Dit is een samenvatting van de hoorcolleges gegeven door Bram Peper en collega's. Ik heb alle begrippen groen gekleurd en belangrijke personen paars. De hoofdonderwerpen staan in een groter lettertype geschreven en de subonderwerpen staan dikgedrukt. Met deze samenvatting ga je zeker een dikke vold...
sociologie vs psychologie
verschil met psychologie:
• psychologie zoekt problemen vaak in een individu (psyche)
• sociologie in maatschappij (buiten psyche)
• (maar geen perfect onderscheid)
• soort verklaring:
- psychologie geeft vaak een individuele verklaring
- sociologie geeft sociale verklaring
sociologie
→ doet systematisch onderzoek naar de menselijke samenleving
→ onderzoekt menselijke patronen van denken, voelen en handelen
→ bekijkt hoe we in het bijzondere het algemene kunnen zien
→ (alles is altijd anders, maar ook een beetje hetzelfde)
voor-en nadelen
voordelen:
• debunking: niet alles wat we denken is altijd waar
• begrip: beter begrip van omstandigheden waarin we zitten en waarom
• empowering: laat nadeel voor sommige groepen zien, wat mobiliserend kan werken
• (H)erkenning
nadelen:
• alles verandert altijd
• sociologen zijn ook mensen: moeilijk afstand houden
• sociologie wordt onderdeel van maatschappelijk debat
2 elementen als je naar sociologie kijkt:
1. een individu
2. een sociaal wezen
Wat is sociologie?
→ het bestuderen en onderzoeken van de samenleving. (onderzoeken, beschrijven en
verklaren van de manier waarop mensen samenleven)
→ alles wat er in de samenleving gebeurt roept bij een socioloog vragen op
• interactie tussen mensen
• op zoek naar algemeen sociaal gedrag
- individuen opdelen in hokjes
- overeenkomsten en verschillen tussen hokjes
1
, - open deuren/triviaal: dat weten we toch al?
- dilemma’s/ raadsels die opgelost moeten worden
o bv. collectieve goederen als iedereen individueel gewin nastreeft?
- daadwerkelijk functioneren van de samenleving en verbeteren van de samenleving
o maakbare samenleving creëren
Sociologische verbeelding
sociologische verbeelding= je hebt persoonlijke problemen en sociale problemen
• bewust worden van hoe de samenleving werkt
• manier van denken en manier van doen
• kritiek: pseudowetenschap: geen eigen object van studie → dit klopt niet
• kritisch bekijken wat als vanzelfsprekend aangenomen wordt
• sociologie vs. de “common sense”
Zygmunt Bauman
1. responsible speech: regels van verantwoorde argumentatie
2. size of the field: het overstijgen van de eigen sociale wereld
3. making sense: het verklaren en interpreteren van menselijk gedrag door te kijken
naar de verschillende figuraties en instituties waarin mensen zijn gebed
4. defamiliarize: het vermogen om bekende en vanzelfsprekende zaken ter discussie te
stellen
Sociologie kijkt naar 3 niveau’s:
2
,Sociologie heeft 3 hoofdvragen
sociologie is ontstaan bij de overgang van de traditionele naar de moderne samenleving
1. hoe is sociale (wan)orde mogelijkheid? → vooral voortgekomen uit oorlog
2. hoe is sociale (on)gelijkheid mogelijk? → armoede vs. rijkdom
3. hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van de wereld?
Het ontstaan van de sociologie
veranderingen in structuren van de samenlevingen
1. jagers en verzamelaars
2. nomadische samenlevingen
3. agrarische samenlevingen
4. industriële samenlevingen
5. postindustriële samenlevingen
→ indeling is gebaseerd op technologie (bv. bij jagers en verzamelaars weinig bezittingen,
want dit moest meegenomen worden en bij agrarische en industriële samenleving
winstverdeling)
let wel op met technologische determinisme:
• technologie is neutraal, mensen bepalen oe het wordt gebruikt
• vijf samenlevingen geen opeenvolgende stadia of ‘vooruitgang’ → ‘eurocentrisme’
• technologie kent grenzen: geen oplossing voor alles
• technologie produceert nieuwe problemen
• technologische vooruitgang stelt grenzen aan milieu
sociologie is vooral ontstaan rond de industriële en Franse revolutie hier hebben een aantal
maatschappelijke veranderingen plaatsgevonden:
1. economische veranderingen: groei van het kapitalisme en de industriële revolutie
(vanaf 1750) → vooral Europese landen erg welvarend
2. politieke veranderingen: Franse revolutie (1789): (men wilt hun stem laten horen)
a. vrijheid
b. gelijkheid
c. solidariteit
3. kerkelijke ontwikkelingen → afsplitsing christelijke naar protestant
4. groei van steden en het ontstaan van sociale problemen
De samenleving wordt als studieobject beschouwd:
1. opkomst van de moderne wetenschap (herwaardering voor empirische waarneming)
2. de ontdekking van de samenleving
3. de sociologie als studie van de samenleving
3
, Aguste Comte (1798-1857)
• bedacht de term ‘sociologie’
• de wet der 3 stadia:
1. Theologisch stadium: verklaring d.m.v. goden en geesten
2. metafysisch stadium: verklaring door abstracte, filosofische speculatie over de
‘natuurlijke orde’
3. wetenschappelijk stadium: wetenschappelijke verklaring door objectieve
waarneming
19e eeuw
• opkomst van sociaal-darwinistisch denken
- Herbert Spencer → “survival of the fittest”
(Darwin: soorten passen zich aan, aan het klimaat, Spencer: samenleving veranderen,
omdat je de samenleving wilt verbeteren)
• “beschavingsarbeid” → midden en bovenste klasse bekommeren zich om de
arbeiders
• disciplinering
• volksopvoeding
• vertrouwen in de wetenschap
• de “Sociale Quaestie” → aandacht voor de slechte woningen voor arbeiders
De ‘sociale quaestie’
• ellende van urbanisatie en industrialisatie
- (Karl Marx en Fiedrich Engels)
• opkomst arbeidersbeweging
• reactie liberalen en confessionelen → welbegrepen eigenbelang (Abram de Swaan)
Onderzoeksthema’s voor sociale wetenschappers (in de 19e eeuw)
• armoede
• arbeidsverdeling
• verhouding tussen arme en rijke klasse
Academici en ‘do gooders’
• volksverheffing
• social workers
• blauwe knoop → zorgen dat arbeiders hun loon niet aan het einde van de week
volledig opmaakte in de kroeg (“ach vader drink niet meer”)
Socialistische en Marxistische interesse in NL
• interesse in maatschappelijke vraagstukken
• intellectuelen in de jaren ’80 van de 19e eeuw zoals:
- Frederik van Eeden (Walden)
- Herman Gorter
- Henriëtte Roland Holst
• relatief weinig academische invloed
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kyrabl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
