Week 2 Tijdigheid. Bestuurlijke voorprocedures.
Literatuur
- Bestuursrecht 2, Hoofdstuk 4 en Hoofdstuk 5
- Taco Groenewegen, Bezwaar en beroepstermijnen (zie Canvas)
- Taco Groenewegen, De bezwaarschriftprocedure (zie Canvas)
Jurisprudentie
ABRvS 21 juli 2004, ECLI:NL:RVS:2004:AQ3632 (andere grondslag in bezwaar)
ABRvS 27 februari 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ2518 (ex nunc in bezwaar, tenzij zich een
bijzonder geval voordoet)
ABRvS 14 mei 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1715 (verschoonbare termijnoverschrijding?)
ABRvS 21 maart 2018, ECLI:NL:RVS:2018:960 (Volière en kippenhok)
Leerdoelen
Na het volgen van het onderwijs van week 2 dient u te begrijpen, kunt u toepassen en in context
plaatsen:
- hoe vast te stellen is of een bezwaar- of beroepschrift tijdig is ingediend;
- welke bestuurlijke voorprocedures er bestaan en wat ze inhouden;
- welke normen een bestuursorgaan in acht dient te nemen bij (de voorbereiding van) een
beslissing op bezwaar;
- welke criteria art. 7:11 Awb bevat;
Opdracht 1 Thuisopdracht
Bij besluit van donderdag 15 november 2018 heeft de minister van Defensie aan de Zweefvliegclub
Rotterdam vergunning verleend om in afwijking van de verbodsbepaling van artikel 10.13, eerste lid,
van de Wet luchtvaart onder haar verantwoordelijkheid (motor)zweef- of sleepvliegtuigen op te
doen stijgen van of te doen landen op de militaire luchthaven Deelen.
Dit besluit is op vrijdag 16 november 2018 aan de zweefvliegclub verstuurd en wordt op maandag 19
november door de zweefvliegclub ontvangen. Op 23 november wordt het besluit in de Staatscourant
gepubliceerd, waarbij vermeld is dat het besluit in werking treedt op 1 december.
De voorzitter van de Vereniging Omwonenden Luchthaven Deelen verneemt via de Staatscourant
dat de vergunning is verleend. Hij heeft grote problemen met dit besluit en na een ledenvergadering
van de vereniging wordt besloten bezwaar te maken. Omdat het organiseren van de
ledenvergadering voor vertraging heeft gezorgd, wordt het bezwaarschrift pas op vrijdag 28
december verstuurd. Om er zeker van te zijn dat het bezwaar zo snel mogelijk aankomt, verstuurt de
voorzitter van de vereniging het poststuk via een koerier van DHL. Deze bezorgt het bezwaarschrift
op zaterdag 29 december. Omdat de voorzitter er van uit gaat dat de termijn op 23 november is
gaan lopen, is het bezwaar volgens hem tijdig gemaakt. Hij is dan ook verbaasd als het bezwaar niet-
ontvankelijk wordt verklaard wegens termijnoverschrijding.
Is het bezwaarschrift terecht niet ontvankelijk verklaard?
Ontvankelijkheidseisen bij de bezwaarschriftprocedure:
Er moet een bezwaarbevoegdheid bestaan. Er moet aan twee eisen worden voldaan voordat het bezwaar inhoudelijk wordt behandeld.
Ten eerste moet de persoon belanghebbende in de zin van artikel 1:2 Awb zijn bij het besluit waar hij zich tegen richt. Uit de jurisprudentie volgt dat iemand belanghebbende is bij een
besluit als deze een eigen, persoonlijk, objectief bepaalbaar, actueel en voldoende zeker en rechtstreeks geraakt belang heeft.
Daarnaast moet hij een procesbelang hebben. Dat houdt in dat hij ook belang moet hebben bij het oordeel over de juistheid of de rechtmatigheid van het bestreden besluit.
, De vorm en inhoud van het bezwaarschrift moet aan bepaalde eisen voldoen. Het maken van bezwaar moet ten eerste schriftelijk gebeuren, door het indienen van een bezwaarschrift
bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen, artikel 6:4 lid 1 Awb. Artikel 6:5 lid 1 Awb geeft de minimale inhoud waar het bezwaarschrift aan moet voldoen. Er moet duidelijk
zijn wie waarom (= gronden voor bezwaar) waartegen (= omschrijving van het besluit) opkomt. Verder moet het zijn ondertekend. Bij een bezwaarschrift moet sprake zijn van een
concrete feitelijke bezwaargrond, dat wil zeggen een standpunt ten aanzien van de overwegingen van het bestreden besluit waarmee duidelijkheid wordt verschaft over het punt, dan
wel de punten waarmee de indiener van het bezwaarschrift het niet eens is.
