Dit is mijn samenvatting van de kennistoets stage ouderen 65+. In deze samenvatting zijn alleen de vakken Geneeskunde en Veiligheid en kwaliteit samengevat. Let op: Klinisch redeneren staat hier dus niet in!
Ik heb deze toets gehaald met een 8!
De toetscode is: T.AGZ 48086
VK1: Hoe goed doen jij en jouw stage-instelling het?
Leerdoelen:
o Uitleggen wat het belang is van goed en duidelijk (afdeling)beleid op het gebied van (patiënt)veiligheid;
o Beoordelen of de WGBO en de Wet BIG op jouw afdeling goed worden nageleefd;
o Verantwoorden of je vrijheid beperkende maatregelen toepast om de veiligheid van de patiënt te
waarborgen (rekening houdend met wet BIG, WGBO en BOPZ/ Wet Zorg en Dwang).
Leerdoel 1: wat is het belang van een goed en duidelijk (afdeling)beleid op het gebied van (patiënt)veiligheid
Leerdoel 2: worden de WGBO en de Wet BIG op mijn afdeling goed nageleefd
Op dit moment zijn de volgende wetten rondom VBI in ziekenhuizen van kracht:
• Grondwet
De grondwet beschrijft een aantal grondrechten die voor alle Nederlanders gelden. De grondrechten die bij VBI van
belang zijn, zijn:
1. Recht op integriteit van het eigen lichaam.
2. Recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Deze grondrechten behoren tot de klassieke grondrechten en hebben tot doel de vrijheid van het individu op
bepaalde gebieden te beschermen tegenover de overheid. Ze hebben ook werking in de relatie tussen burgers
onderling.
• WGBO (Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst)
Deze wet regelt de relatie tussen de patiënt en diens hulpverlener en versterkt de rechtspositie van de patiënt.
Bepalingen die vastliggen in de WGBO zijn onder andere:
1. Het informeren van de patiënt over zijn medische situatie:
- Informatie over aandoening en behandeling
- Doel, duur en kans van slagen van de behandeling
2. Toestemming nodig van de patiënt voor een medische behandeling:
- Behandeling start na toestemming patiënt
- Wilsonbekwame patiënt → wettelijke vertegenwoordiger treedt op
3. Goed hulpverlenerschap → de hulpverlener moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goede hulpverlener
in acht nemen en handelt daarbij in de overeenstemming met de op hem rustende verantwoordelijkheid,
voorvloeiende uit de voor de hulpverlener geldende professionele standaard:
- Hulpverlener respecteert de rechten van de patiënt
- Hulpverlener houdt zich aan de wettelijke bepalingen en protocollen en gedragsregels van het ziekenhuis
4. Wettelijke vertegenwoordiger:
- Hoofdbehandelaar verklaart patiënt wilsonbekwaam → wettelijke vertegenwoordiger neemt het over
- Hoofdbehandelaar dient verplichtingen WGBO na te komen tegenover vertegenwoordiger
Wanneer meerdere vertegenwoordigers zich aandienen, moeten zij onderling afspreken wie als
vertegenwoordiger op zal treden. Als men er niet uit komt wie de vertegenwoordiger gaat worden kiest de
hoofdbehandelaar.
De besluitvorming voor de wettelijk vertegenwoordiger is:
- Wanneer de patiënt wilsonbekwaam is, kan er met toestemming van de wettelijk vertegenwoordiger een
behandeling worden gestart.
- Wanneer de patiënt wilsonbekwaam is, en de wettelijk vertegenwoordiger stemt niet in met de
behandeling, dan kan de hoofdbehandelaar de behandeling toch starten als hij van mening is dat de
wettelijk vertegenwoordiger niet in het belang van de patiënt beslist en hij, als behandelaar, geen goed
hulpverlener is als hij de behandeling niet start.
• Wet BIG (Wet op de Beroepen Individuele Gezondheidszorg)
→ De wet beschermt de patiënt tegen onzorgvuldig en ondeskundig handelen van hulpverleners. Het doel van de wet
is:
1. Het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de beroepsuitoefening;
2. Het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren.
De Wet BIG richt zich op handelingen die rechtstreeks gericht zijn op een persoon en het doel hebben de gezondheid
van die persoon te bevorderen. De Wet BIG laat de duitoefening van de individuele gezondheidszorg in principe vrij
voor iedereen. Dat betekent dat niet-BIG-geregistreerde beroepsgroepen zorg mogen verlenen, maar niet dat
iedereen alles mag.
