SAMENVATTING JURISPRUDENTIE SANCTIERECHT
Arrest Feiten Rechtsregel
HC 1
Gerechtshof Arnhem Verdachte wordt verdacht van poging tot Hof: Op het moment van de uitspraak geldt art. 22b
23 december 2011, LJN doodslag. Uit de bewijsmiddelen volgt dat Sr nog niet en daardoor is het Hof nog in de
BU9326 verdachte het slachtoffer op 26 januari 2008 ’s gelegenheid om in bijzondere gevallen als waarvan
avonds is gevolgd, met de bedoeling hem te in de onderhavige zaak sprake is, bij het bepalen
O.g.v. art. 22b Sr geldt een bewegen te stoppen met het lastig vallen en van de strafmaat maatwerk toe te passen door in
verbod op kale taakstraf, bedreigen van zijn ex-partner. Verdachte heeft plaats van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf
maar in deze uitspraak even daarna slachtoffer met een stuk steigerbuis een taakstraf + voorwaardelijke gevangenisstraf op
wordt heel goed van ongeveer 80 centimeter lengte en een te leggen. De omstandigheden die het hof bij de
gemotiveerd waarom de gewicht van ongeveer 3 kilogram een harde klap keuze van de strafmodaliteit in de onderhavige
rechter, gezien de tegen diens hoofd gegeven. Naar het oordeel van zaak in aanmerking heeft genomen zien op het feit:
omstandigheden van het het hof moet deze handeling van verdachte naar - Dat het tenlastegelegde feit (ondanks de
geval een taakstraf bij zijn uiterlijke verschijningsvorm worden eenvoudige bewijsvoering) 3 jaar en 11
verdachte juist wel op zijn aangemerkt als een begin van uitvoering en te maanden geleden is gepleegd;
plaats vindt. zijn gericht op voltooiing van het voorgenomen - Dat verdachte terzake van het
misdrijf, nu het effect van een dergelijke klap tenlastegelegde nooit in voorlopige hechtenis
zodanig letsel kan opleveren dat het slachtoffer heeft gezeten;
als gevolg daarvan komt te overlijden. Het hof is - Dat verdachte na het plegen van het
dan ook van oordeel dat onder de gegeven bewezenverklaarde feit direct de politie heeft
omstandigheden verdachte is aangevangen met geïnformeerd;
een poging tot doodslag en dat er geen sprake is - Dat verdachte bij de behandeling van zijn
geweest van vrijwillige terugtred. strafzaak in eerste aanleg verstoken is
gebleven van rechtsbijstand
- En dat de zaak in Hb eerst 2 jaar en ruim 7
maanden na het instellen van hoger beroep
wordt afgedaan.
Het Hof veroordeelt tot een voorwaardelijke
gevangenisstraf voor de duur van 1 jaar (met
proeftijd van 2 jaren) + taakstraf (werkstraf) van
240 uren.
Dit is dus een kale taakstraf (want geen
voorwaardelijke gevangenisstraf erbij).
HR 19 februari De feiten in deze zaak dateren van 24 april 1996 HR:
2013, LJN BX9407 t/m 24 juli 1996. Het DNA-profiel van verdachte - R.o. 4.3: Art. 63 Sr luidde ten tijde van de
(rechter straft bewust is in 2007 in een DNA-bank opgenomen, toen is bewezenverklaarde feiten: "Indien iemand,
zwaarder dan mogelijk) men verdachte op het spoor gekomen. Verdachte na veroordeling tot straf, opnieuw wordt
is na het plegen van deze feiten voor andere schuldig verklaard aan misdrijf of
De rechter straft bewust delicten veroordeeld tot gevangenisstraffen van overtreding vóór die veroordeling gepleegd,
zwaarder dan mogelijk in totaal 15 jaar en negen maanden. Toepassing zijn de bepalingen van deze titel voor het
o.g.v. samenloopregeling van art. 63 Sr biedt volgens de OvJ slechts ruimte geval van gelijktijdige berechting van
van art. 63 Sr. HR staat dit voor het opleggen van een maximale straf van toepassing."