Indien niet is voldaan aan een van de vormvereisten, is er wel nog de mogelijkheid van artikel 6:6 Awb waarmee de indiener in de gelegenheid wordt gesteld eventuele vormverzuimen
te herstellen.
Een van de ontvankelijkheidsvereisten is dat de bezwaartermijn in acht moet worden genomen. Een
te laat ingediend bezwaarschrift is in beginsel niet-ontvankelijk, en wordt dan dus niet meer
inhoudelijk behandeld. In casu wordt het bezwaar van de voorzitter van de Vereniging Omwonenden
Luchthaven Deelen niet-ontvankelijk verklaart omdat de termijn zou zijn overschreden. Er moet dus
nu worden bepaald of deze termijn inderdaad is overschreden.
De termijn voor het indienen van een bezwaarschrift bedraagt zes weken, zie artikel 6:7 Awb. In een
bijzondere wet kan wel nog een afwijkende termijn worden gesteld, maar dat is in casu niet het
geval, er zou dus gewoon een termijn van zes weken gelden.
De termijn kan anders zijn op basis van een andere wet, bijv. Vreemdelingenwet. Mogelijkheid moet
worden gegeven in de wet zelf. Omdat Awb wet in formele zin kan het alleen bij wet in formele zin,
zoals Vreemdelingenwet. Kijk dus altijd eerst in de speciale wet. Nu dus kijken in de wet luchtvaart of
er een uitzondering is.
Voor de vraag op welke dag deze termijn begint te lopen, moet worden gekeken naar artikel 6:8
Awb. De termijn voor het indien van het bezwaarschrift begint te lopen op de dag na die waarop het
besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt (lid 1). Twee elementen: de dag na en de
voorgeschreven wijze van de bekendmaking.
De bekendmaking van besluiten is geregeld in artikel 3:41 en 3:42 van de Awb. Voor beschikkingen
geldt artikel 3:41 Awb, dus als het tot een of meer belanghebbenden is gericht. De bekendmaking
geschiedt dan door toezending of uitreiking. In casu is sprake van een beschikking, omdat het besluit
van donderdag 15 november 2018 waarmee de vergunning is verleend aan de Zweefvliegclub, is
gericht tot een besloten groep personen, namelijk de leden van de Zweefvliegclub. Dit betekent dus
dat de termijn begint te lopen de dag na die waarop het besluit is toegezonden aan de
Zweefvliegclub. Het besluit waarin de vergunning wordt verleend is verzonden op 16 november
2018. De termijn begint te lopen de dag na verzending, dus op 17 november 2018.
Wat is het verschil tussen 3:41 en 3:42 Awb? Aantal specifieke belanghebbenden of iedereen.
Verschil tussen persoonsgerichte beschikking of besluit van algemene strekking.
Artikel 3:41 Awb: toezending of uitreiking. Termijn gaat lopen de dag dan toezending of uitreiking.
Artikel 3:42 Awb: bekendmaking in de Staatscourant.
Feit dat iets in de Staatscourant is gepubliceerd, zegt niets over de aard van het besluit. Of 3:41 of
3:42 van toepassing is, kijk je naar het besluit zelf. Het gaat nu om het verlenen van een vergunning,
dus is het een persoonsgerichte beschikking. Wat is dan de eerste dag van de termijn? Artikel 6:8 lid
1 jo 3:41 Awb. De termijn begint dus op 17 november 2018. Dit is een zaterdag. Kan een termijn dan
beginnen te lopen? Antwoord hierop in de Algemene termijnenwet. Artikel 1 lid 1 Algemene
termijnenwet: “Een in een wet gestelde termijn die op een zaterdag, zondag of algemeen erkende
feestdag eindigt, wordt verlengd tot en met de eerstvolgende dag die niet een zaterdag, zondag of
algemeen erkende feestdag is.” De termijn mag dus gewoon op zaterdag beginnen, dus 17
november blijft de termijn.
Voor de vraag of het bezwaarschrift dan tijdig is ingediend, dus voordat de termijn is verstreken,
geldt dan de gemitigeerde ontvangsttheorie van artikel 6:9 Awb. Een bezwaarschrift is tijdig
ingediend, indien het voor het einde van de termijn is ontvangen (lid 1). Dit betekent dat het dus
binnen 6 weken vanaf 17 november 2018 moet zijn ontvangen. De laatste dag zou dan 28 (dus niet
29!) december zijn waarop het bezwaarschrift moet zijn ontvangen. Uit de casus blijkt dat het
bezwaarschrift 29 december wordt bezorgd. Dat zou dus betekenen dat de voorzitter inderdaad te
laat is.
Zaterdag 17 november is de eerste dag. Wat is dan de laatste dag van de termijn? Vrijdag 28
december. Het maakt niet uit dat er feestdagen tussen zitten. Als eerste dag zaterdag is, is de laatste
dag een vrijdag. Dat is nu niet het geval. Niet binnen de termijn aangekomen.