Aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak immunologie van de studie gezondheidswetenschappen. Het document bevat veel handige afbeeldingen die ook in de colleges zijn gebruikt!
Immunologie aantekeningen
HC 1: Hoofdstuk 1: innate immune system, adaptive immune system
Hoofdstuk 2/3: complement system
H1
We hebben het immuunsysteem nodig om infecties te overleven
- Auto-immuunziektes: het afweersysteem van een persoon is gericht tegen je eigen lichaam
- Allergieën: onschuldige moleculen die alleen respons opwekken bij bepaalde mensen
- Kanker cellen zijn voor 99% hetzelfde zijn, maar soms ziet het immuun systeem dit als
vreemd, maar meestal niet
- Orgaan kunnen afgesloten worden door het immuunsysteem
Het immuunsysteem:
- Moet beslissingen maken tussen activatie en in activatie : immuniteit en tolerantie
- Kunstmatige immuunrespons: vaccinatie, anti-tumor therapie
- Tolerantie en immuniteit verstevigen: bij allergie en auto-immuunziektes
Verschillende typen pathogenen
Extra en intra cellulaire pathogenen
Verschillende immuun cellen
,Cellen in het immuunsysteem
Immuun cellen worden gemaakt in beenmerg en beginnen met stamcellen
- Granulocyten hebben gekke vormen
- polymorphoneclear granulocyten vs mononuclear cellen: lymfocyten en monocyten
- Wat is de meest voorkomende immuuncel in het bloed: neutrophil (soldaat van het
aangeboren immuunsysteem (kan snel gaan, maar gaat ook snel dood
- B en T cellen: aangeleerde immuunsysteem
- Rest bij aangeboren immuunsysteem
3 lijnen immuunsysteem
- Barrière (huid)
- Aangeboren
- Aangeleerde
Barrières
- In mucosale weefsels komen pathogenen heel snel binnen doordat de oppervlakte groot is
en het maar 1 epitheel laag bevat
,Aangeboren immuunsysteem
- Macrofagen (veel eten): eten bacteriën op en maken kleine eiwitten (cytokines): stimuleren
cellen in bloedvaten om naar binnen te komen → leidt tot zwelling en ontsteking
(inflammatie)
- Begint binnen minuut
Cytokines en chemokines
- Cytokines stimuleren/activeren immuuncellen, chemokines zorgen voor
migratie/beweging→ cellen gaan bewegen naar hogere concentratie van chemokines
Complement system
- Zijn aanwezig in bloed in serum en in weefsels
- Kunnen aan pathogenen binden en raken geactiveerd en kunnen zichzelf gaan knippen
- Ene eiwit knipt de andere→ binden aan pathogeen en andere kan immuunsysteem
aanzetten
- Herkenning pathogenen door immuuncellen
Samenwerking neutrophiles en macrofagen in inflammatie
- Het pus dat ontstaat zijn de neutrophile granulocyten
,Herkenning van pathogenen door macrofagen resulteert in
1. Phagocytose en degradatie
2. Activatie cytokine productie
(om immuuncellen te waarschuwen)
Adaptieve immuunsysteem
Aangeleerde immuunsysteem is afhankelijk van
lymfoide organen
- Primair: thymus en beenmerg (waar b en t
cellen aangemaakt)
- Secundair: lymfeklieren, milt, weefsel bij
darmen en longen (hier worden b en t cellen
geactiveerd)
Elke B en T cellen krijgt een eigen receptor
- B cel receptor
- T cel receptor
- Zijn uniek voor elke cel→ elke cel heeft dus een andere
receptor
- In primaire organen worden b en t cellen gemaakt
Klonale selectie
- Naïve: t en B celen zijn gemaakt maar hebben nog nooit iets gezien → gaan
opzoek in lichaam→ in secundaire lymfoide organen → ze recirculeren
door bloedbaan en lymfestelsel
- Activatie: zodra deze klonen in secundaire lymfoide organen → ze worden
effector cellen
- Klonale selectie: er zijn bijvoorbeeld misschien maar 10 B en 10 T cellen
voor covid 19
- Daarna expansie van pathogeen specifieke b en t cellen: Klonale expansie
- Je hebt maar 10 cellen en die gaan zichzelf ontzettend vaak delen
(profileren) → klonale expansie
- Je behoudt altijd geheugen cellen → hierdoor raak je beschermd en ze