niet toe, maar het is wel vier jaar en drie maanden (strafmaximum was 20 - R.o. 4.4.1: In zijn arrest van 19 april 2005
een signaal aan de jaar). Als art. 63 Sr n.v.t. was geweest was 10 jaar heeft de HR geoordeeld dat de wettelijke
wetgever. geëist. De rechtbank past art. 63 Sr niet toe en regeling meebrengt dat in een geval als het
legt 10 jaar op. De P-G casseert in het belang der onderhavige
wet. a) de rechter moet nagaan wat de maximaal
op te leggen tijdelijke gevangenisstraf
De vrijheid van de rechter in het opleggen van zou zijn geweest indien alle, dat wil
sancties is begrensd door een aantal zeggen ook de na de datum van het
straftoemetingsregels. Bijv. art. 22b Sr en art. 63 plegen van het door de rechter te
Sr. Dit arrest gaat over art. 63 Sr (samenloop beoordelen feit, door een andere rechter
regeling). reeds beoordeelde feiten gevoegd
zouden zijn behandeld en dus tot één
Gemaakt door Myron de Wolff. Niet doorsturen! 1
, rechterlijke uitspraak zouden hebben
geleid, terwijl
b) hij in ieder geval geen hogere straf zal
mogen opleggen dan overeenkomt met
het hiervoor onder a) bedoelde
maximum verminderd met de eerder
opgelegde straffen en
c) hij in geen geval hoger mag straffen dan
tot het maximum van de vrijheidsstraf
die is gesteld op het door hem te
berechten feit.
- R.o. 4.4.2: In zijn brief van 8 december 2011
aan de Voorzitter van de TK heeft de
Minister van V&J aangekondigd het thema
van de meerdaadse samenloop en van art. 63
Sr te willen herzien, mede naar aanleiding
van de onderhavige uitspraak van de Rb. Nu
daarbij verschillende legislatieve keuzes
denkbaar zijn, ziet de HR daarin aanleiding
om thans bij zijn rechtspraak te blijven.
HR 11 december In casu heeft het Hof verdachte veroordeeld tot: HR: O.g.v. art. 9 lid 4 Sr mag je een taakstraf +
2018, ECLI:NL:HR:201 - Een gevangenisstraf van 11 maanden, gevangenisstraf opleggen als het onvoorwaardelijk
8:2295 (rechter straft waarvan 3 maanden voorwaardelijk met ten uitvoer te leggen deel van de gevangenisstraf
onbewust etc…) een proeftijd van 2 jaren ten hoogste 6 maanden bedraagt. In casu is het ten
En een taakstraf van 240 uren, subsidiair 120 uitvoer te leggen deel 8 maanden (11 – 3 = 8) en
Uit dit arrest volgt dat dagen hechtenis. dus meer dan 6 maanden. Dit betekent dat er niet
rechters niet altijd meer ook een taakstraf mag worden opgelegd.
weten welke sancties je
wel en niet mag
combineren.
HC 2
James Wells and Lee vs. Zie vertaling onderaan samenvatting!
UK
Art. 5 EVRM
HC 3
ECLI:NL:HR:2017:3185, De arresten Vinter/VK en Murray/NL moeten Murray/NL: Murray klaagde over zijn
en de daarin opgenomen in samenhang worden gelezen, ze bouwen op levenslange gevangenisstraf zonder enig
passages uit Vinter/VK elkaar voort. Beide arresten hebben betrekking perspectief op vrijlating en over de condities van
en Murray/Nederland. op de levenslange gevangenisstraf en de daarbij zijn detentie en dat er geen speciaal regime was
behorende procedure voor gratie, dit omdat voor gedetineerden met een levenslange
anders art. 3 EVRM (verbod op marteling) wordt gevangenisstraf of een speciaal regime voor
geschonden. personen met psychiatrische problemen. Het
EHRM benadrukte dat Staten een grote ‘margin of
Vinter/VK: in dit arrest heeft het EHRM appreciation’ hebben om te bepalen welke
uiteengezet aan welke voorwaarden voldaan maatregelen nodig zijn om een tot levenslang
moet worden, wil er geen sprake zijn van veroordeelde gevangene de mogelijkheid te geven
schending van art. 3 EVRM (verbod op zich te rehabiliteren. In de zaak van klager waren
inhumane behandeling of bestraffing). echter, terwijl voorafgaand aan zijn veroordeling
- Allereerst moet er vooruitzicht zijn op was bepaald dat klager behandeling nodig had,
vrijlating, oftewel er moet perspectief zijn geen verdere onderzoeken gedaan om te bepalen
voor de verdachte. welke behandeling nodig was.
