Uitwerkingen
blok C/D,
casus 5
Sten Tönjes
,Inhoudsopgave
Casus dhr. van der Boom met dementie......................................................................................................... 2
CGO............................................................................................................................................................... 3
VTV – zelfstudie............................................................................................................................................. 6
COVA............................................................................................................................................................. 7
AFPF.............................................................................................................................................................. 8
OO-B-1 Casus 5 Geriatrie.............................................................................................................................. 17
SLB – vrije invulling...................................................................................................................................... 19
,Casus dhr. van der Boom met dementie
Inge is al jaren werkzaam als verpleegkundige bij een huisarts. Eerder had zij een eigen spreekuur waar ze patiënten
begeleidde met COPD, waarbij ook veel lichamelijke en psychologische problemen kwamen kijken. Vooral de patiëntgroep
met psychologische problemen sprak haar erg aan, waarop ze besloot de post HBO-opleiding tot “casemanager dementie”
te volgen. Een paar maanden geleden heeft zij deze succesvol afgerond.
Nu legt ze regelmatig huisbezoeken af bij patiënten uit haar praktijk die 70 jaar en ouder zijn. Het doel is om in kaart te
brengen of er psychische en/of lichamelijke problemen zijn, die nog niet bekend zijn bij de huisarts.
Vandaag staat de familie van der Boom op de planning. Inge pakt de fiets en gaat naar de familie. Een aardige, maar
vermoeid ogende vrouw doet open en biedt Inge meteen een kop koffie aan. Dhr. van der Boom zit in een stoel bij het raam
en staart naar buiten, zonder op te kijken. Zijn vrouw zegt dat hij er meestal zo bij zit. Het gesprek met meneer komt maar
moeizaam op gang, mevrouw voert vooral het woord. Plotseling geeft meneer aan dat hij zijn portemonnee kwijt
is. Mevrouw reageert geërgerd en zegt dat hij moet ophouden. Volgens haar is hij zo vaak iets "kwijt". Uiteindelijk ligt dit
voorwerp dan gewoon in huis, op een plek waar het normaal ook ligt.
Mevrouw geeft aan dat het voor haar steeds moeilijker wordt om zich te redden. Zij heeft al jaren artrose en wordt door de
bijkomende pijn beperkt bij meerdere taken in huis. De laatste tijd komen steeds meer verantwoordelijkheden op haar
schouders terecht. Meneer vergeet om beloofde klusjes uit te voeren, of begint en maakt ze niet af. Mevrouw moet het dan
overnemen.
Inge heeft een iPad bij zich waar een vragenlijst op staat om de gezondheidssituatie van de familie van der Boom te
analyseren en beschrijft de volgende basisgegevens:
Dhr. A.H.R. van der Boom 25-09-1941
Mw. R.M. van der Boom- Evers 13-02-1943
Aardbeidreef 134
3556 TT Utrecht
Kinderen:1 dochter, 1 keer per maand contact
Hobby's: Status:
Dhr: tuinieren niet actief
Mw: vrijwilligerswerk bibliotheek niet actief
Observatie:
Meneer is passiever en lijkt niet altijd goed uit zijn woorden te komen. Hij geeft zelf aan dat hij prima
functioneert. Mevrouw stelt dat hij de laatste tijd meer vergeet, zoals afspraken, namen en klusjes.
Mevrouw vertelt dat zij toenemend beperkt wordt door haar artrose. Het contact met vriendinnen wordt
steeds minder om thuis te kunnen zijn.
Consult huisarts voor vergeetachtigheid meneer en heteroanamnese mevrouw.
Vervolg casus
Na overleg wordt door de huisarts en de casemanager besloten dat dhr. niet langer thuis kan blijven wonen,
maar eigenlijk opgenomen zou moeten worden op een psychogeriatrische afdeling in een verpleeghuis. Daar
is 24 uur per dag begeleiding mogelijk door verpleegkundigen en verzorgenden. Er is echter een wachtlijst.
Dhr. van der Boom wordt op de lijst geplaatst.