kunnen veel sneller reageren
- Effector cellen gaan de weefsels in en gaan het pathogeen aanvallen
,Lymphocyten recirculeren tussen secundaire lymfoide organen om een
antigen te vinden→ ze gebruiken bloed en lymfe klieren om te
circuleren
- De b en t cellen meeten het antigen in een lymfeklieren (van
naïve cellen en pathogeen)
- Uit bloed lekt vloeistof en dit wordt opgevangen door de lymfe
vaten→ lymfe vloeistof
- Lymfe vloeistof gefilterd door lymfe klieren
- Naïve t en b cellen komen in bloedvat terecht en gaan via
bloedvat naar lymfeklier en kijken om het pathogeen er is→ als
het er niet is gaan ze met lymfe vat terug naar de bloedbaan
- → als het pathogeen er wel is dan worden ze geactiveerd → het
pathogeen wordt namelijk getransporteerd
naar een lymfe klier (meetingpoint)
B en t cellen gaan naar verschillende delen in de
lymfeknopen
- Georganiseerd weefsel
- T cellen bij elkaar
- B cellen bij elkaar→ opgezwollen lymfe
klieren doordat b cellen heel veel delen
- Naar verloop van tijd heb je de cellen niet
meer nodig en dan worden de lymfeklieren weer kleiner
Dendritische cellen vormen links tussen de aangeboren en het verworven immuunsysteem
- Het pathogeen kan via lymfe vaten naar de lymfe klier worden meegenomen of het wordt
meegenomen door cellen. Dit zijn de dendritische cellen en nemen ze mee naar de lymfeklier
- Dendritische cellen zijn cellen van het aangeboren immuunsysteem maar zijn nodig om het
adaptieve immuunsysteem te activeren
aangeboren activatie→ pathogenen infecteren perifeer weefsel→
dendritische cellen halen de pathogenen op en worden geactiveerd
lymfe vezel→ pathogenen en dendritische cellen dragen pathogenen naar de
lymfe knoop
naïve lymfocyten worden geactiveerd door dendritische cellen die de
pathogenen presenteren in de secundaire lymfoide organen
aangeleerde activatie→ geactiveerde lymfocyten delen veelzijdig, worden
effectorcellen en migreren naar weefsels om pathogenen te elimineren
, Antigenen en epitopen
- Antigen: molecuul of fragment van een molecuul dat herkend kan worden
door t en b cellen → spike eiwit
- Epitoop: het kleinste stukje van een antigen dat herkend kan worden door
een b en een t cel → 10 aminozuren van het spike eiwit
- Een antigen kan meerdere epitopen bevatten
Adaptieve immuniteit: verschil b en t cellen
B cellen
- Komen uit beenmerg, verschillende soorten
- Elke cel heeft een unieke receptor
- Herkennen intacte antigenen
- Clonale selectie: expansie van B cel klonen herkennen antigenen differentiatie in effector
cellen→ humorale respons, antilichamen, geheugen cellen
T cellen
- Komen uit thymus, verschillende soorten
- Elke cel heeft een unieke receptor
- Herkennen in stukjes gehakte antigenen
- Clonale selectie: expansie van T cel klonen die antigenen differentiatie herkennen in effector
cellen→ cullaire respons; helper en cytotoxische t cellen, geheugen cellen
Adaptieve immuunrespons bestaat uit humorale en cellulaire respons
- B cellen: humorale respons; hebben b cel receptor en gaan deze uitscheiden→ dit noem je
antilichamen
- T cellen: kunnen cytotoxisch zijn die zijn killer virus geïnfecteerde cellen of t helper cellen
Antilichamen
- Binden aan pathogenen→ leidt tot neutralisatie (voorkomen dat
virussen nog infecteren) en opsonizatie (laagje binden aan
pathogeen en daardoor zichtbaar maken voor immuunsysteem) →
(herkenning en eliminatie)
Adaptieve immuunsysteem
- Zorgt als enige voor geheugen responses
- Het duurt een week voordat je de adaptieve immuunrespons gaat
maken
- Wanneer je tweede keer geïnfecteerd raakt→ sneller, sterker,
betere affiniteit b cellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anouk152. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