De belangrijkste onderdelen van de Wet BIG zijn:
2
, ➢ Tuchtrecht → dit is een instrument van de Wet BIG om de kwaliteit van de beroepsbeoefenaar te waarborgen
en om beroepsbeoefenaars te laten leren van hun fouten. De meeste van de klachten, die zijn ingediend door
familie of inspectie, worden na een schriftelijk vooronderzoek afgerond met een raadkamerbeslissing. Overige
klachten worden tijdens een zitting behandeld.
Het tuchtrecht vervult twee functies:
1. Het bevorderen van het lerend vermogen van de sector. Door het tuchtrecht worden de normen van het
professionele handelen verduidelijkt en aangescherpt.
2. De repressieve functie om disfunctionerende beroepsbeoefenaren te corrigeren en zo nodig van de
beroepsuitoefening uit te sluiten.
➢ Beroepsregulering → via de Wet BIG zijn beroepen gereguleerd waarvan de titel beschermd is.
- Beroepen in het lichte regime kennen een beschermde opleidingstitel. Deze mag gevoerd worden als een
wettelijk vastgelegde opleiding afgerond is.
- Beroepen in het zware regime kennen een beschermde beroepstitel. Deze mag gevoerd worden als een
wettelijk vastgelegde opleiding afgerond is en daarnaast is een voorwaarde dat de beroepsbeoefenaar
geregistreerd moet staan.
Deze beroepen zijn geregistreerd in het BIG-register. Deze beroepen moeten ook aan herregistratie-eisen
voldoen. Ook is in de Wet BIG opgenomen welke beroepen bevoegd zijn voor gecompliceerde handelingen.
Broepsregulering: licht en zwaar regime
Lichte regime → dit gaat om voor het publiek direct toegankelijke beroepen (ergotherapeut). Deze beroepen zijn niet
onderworpen aan publiek tuchtrecht en ze zijn niet vindbaar in het BIG-register.
Zware regime → voor deze beroepen zijn registers ingesteld en zij vallen onder het publieke tuchtecht.
Aan beroepen die onder het zware regime vallen kan de bevoegdheid tot het zelfstandig uitvoeren van voorbehouden
handelingen toegekend worden. Beroepen die onder het lichte regime vallen kennen alleen functionele zelfstandigheid.
Op grond van artikel 14 van de Wet BIG kan de minister ten aanzien van beroepen in het zware regime specialismen
erkennen. Specialismen worden erkend op voordracht van de betreffende beroepsorganisatie. De minister beoordeelt of een
titel als wettelijk erkende specialistentitel aangemerkt wordt.
De Wet Big kent een regeling voor voorbehouden handelingen. In de wet worden beroepsgroepen aangewezen die
zelfstandig bevoegd zijn voor deze handelingen. Beroepsgroepen doe moet als zelfstandig bevoegd zijn aangewezen, mogen
de handelingen alleen in opdracht uitvoeren. Hierbij moet voldaan worden aan bepaalde voorwaarden.
De wet BIG regelt voor enkele beroepsgroepen functionele zelfstandigheid. Deze beroepsgroepen mogen geen opdracht
geven voor het verrichten van een handeling, maar mogen deze wel zonder toezicht en tussenkomst van een andere
beroepsbeoefenaar uitvoeren.
Tuchtrecht en strafrecht
Het tuchtrecht in de Wet BIG biedt de mogelijkheid om gedragingen van beroepsbeoefenaren te toetsen aan specifieke
beroepsnormen.
Tuchtmaatregel → beoogt primair correctie van professioneel gedrag om herhaling van gemaakte fouten te voorkomen.
College van Medisch Toezicht → is bevoegd om te beoordelen of een beroepsbeoefenaar ongeschikt is om het beroep uit te
oefenen wegens zijn geestelijke of lichamelijke gesteldheid of wegens zijn gewoonte van drank-, drugs- of medicijnmisbruik.
De Wet BIG bevat ook een aantal specifieke strafbepalingen. Het doel van die bepalingen is om de zorgverlener die schade of
een aanmerkelijke kans daarop doet ontstaan, strafrechtelijk te kunnen vervolgen. De inzet van het strafrecht staat los van
de toepassing van het tuchtrecht.
Wetsvoorstel Zorg en Dwang
De Wet Zorg en Dwang bepaalt de onvrijwillige zorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoeningen of
verstandelijke beperking. Het is bedoeld voor mensen die thuis wonen, in een verpleeghuis verblijven of zijn opgenomen in
het ziekenhuis.
VBI is de laatste optie.