- Er moet een herbeoordelingsprocedure
(review) zijn binnen 25 jaar na oplegging Murray was geestelijk niet sterk en sociaal zwak
van de straf met vervolgbeoordelingen die (laag IQ). Hij kreeg tijdens zijn detentie geen
o Bestuurlijk, dan wel gerechtelijk goede psychische hulp om enige positieve
zijn vormgegeven. verandering in de psychische problemen te
o Die de autoriteiten in staat stellen te realiseren. NL heeft volgens het EHRM niet
beoordelen: of de veroordeelde genoeg gedaan om hem te behandelen voor zijn
significant is veranderd en hij psychische problemen. Daarvoor was het voor
Gemaakt door Myron de Wolff. Niet doorsturen! 2
, zodanig is gerehabiliteerd dat Murray in feite onmogelijk geworden om ooit nog
voortzetting van de detentie niet vrij te komen en had hij dus geen ‘prospect of
meer kan worden gerechtvaardigd release’ en dat is dus in strijd met Vinter/VK en
o.b.v. strafrechtelijke doelen (bijv. dus met art. 3 EVRM.
vergelding, beveiliging,
afschrikking en resocialisatie). NL moet in het vervolg aan die gedetineerden die
het nodig hebben, aandacht en zorg genereren
wanneer zij dit nodig hebben. Het is een
inspanning die NL moet bieden, zodat iedere
gedetineerde een eerlijke kans maakt tijdens de
herbeoordelingsprocedure.
HC 4
Constancia v. The Dit is dezelfde verdachte als in de zaak EHRM: Het EHRM roept in herinnering dat
Netherlands Hoogerheide. Verdachte heeft op een vrijheidsontneming van een persoon die lijdt aan
basisschool een achtjarige jongen doodgestoken. een psychische stoornis is toegestaan als er aan
Bij een weigerende Hij weigerde medewerking te verlenen aan een minimumvoorwaarden wordt voldaan:
observandus kan de rechter psychiatrisch onderzoek (weigerende - Dat een psychische stoornis (‘true mental
zelf de stoornis vaststellen, observandus), waardoor het voor de deskundigen disorder’) moet zijn vastgesteld op basis van
maar dat kan alleen als het onmogelijk was een duidelijke diagnose te geven objectieve medische deskundigheid
een ‘true mental disorder’ over de psychische gesteldheid van verzoeker. (‘medical expertise’);
is en er een ‘medical De Rechtbank Breda en het Gerechtshof Arnhem - De psychische stoornis moet naar aard of
expertise’ is geweest. oordeelden dat er sprake was van een psychische ernst ernstig genoeg zijn om
stoornis bij verdachte ten tijde van het begaan vrijheidsontneming te rechtvaardigen;
In deze zaak heeft het van het misdrijf. Verdachte is veroordeeld tot - De rechtmatigheid van de voortdurende
EHRM voor het eerst gevangenisstraf + tbs met dwangverpleging. opsluiting hangt af van het voortbestaan van
geoordeeld dat het zelf Verdachte klaagt bij het EHRM dat art. 5 lid 1 een dergelijke stoornis.
vaststellen van een onder e EVRM is geschonden (recht op vrijheid), Het EHRM herinnert eraan dat nationale
stoornis kan geschieden omdat hem zonder precieze diagnose van zijn autoriteiten daarbij een zekere “margin of
o.b.v. niet-actuele psychische gesteldheid een tbs-maatregel is appreciation” hebben om het bewijs in een
medische informatie over opgelegd. individuele zaak te beoordelen. In deze zaak merkt
de geestesgesteldheid van het EHRM op dat het gerechtshof zijn oordeel heeft
de verdachte. * Zie voor rechtsverloop onderaan samenvatting! kunnen baseren op verschillende rapportages,
waaronder ook een rapportage ten tijde van de
gerechtelijke procedure op basis van het
strafdossier en audio(-visuele) opnamen van de
verhoren van verzoeker. Hoewel de deskundigen
niet in staat waren een precieze diagnose te stellen,
kwamen zij wel tot de conclusie dat verzoeker aan
een ernstige stoornis leed. Het gerechtshof deelde
deze opvatting op basis van de eigen bestudering
van het strafdossier en de verwarde verklaringen
van verzoeker. Het EHRM accepteert dat, mede
gelet op de absolute weigering van verzoeker mee
te werken aan enig onderzoek naar zijn geestelijke
gesteldheid, het gerechtshof op grond van de
beschikbare informatie heeft kunnen concluderen
dat verzoeker leed aan een psychische stoornis die,
ongeacht de precieze aard ervan, ernstig genoeg
was om de vrijheidsontneming te rechtvaardigen.
Het EHRM acht de klacht kennelijk ongegrond en
verklaart het verzoek niet-ontvankelijk.
Gemaakt door Myron de Wolff. Niet doorsturen! 3
