Dit is een samenvatting voor het vak Family Business Governance. Dit vak behoort tot de minor 'Adviseur in het MKB' van de opleiding Finance, Tax and Advice op Hogeschool Windesheim te Zwolle. Deze samenvatting bevat de stof uit de colleges en een samenvatting van de artikelen die bij dit vak horen.
Samenvatting Family Business Governance
Week 1
Sheets week 1
Belang van familiebedrijven
70% van alle bedrijven zijn familiebedrijven. Veel van deze familiebedrijven zitten in de
landbouwsector.
Het maatschappelijke impact:
Familiebedrijven zijn sterk regionaal verbonden.
Familiebedrijven relatief sterk actief als leerwerkbedrijven.
Familiebedrijven belangrijke rol voor mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt.
Actieve sponsoren voor allerlei plaatselijke verenigingen.
Voorlopers als het gaat om duurzaamheid/circulaire economie
Definitie en kenmerken
Wat zijn familiebedrijven?
Betrokkenheid: ‘harde’ criteria
o Eigendom > 50%
o Invloed op strategie (via directie, management of RvC)
Essentie: gedrag
o Financiële en niet-financiële doelen
o Intentie tot opvolging
o Belang van socio-emotional wealth (SEW)
, Gebaseerd op emoties Gebaseerd op taken en resultaten
Leden kennen levenslang lidmaatschap Leden kennen tijdelijk lidmaatschap
Gericht op stabiliteit Omgaan met veranderingen
Naar binnen gericht Naar buiten gericht
Acceptatie om wie men is Beoordeling op basis van prestaties
Opvoeden en zorgen Ontwikkelen van kennis en ervaring
Complex maar toch succesvol
Continuity: lange termijn denken. Dit kan aan de keukentafel besloten worden snelle
reacties.
Command: daadkrachtig, snel, gewaagd en origineel
Community: saamhorige bedrijfscultuur
Connection: goede relatie met de omgeving
Wijzigingen in de bedrijfsomgeving
Digitalisatie
Duurzaamheid
Artificial intelligence
Veranderingen binnen het familiesysteem
Het gemiddeld aantal kinderen per vrouw is in de afgelopen eeuw sterk afgenomen.
In 2018 was 31 procent van de vrouwen van 15 tot 75 hoogopgeleid, net zoveel als het aantal
mannen.
Anno nu eindigt bijna 39 procent van de huwelijken in een echtscheiding.
Leeftijdsverwachting stijgt en daarmee gepaard gaande vitaliteit van 60 en 70 jarigen. Een
consequentie hiervan is dat er een generatie klaar staat om als opvolger aan de slag te gaan,
maar dat dit niet goed aansluit bij de levensfase van de overdrager die zich nog fit voelt en
nog niet met pensioen wil.
Heterogeniteit
Bij Heineken worden de keuzes niet besloten aan de keukentafel, maar bij de lokale bakker
wel.
Uitleg vak Family Business Governance
Doel: optimale mix van verschillende instrumenten
,Week 2
Sheets week 2
Financiering
Eigen vermogen Vreemd vermogen
Het eigen vermogen = activa Het vreemd vermogen = passiva
(bezittingen) – passiva (schulden (schulden) – eigen vermogen
Opgebouwd door o.a. de inleg van Verplichtingen en schulden van een
aandeelhouders, privé vermogen en het bedrijf.
inhouden van de bedrijfswinsten.
De financiering van eigen vermogen is de voorkeur, want dan blijft het geld binnen de familie.
Daarnaast moet je bij vreemd vermogen rente betalen, en in de familie hoef je dan bijna geen rente
te betalen.
Extern eigen vermogen kan je opbouwen door het volgende:
Eigen netwerk
Private investeerder
Crowdfunding
Etc.
Bedrijfsopvolging bij familiebedrijven
Splitsing eigendom/leiding
Eigendom: opvolging door het verkrijgen van aandelen
Leiding: opvolging door het verkrijgen van de (dagelijkse) leiding
Een geschikte opvolger is niet altijd in de familie te vinden. Er worden minder kinderen geboren.
Daarnaast ligt er een grotere focus op competenties in plaats van de eerstgeborene
(primogenituren).
Bekwaamheid
Opleiding
Vaardigheden
Ervaring
Motieven
Affectieve motivatie – op verlangen gebaseerd
Normatieve motivatie – op (sociale) verplichting gebaseerd
Berekende motivatie – op kosten/verlies gebaseerd
Dwingende motivatie – op noodzakelijkheid gebaseerd
Er komt veel emoties vrij bij een
overdracht van ‘vader op zoon’, omdat
het bedrijf wordt gezien als een ‘kind’.
, Week 3
Sheets week 3
Goed bestuur
Functies van goed bestuur
Controle
o Controle is goed, vertrouwen is beter (stewardshiptheorie)
Maar met de tijd en de generaties zal het vertrouwen tussen de familieleden
veranderen (van een eigenaar naar neven- en nichtenconsortium)
Advies
o Resourcefunctie: toegevoegde waarden die externen kunnen inbrengen
o Strategiefunctie: zorgt voor aandacht voor de strategie en versterkt het
langetermijndenken
Risicomanagement
o Grote afhankelijkheid van de ondernemer maakt een bedrijf kwetsbaar
Met goed bestuur kan deze kwetsbaarheid (gedeeltelijk) worden
opgevangen
Wettelijke verplichting bij een groter bedrijf
o Maar: het MKB heeft hier veel vrijheid in
Familiestatuut
In de familiestatuut staan de ‘regels’ of afspraken van de familie. Het opstellen van het familiestatuur
is formaliteit. Het familiestatuut is erg context afhankelijk.
De afspraken die in een familiestatuut zijn:
Onderlinge afspraken als familie
Afspraken over het eigendom
Afspraken over samenwerken in het bedrijf
STAK
Een stichting administratiekantoor (STAK) is voor familiebedrijven een flexibele manier om de
zeggenschap over de onderneming te regelen.
Hoe werkt het?
Eigenaren bepalen de waarden die de basis vormen voor de bedrijfscultuur en dragen deze
uit;
Eigenaren zetten de stip op de horizon en geven daarmee richting aan de bedrijfsstrategie;
Eigenaren bepalen de financiële doelstellingen omtrent groei, risico, liquiditeit en
rentabiliteit;
Eigenaren zorgen voor een capabele directie en effectieve inrichting van de governance
structuur.
Het doel van een STAK is het beheren van aandelen en het uitoefenen van het stemrecht daarop.
Splitsing van twee kernelementen van een aandeel: economische rechten (o.a. dividend) en
stemrechten.
Soms moet het bestuur afstemmen met de certificaathouders. Dat wordt vastgelegd in de
administratievoorwaarden.
In de statuten bepaal je:
Hoeveel bestuurders er zijn (kunnen ook niet-familieleden zijn)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicolevdberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