Vervolg van de casus:
Na een half jaar is dhr. van der Boom veel vergeetachtiger geworden. Hij is ook al een paar keer gestruikeld
over een kleed in de woonkamer en gaf het kleed daar de schuld van. Hij kijkt verdrietig en staart vaak naar
buiten. Soms huilt hij stilletjes. Zijn vrouw heeft het gevoel dat haar man haar ontglipt; ze kan hem niet
helpen. Mevrouw is de laatste tijd heel moe en heeft veel last van haar gewrichten. Ze vindt het heel zwaar
om voor haar man te zorgen. Hij is ’s nachts ook vaak wakker en loopt dan door het huis. Ze durft hem niet
meer alleen thuis te laten, omdat ze bang is dat hij het gas aan laat staan, of zichzelf verbrandt aan een hete
theepot. Dhr. heeft steeds meer hulp nodig. Hij lijkt vragen niet te begrijpen en herkent soms zijn echtgenote
niet meer. Mw. heeft hier heel veel moeite mee.
,CGO
De student kent de patronen van de normale (biologische/cognitieve/emotionele) veroudering.
Biologische veroudering:
- valt onder normale veroudering. Kan worden beschreven als een tijdafhankelijk biologisch proces
dat, hoewel het niet een ziekte op zichzelf betreft functionele achteruitgang en ziekte en dood met
zich meebrengt.
werkgeheugen aangedaan, KTG & LTG
Somantisch geheugen (het niet meer weten)
Cognitieve veroudering (Fysieke beperking)
Cognitieve veroudering
- geheugen veroudering. Cognitief (leren, begrijpen, toepassen)
Emotionele veroudering
- ouderen creëren een soort van emotionele veerkracht en hebben meer manieren om met verliezen
om te gaan, echter geldt het niet voor iedereen, er is weinig onderzoek naar.
De student kan benoemen wat de ziekte van Alzheimer is en wat de bijbehorende kenmerken zijn.
Alzheimer is een hersenaandoening met cognitieve stoornissen als gevolg (een soort dementie).
- vergeetachtigheid
- dagelijkse handelingen leveren problemen op
- vergissen in tijd en plaats
- verliezen van taal
- spullen op onlogische plekken neerleggen
- terugtrekken uit sociale activiteiten en minder ondernemen
- verandering van gedrag
- gevoel van onrust en meer slaapproblemen.
Kenmerkend voor de ziekte van Alzheimer:
- er treedt een geleidelijke toename van functiestoornissen op.
- vermindering van het KTG en oriëntatie. Vervolgens ook LTG, er ontstaan stoornissen in het abstract
denken en oordeelsvermogen, problemen met de taal en met het handelen of het herkennen van de
betekenis van voorwerpen.
De student kan benoemen op welke manier je met een dementerende zorgvrager kunt omgaan.
- benader de patiënt altijd met respect
- focus ook op wat iemand nog wel kan
- Zorg voor vaste structuren
- stel je flexibel op en beweeg mee.
- Test de patiënt niet (te veel)
- praktische tips voor communicatie (praat langzaam, praat over het NU, korte zinnen, kijk en raak
iemand aan)
De student weet wat de meest voorkomende woon- en opvangvormen er zijn voor mensen met
dementie.
- verpleeghuis
- particulier huis
- Kleinschalig wonen
- Harmonica wonen (aparte appartementen maar 1 woonorganisatie)
Worden gefinancieerd door woonverzekering + Indicatie van overheid (CIZ) + eigen bijdrage.
,De student kan uitleggen wat mantelzorg inhoudt en kan analyseren welke risico’s er zijn op
overbelasting van mantelzorgers.
- Mantelzorger is iemand die langdurig voor iemand zorgt (aan iemand met een sociale relatie). Soms
verrichten mantelzorgers verpleegkundige handelingen.
- Op emotioneel/lichamelijk gebied kan het zwaar zijn waardoor de relatie te zwaar wordt voor beide
partijen.
De student kan rol van een casemanager dementie uitleggen.
- een casemanager is een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie en hun
naasten. Een casemanager informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert en regelt zorg. Zo helpt de
casemanager om te gaan met de ziekte en met de gevolgen ervan in het dagelijks leven.
- Komt in consult via bijvoorbeeld de huisarts of via het ziekenhuis etc.
De student kan het SOFA model toepassen op een casus.
In het samenwerken met mantelzorgers heb je als zorgproffesional aandacht voor vier rollen van de
mantelzorger. Dat noemen we ook wel samenwerken volgens het SOFA-model.
