Samenvatting
Samenvatting Biologie 5 Havo Hoofdstuk 3: Vertering
Dit is een duidelijke samenvatting van alle vijf basisstoffen (paragrafen) uit hoofdstuk 3: Vertering uit het boek Biologie Voor Jou.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Thema 3 | VerteringBasisstof 1: Voedingsstoffen
Zes groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en
vitaminen.
Voedingsmiddelen: alles wat je eet en drinkt.
Voedingsstoffen: de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
▫ Voedingsstoffen kunnen dienen als bouwstoffen voor de productie van
organische moleculen bij de voortgezette assimilatie. Deze moleculen zijn
nodig voor groei en ontwikkeling, voor vervanging van afgestorven cellen en
voor herstel van verwondingen.
▫ Voedingsstoffen kunnen dienen als brandstoffen om energie te leveren voor
de dissimilatie. De energie is nodig om te kunnen bewegen, voor het op peil
houden van de lichaamstemperatuur en voor groei, ontwikkeling en herstel.
Eiwitten (Proteinen)
Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde
aminozuurmoleculen (polymeer). Er zijn dierlijke en plantaardige eiwitten:
Dierlijke eiwitten: zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren.
Plantaardige eiwitten: zitten vooral in brood, graanproducten, peulvruchten, noten
en paddenstoelen.
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen uit het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen, die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden de
aminozuren naar de lever vervoerd en vandaaruit naar alle organen van het lichaam. Bij de
eiwitsynthese worden de aminozuren in de cellen weer aan elkaar gekoppeld tot
eiwitmoleculen.
Functie: vooral bouwstoffen. Komen voor in tussencelstof (collageen, kraakbeen, been), zijn
nodig bij het transport van stoffen (transporteiwitten), de cel communicatie (signalen
overbrengen; hormonen, neurotransmitters) en bij chemische reacties (enzymen).
Een teveel aan opgenomen eiwitten wordt niet opgeslagen; ze worden omgezet in
glucose en verbrand.
Essentiele aminozuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn, omdat ze niet of in
onvoldoende hoeveelheden in het lichaam van de mens kunnen worden gevormd.
Koolhydraten (Sachariden)
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam. Door koolhydraten te eten kun je
in het grootste deel van je energiebehoefte voorzien. Veel koolhydraten eten → zorgt het
hormoon insuline ervoor dat een klein deel daarvan wordt omgezet in het polysacharide
glycogeen, dat als reservestof wordt opgeslagen in de lever en in de spieren.
Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet en
opgeslagen.
, Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (o.a. in DNA, ATP en in
celmembranen).
Voedingsvezel: stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen die niet door enzymen
van de mens kunnen worden verteerd.
Functie: de darmwerking bevorderen.
Vetten (Lipiden)
Een vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen. Deze
vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd zijn.
Verzadigd vetzuur: alle bindingsplaatsen van de C-atomen bezet door
waterstofatomen.
Onverzadigd vetzuur: tussen C-atomen die niet bezet zijn door waterstofatomen,
wordt een dubbele binding gemaakt.
Een teveel aan opgenomen vetten wordt opgeslagen onder de huid en rondom organen.
Vetten dienen ook als bouwstoffen. Fosfolipiden vormen een belangrijk bestanddeel van
membranen.
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (fosfolipiden in membranen).
Oplosmiddel voor sommige vitaminen: A, D, E en K.
Essentiële vetzuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn.
Water
Organismen bestaan voor het grootste deel uit water.
Functie: bouwstof (in lichaamscellen). Dient ook als oplosmiddel en transportmiddel
en bepaalt samen met de opgeloste stoffen de osmotische waarde van vloeistoffen
in het lichaam.
Mineralen (zouten)
Mineralen zijn anorganische stoffen zoals calcium, fosfor, kalium en natrium. Je hebt
dagelijks allerlei soorten mineralen nodig om de processen in je lichaam goed te laten
verlopen.
Functie: bouwstoffen (bijv. Calcium en fosfor in de tussencelstof van beenweefsel en
tandbeen). Mineralen kunnen ook andere functies vervullen. Calcium is bijvoorbeeld
nodig om je bloed te laten stollen. Kalium zorgt er samen met natrium voor dat
zenuwcellen impulsen kunnen geleiden.
Spoorelementen: mineralen die in geringe hoeveelheden in het voedsel aanwezig
zijn. Spoorelementen zijn vaak bestanddeel van enzymen of hormonen.
Vitaminen
Vitaminen zijn organische stoffen die nodig zijn om de processen in je lichaam goed te laten
verlopen. Ze worden aangegeven met een letter. Belangrijke vitaminen zijn A, B, C, D en K.
Bij een tekort aan vitaminen in het voedsel ontstaan gebrekziekten. Een teveel kan
ook schadelijk zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pettabrusik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen