreft een overleg over een bepaalde persoon in een bepaalde
situatie; van alle betrokken instellingen neemt een vertegenwoordiger deel die rechtstreeks
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SVersteegen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.