De vier rollen van het SOFA model zijn:
- mantelzorger als partner in zorg (samenwerken)
- mantelzorger als hulpvrager bij overbelasting (ondersteunen)
- mantelzorger als persoonlijke relatie van de cliënt (faciliteren)
- mantelzorger als expert, weet alles van de cliënt (afstemmen)
S Erken de mantelzorger als medehulpverlener, De casemanager werkt samen met
betrek de mantelzorger bij het opstellen van het de vrouw van dhr, om een goede
zorgplan, bespreek wat de mantelzorger doet in keuze te maken voor beiden.
zorg en ondersteuning, geef info over zorg, Uitwisselingen van tips.
ziekte, organisatie. Leer de mantelzorger
vaardigheden. Zorg voor goed bereikbaar
aanspreekpunt voor de mantelzorger.
O Biedt een luisterend oor, wees alert op De casemanager ondersteund Mw
overbelasting, geef tips om zorg in te passen in om voor dhr te zorgen, kan evt
eigen leven, verwijs naar vragen beantwoorden todat er een
ondersteuningsmogelijkheden, geef info hoe plekje gevonden is. Er wordt een
mantelzorg vol te houden is (zorg delen met indicatie gesteld. Informatie wordt
familie/vrienden) gegeven. Omgaan met ziekte.
Tips voor vrouw van dhr boom. Om
voor hem te zorgen. Mw oogt
vermoeid.
F Realiseer je dat de mantelzorger in de eerste Evt dochter betrekken in dit
plaats kind, ouder, partner, vriend is. Respecteer verhaal? Thuiszorg?
de gewoontes van cliënt en mantelzorger. Houd
rekening met privacy, wijs de mantelzorger op Dochter woont ver weg namelijk.
het belang van eigen ontspanning. Denk mee Kunnen ze afwisselen met zorg?
hoe de mantelzorger en de cliënt belangrijke
elementen in hun relatie kunnen voortzetten Begeleiden in gewoontes.
A Benut kennis van de mantelzorger, vraag naar De casemanager wint informatie
gewoontes. Informeer de mantelzorger naar door vragen te stellen en te
, wensen en feiten. Betrek de mantelzorger bij observeren. Hetero anamnese.
beslissingen. Vraag de mantelzorger advies bij
problemen en veranderingen. Houdt regelmatig
contact. Vraag naar grenzen en verwachtingen,
neem klachten serieus.
De student kan het verpleegproces doorlopen bij een zorgvrager met artrose.
Anamnese:
- Hoe is het met de artrose?
- is de pijn verergerd?
- Hoe staan de gewrichten erbij ten opzichte van een maand geleden?
Diagnose: PES
- P = patiënt heeft last van chronische pijn
- E = Dit komt door de artrose
- S =. Dit uit zich in prikkelbaar zijn
Doel: De patiënt vertelt dat de pijn binnen 4 uur afneemt van een VAS score onder de 4.
Interventies: pijnbestrijding aanbieden, therapie erbij in consult vragen.
Uitvoering: N.v.t.
Evaluatie:
- is het gelukt om de pijn onder de VAS van 4 te krijgen binnen 4 uur?
- lukte het mij om de fysio in consult te vragen?
Coping strategieën bij ouderen (hoe ga je om met):
- Accommodatie Bijstellen van je doelen, kijken naar de ander die het slechter
hebben, positiever zijn in kleine dingen.
- Assimilatie adaptatie, aanpassen aan de ander. Bij ouderen moet met je
bijvoorbeeld aanpassen dat het langzamer gaat. Of bij mensen met een beperking
zou je simpele uitleg geven.
De student kan beschrijven wat wordt bedoeld met medische zorg & preventie
als gezondheidsdeterminant en kan uitleggen hoe deze van invloed is op de gezondheid.
- Wanneer bijvoorbeeld de screeningslijsten niet worden ingevuld heeft dit invloed op
de preventie van bijvoorbeeld ondervoeding. Het kan zijn dat iemand wel scoort op
de MUST, waardoor de diëtetiek nodig is.
Oorzaken vallen:
- Spierkracht gaat achteruit (met name nu met corona, niet naar buiten)
- Bepaalde medicatie bloeddruk medicatie, diuretica etc.
- Geen aanpassingen thuis.