Complete samenvatting van de Historische context Koude Oorlog, inclusief verplichte voorbeelden (roze gemarkeerd). Samengevat uit de syllabus, dus er mist geen enkel stukje stof in deze samenvatting.
Geschiedenis - Koude Oorlog
Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken?
1917 → oktoberrevolutie/Russische revolutie, Rusland werd Sovjet-Unie (SU) en
communistisch. Communisten willen samenleving zonder klasse en gebaseerd op gelijkheid.
SU wilde communistische wereldrevolutie. Partijleider Lenin stierf 1924 en na machtsstrijd
opgevolgd door Stalin in 1928. SU was het tegenovergestelde van VS:
Staat vs individu Totalitair, bijna geen vrijheids van Democratie, individuele vrijheid,
meningsuiting, censuur persvrijheid
Economie Planeconomie, staat bepaalt prijs Kapitalisme met vrije
en hoeveelheid productie marktwerking (vraag en
aanbod)
Sociale Klasseloze samenleving (iedereen Gelaagde samenleving, verschil
verhoudingen is gelijk) in bezittingen en status
1941 → SU en VS werkten samen tegen Duitsland en andere as-mogendheden. Waren het
vaak eens, maar soms ook spanningen. Duidelijk in juli 1945 bij Conferentie van Potsdam.
SU en VS waren niet eens over wat er met DE moest gebeuren.
VS-president Truman en Jozef Stalin stonden recht tegenover elkaar. Twee landen
vertrouwden elkaar steeds minder. Wilden beide graag invloeg hebben in gebieden die van
strategisch belang waren. Hierdoor elkaars vijand en bang van elkaar, voor te veel
overheersing op verzwakt Europese land door de ander.
EU in deze periode verdeeld in VS en SU invloedssfeer. VS van mening dat zij centrale rol in
internationale rechtsorde moest gaan spelen. Basis hiervoor in WOII gelegd. VS nml
geholpen DE en Italië te overwinnen. OLV VS werd in Azië Japan uit gebieden verdreven die
zij bezette. De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki in 1945 maakte niet alleen einde
aan oorlog Japan, maar ook waarschuwing SU.
In Oost-EU werd door SU bevrijde landen communistisch. Landen hoorden bij invloedssfeer
SU. VS waren hier niet blij mee. SU door VS gezien als bedreiging voor vrije, kapitalistische
en democratische wereld. SU zag VS door streven naar vrijhandel als westers imperialisme.
Periode van vijandschap tussen VS en SU heet Koude Oorlog. Bepaalde naoorlogse
verhoudingen. Hoewel veel conflicten plaatsvonden in periode, was er geen sprake van
rechtstreekse oorlog tussen VS en SU. Koude Oorlog kan worden gezien als politiek conflict
tussen VS en SU.
, Belangrijke kenmerken koude oorlog:
Volledig gebrek aan vertrouwen tussen politici beide kanten;
Grote legers en (nucleaire) wapenarsenalen opgebouwd om te bedreigen, zonder ze
direct te gebruiken. Kernwapens als afschrikking. Angst voor inzetten atoomwapens
echter zo groot, dat dit uitbreken conflict verminderde;
Media gebruikt om daden andere kant te bekritiseren;
Samengewerkt met iedereen die vijand andere kant was, konden vervolgens op
steun rekenen.
Onder Truman werd doel buitenlandse politiek VS containment van communisme. 1947 →
Truman-doctrine: VS zou elke democratie die werd bedreigd helpen. Doel doctrine was
communistische uitbreiding tegen te gaan. Aanleiding was communistische dreiging in
Griekenland en Turkije. VS zag naoorlogse armoede in Europa als voedingsbodem
communisme. 1948 → Marshallplan. Financieel hulpprogramma voor wederopbouw en
economisch herstel Europa. Met Marshallplan geprobeerd welvaart vergroten, zodat
communisme minder aantrekkelijk zou worden. VS wilde voorkomen dat communisme zich
in EU zou uitbreiden. DU zag dit als economisch imperialisme.
Daarnaast hielpen VS bij invoering Duitse mark als betaalmiddel in 1948. Als reactie op
invoering sloot SU in juli 1948 alle toegangswegen naar West-Berlijn. Hierdoor blokkade van
Berlijn, duurde tot mei 1949. Goederen konden door blokkade enkel per vliegtuig worden
gebracht. Door zgn luchtbrug ontstond geen hongersnood. Oprichting NAVO gevolg
blokkade.
EU rond deze tijd verdeeld in twee grote blokken. Deling precies door DE. 1949 → DE
verdeeld in Bondsrepubliek Duitsland (BRD) en Oost-Duitse DDR (Duitse Democratische
Republiek). DDR, Polen, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Tsjecho-Slowakije werden
satellietstaten van SU (Oostblok).
1949 → NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie) opgericht door VS en enkele West-
Europese landen. Militair verdrag dat wederzijdse verdediging en samenwerking legers
westerse landen regelt. Belangrijkste artikel verdrag stelt dat aanval op NAVO-land zou
worden gezien als aanval op allemaal. Alle deelnemende landen afgesproken samen te
werken om aanvaller vervolgens te weren. Doordat BRD ook aansloot, besloot SU tot
oprichting Warschaupact. Ook beschikte SU vanaf 1949, net als VS, over atoombommen.
Zorgde voor afschrikkend effect bij beiden.
1950 - 1956 → McCarthy zorgde voor extreme angst communisme, McCarthyisme of
Second Red Scare. Allerlei Amerikanen beschuldigd communistisch te zijn, vaak zonder
bewijs. Kregen te maken met agressieve verhoormethoden en verloren vaak baan. Oorzaak
van vele debatten en conflicten VS.
Waardoor raakte Azië betrokken bij Koude Oorlog en groeide de
spanning tussen beide blokken in Azië en Afrika?
In Aziatische koloniën macht westerse landen steeds kleiner. Kwam deels doordat EU zwak
was na oorlog. Daarnaast ontstonden onafhankelijkheidsbewegingen in kolonien. Ze werden
zelfstandig en onafhankelijk van moederland. Proces heet dekolonisatie. VS en SU
steunden, vanuit eigen ideologie, antikoloniale bewegingen. Zagen dit beide als kans
uitbreiding macht.
1949 → Volksrepubliek China uitgeroepen door Mao Zedong. Hiermee China communistisch
en SU had er grote, communistische bondgenoot bij. Versterkte angst VS voor vorming
communistisch blok Azië. VS voerde containmentpolitiek en namen nog meer maatregelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katjafikse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