3
, Wils(on)bekwaam
Het uitgangspunt is dat de patiënt bekwam is om zijn eigen belangen te behartigen, om een keuze te maken en toestemming
te geven. Tot het tegendeel is gebleken.
Of het nodig is om tot een beoordeling van de wils(on)bekwaamheid over te gaan, hangt af van de gevolgen van de beslissing
of het gedrag van de patiënt.
In deze situatie is de hoofdbehandelaar van de patiënt de aangewezen persoon om de wils(on)bekwaamheid vast te stellen.
In de WGBO wordt het begrip wilsonbekwaam niet genoemd als begrip maar wordt er verwezen naar de betrokken die ‘in
staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake’.
Samenvatting bevoegd- en verantwoordelijkheden
1. Hoofdbehandelaar:
➢ Beoordelen of de patiënt voldoende in staat is om de eigen belangen te behartigen. De hoofdbehandelaar
stelt de wils(on)bekwaam vast. Hij kan hiervoor een collega arts of psychiater voor consulteren.
➢ Geven van – uiteindelijk – akkoord om een VBI in te zetten of op te heffen.
➢ Voorschrijven van medicatie
2. Verpleegkundige:
➢ Aanleveren van relevantie observaties aan de hoofdbehandelaar en overige disciplines ten aan zien van
dreigend/acuut gevaar en de beoordeling van wilsbekwaamheid.
➢ Inschatten welke preventieve en alternatieve interventies kunnen worden toegepast en deze toepassen
waar nodig.
➢ Deskundige, bekwame en veilige toepassing van de VBI en/of medicatie.
➢ Schakelt collega of psychische/geriatrie consultatieve dienst in bij onbekwaamheid in handelen.
➢ Regelmatig fysieke en psychische controle van de patiënt ten tijde van de VBI.
➢ Observeren van gedrag en bijwerkingen wanneer er medicatie wordt toegediend.
➢ Rapporteren van de fysieke en psychische conditie van de patiënt.
3. Hoofdbehandelaar, en de verpleegkundige:
➢ Beoordelen aanwezigheid of te verwachten gevaar/ risico in een gegeven situatie.
➢ Beoordelen noodzaak toepassen VBI wanneer preventieve interventies ontbreken of ontoereikend zijn
gebleken.
➢ Beoordelen van de negatieve gevolgen van de VBI voor de patiënt.
➢ Zorgdragen goede communicatie tussen zorgverleners onderling, met de betrokken patiënt en diens
wettelijk vertegenwoordiger.
➢ Regelmatig evalueren en rapporteren van het VBI gebruik.
➢ Melden en bespreken van geconstateerde knelpunten en problemen met het management van de
afdeling.
➢ Op peil houden van kennis, deskundigheid en toepassen van VBI.
4. Psychiatrische of geriatrische consultatieve dienst:
➢ De hoofbehandelaar adviseren bij het vaststellen van de wil(on)bekwaamheid,
➢ Het team adviseren rondom het psychiatrisch/geriatrie beleid, behandelen van medicatie en het
toepassen.
➢ Praktische hulp bij het adviseren van VBI materiaal en het toepassen hiervan.
➢ Trainen en bijscholen van verpleegkundige en verzorgende op de werkvloer.
Rechten van de patiënt
Voor de WGBO is gekozen voor een privaatrechtelijke regeling, dit houdt in dat de keuzevrijheid van het individu centraal
staat. Echter zijn beide uitgangspunten (privaatrechtelijk en publiekrechtelijk) vernoemd in de WGBO:
• De kwaliteit van de professionele hulpverlener wat wordt aangeduid als ‘hulpverlener schap’ (publiekrechtelijk);
• De patiënt heeft recht op informatie, inzage in het eigen dossier en het recht om behandeling te weigeren
(privaatrechtelijk).
In het eerste punt wordt gefocust op de verantwoordelijkheid van de hulpverlener. In het tweede punt staat de keuzevrijheid
van de patiënt centraal.
Dwingend recht
De WGBO bevat bepalingen van dwingend recht. Dwingend recht bestaat uit regels waarvan partijen niet mogen afwijken,
ook niet wanneer zij dat zouden wensen.
Regels van dwingend recht worden door de wetgever opgesteld indien wordt vermoed dat ene van de betrokken partijen
structureel in een zwakkere positie verkeert dan de andere partij. Op deze manier kan worden voorkomen dat de
rechtspositie van de zwakkere partij wordt ondergegraven door haar afhankelijkheid van de sterkere partij.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Chiara2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
