,HC: Weefselbewerking en weefselonderzoek
Celonderzoek (cytologie):
- Cellen die spontaan vrijkomen; urine, sputum
- Cellen losstrijken van slijmvliezen; uitstrijkje
- Punctie; bloed, liquor (ruggenprik), gevolgd door uitstrijk (waarbij bloed over een
plaatje wordt uitgesmeerd waardoor je verschillende dichtheden krijgt).
- Celpunctie uit organen; fine needle aspiration, FNA
Weefselonderzoek (histologie):
- Biopten: naald-, incisie(als je in de patiënt snijdt)-. Excisiebiopt(verdacht stukje
weefsel wat je eruit snijdt) (afnemen van een stukje weefsel met als enige doel om
dat stukje weefsel eruit te halen)
- Een naaldbiopt wordt gedaan aan de hand van een holle naald waarbij een
langwerpig pijpje van weefsel in de naald komt. In een naaldbiopt zit een
vulstaafje waardoor er geen ongewenst weefsel wordt meegenomen. Het
‘buisje’ wordt dus afgesloten totdat het gewenste weefsel wordt bereikt.
- Een postbiopt à ponsjes van verschillende diameters. Ponsje wordt op de huid gezet
waardoor er een inkeping ontstaat en het stukje huid makkelijk kan worden
- Resectiepreparaten; chirurgie
- Post-mortem
Verwerking van het weefselmateriaal: er moeten hele dunne plakjes van het weefsel
gesneden worden omdat het weefsel doorlicht moet kunnen worden en de afzonderlijke
cellen moeten gezien kunnen worden onder de microscoop. Deze hele dunne plakjes heten
coupe.
● Vriescoupe: snel bevriezen en in bevroren toestand snijden, daarna drogen, en
kleuren.
● Paraffinecoupe: fixeren, ontwateren, inbedden in paraffine, snijden,daarna
deparaffineren, terugbrengen in waterig milieu, en kleuren.
Hoofdgroepen van kleuringen
● Histochemisch:
kleuring op chemische basis, van algemene celcomponenten met
behulp van gekleurde chemicaliën.
• Zuren • Glycosaminoglycanen en proteoglycanen
• Proteïnen (eiwitten) • Glycoproteïnen en glycolipiden
• Polysacchariden (suikers) • Lipiden (vetten)
Meest gebruikt: HE kleuring
● Immuunhistochemisch:
met behulp van gelabelde antilichamen die gemarkeerd zijn met een label
wordt een molecuul of celcomponent met hoge specificiteit aangekleurd
,Histochemische kleuring:
H&E Hematoxyline en eosine kleuring
➔ Hematoxyline: een blauwe basische kleurstof → DNA
➔ Eosine: een rode zure kleurstof → Cellichamen
◆ Basofiel: weefselcomponenten met een netto negatieve lading, zoals DNA,
gaan makkelijker een binding aan met basische kleurstoffen
◆ Acidofiel: weefselcomponenten met een netto positieve lading, zoals eiwitten,
hebben een grotere affiniteit met zure kleurstoffen
Andere histochemische kleuringen
❏ Giemsa micro-organismen bloed
❏ Sirius Red collageen
❏ Perls ijzer
❏ Congo rood amyloïde (eiwit aggregaten)
❏ Periodic acid-Schiff (PAS) koolhydraatmacromoleculen in
bindweefsel en in het slijm van bijv. de
slijmbekercellen in de darm
Immunohistochemie
⤷ Zichtbaar maken van antilichaam binding
Werkt met behulp van eiwitten labellen
In situ hybridisatie
⤷ aankleuring van een specifieke DNA (of RNA) volgorde
Een zelfgemaakt stukje DNA zal binden aan een complementaire streng: binding zichtbaar
maken en je weet dat die volgorde dus in de coupe zit. Hiermee kan je ook aantonen
hoeveel chromosomen een cel heeft. Je kunt dus het DNA copy number vaststellen.
Moleculaire pathologie
● Als een tumor is gelokaliseerd, kan uit dat deel van het weefsel DNA worden
geïsoleerd, en onderzocht worden op mutaties.
, ● Op basis van aanwezigheid van specifieke mutaties vindt behandeling plaats
(personalised medicine)
HC: Bouw en functie van epitheliale weefsels
De 4 primaire weefseltypen zijn:
1. Epitheel
2. Bind- en steunweefsel
3. Spierweefsel
4. Zenuwweefsel
Epitheliale weefsels worden op grond van vorm en functies ingedeeld in twee hoofdgroepen:
● Bedekkend epitheel
Met de hoofdgroepen:
○ Eenlagige epithelia
■ Plaveisel epitheel in longblaasje opname en transport van
stoffen
■ Kubische epitheel in eierstokken bedekking
■ Cilindrische epitheel in darmkanaal bescherming
■ Meerrijig epitheel in luchtpijp bescherming
○ Meerlagige epithelia
■ Verhoornend plaveisel epitheel in epidermis bescherming
■ Niet-verhoornend plaveisel epitheel in mond bescherming
■ Kubisch epitheel in zweetklieren secretie
■ Overgangs epitheel in blaas bescherming
■ Cilindrisch epitheel in conjunctiva bescherming
van het oog
● Klierepitheel
Met de hoofdgroepen:
○ Exocriene klieren
○ Endocriene klieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper srsoomer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.