100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Nederlandse Taalkunde 1 - Syntaxis €3,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Antwerpen (UA)
  4.  
  5. Meertalige Professionele Communicatie
  6.  
  7. Nederlandse Taalkunde 1: Basisbegrippen Van Zins- En Woordbouw

Samenvatting

Samenvatting Nederlandse Taalkunde 1 - Syntaxis

1 beoordeling
 4 keer verkocht
  • Vak
  • Nederlandse Taalkunde 1: Basisbegrippen Van Zins- En Woordbouw
  • Instelling
  • Universiteit Antwerpen (UA)
  • Boek
  • Grammatica van de Nederlandse zin

Samenvatting van het vak 'Nederlandse Taalkunde 1' op basis van de lessen en het handboek. Deze samenvatting gaat over deel 1 (semester 1) - Syntaxis, gegeven door Reinhild Vandekerckhove. Ik behaalde een 16/20 door het studeren van deze samenvatting en het maken van oefeningen.

Voorbeeld 4 van de 36  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Enkel de hoofdstukken die gekend moesten zijn uit het boek (zoals verteld tijdens de lessen)
  • 22 maart 2021
  • 36
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

  • syntaxis
  • taalkunde
  • nederlands
  • woordsoorten
  • zinsontleding

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

  • Nederlandse taalkunde 1: basisbegrippen van zins- en woordbouw: lesnotities van alle lessen
  • Samenvatting Nederlandse Taalkunde 1
Alles voor dit studieboek (3)

Geschreven voor

  • Universiteit Antwerpen (UA)
  • Meertalige Professionele Communicatie
  • Nederlandse Taalkunde 1: Basisbegrippen Van Zins- En Woordbouw
Alle documenten voor dit vak (2)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: boowautelet1 • 2 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
MPC2020

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Nederlandse taalkunde

Hoofdstuk 1: Grammatica & betekenis

Semantisch facet: Betekenis, stand van zaken
Syntactisch facet: Structuur, combineren van woorden en woordgroepen tot zinnen, functie
van zinsdelen; = structuur- en functieleer
Pragmatisch facet: Communicatieve functie van taal, taalhandelingen
 Syntaxis is niet los te koppelen van semantiek

Grammatica = geheel van regels
 Taalgebruiker: inwendig kennisbeeld
 Taalbeschrijver: uitwendige taalbeschrijving, expliciteren van regels

 Prescriptief standpunt: grammatica gebruiken om een (vreemde) taal te leren
 Descriptief standpunt: Nederlands beschrijvend ten behoeve van Nederlandstaligen

Mentaal lexicon = verzameling specifieke eigenschappen van woorden (betekenis,
woordsoort, morfologie en valentie)

Raakvlak lexicon & grammatica: 1) Zinsbouw wordt mee gestuurd door woordbetekenis, 2)
lexicale kennis over eigenschappen van woorden wordt gebruikt om geslaagde
woordcombinaties te maken (=valentie)

Woordsoorten
 Open, gesloten, halfopen woordsoorten

o Zelfstandig o Lidwoord o Telwoorden en
naamwoord (3) o Voornaamwoord hoeveelheidswoor
o Bijvoeglijk (10) den (3)
naamwoord o Voorzetsel o Bijwoord (5)
o Werkwoord (3) o Voegwoord o Tussenwerpsel

Refereren en prediceren
= Basisgegeven voor de bouw van zinnen: we verwijzen naar zaken in de buitentalige
werkelijkheid (=refereren) en we hebben er iets over te zeggen (=prediceren)
 Predicaat = wat je zegt over iets

Synonymie vs homonymie & lexicaal vs syntactisch




1

,DEEL 1 – DE COMPONENTEN VAN DE ENKELVOUDIGE ZIN

Hoofdstuk 2: Zinsontleding
= zichtbaar maken van de syntactische structuur

1. De constituent
= Elementen uit een zin die bij elkaar horen / samenhangend geheel binnen de zin
= Eerste stap in zinsontleding

Nominale constituent (NC) Verbale constituent (VC)
 Kern = substantief of zelfstandig  Kern = werkwoord
pronomen
 Verwijst naar een min of meer Voorzetselconstituent (VzC)
isoleerbare entiteit (persoon of  Niet vernoemd naar de kern, maar
zaak) naar het element dat voor de
verbinding met andere
Adjectivistische constituent (AdjC) constituenten zorgt
 Kern = adjectief  = voorzetsel als
verbindingselement
Adverbiale constituent (AdvC)
 Kern = bijwoord Voegwoordconstituent (VwC)
 = voegwoord als
Telwoordconstituent (TwC) verbindingselement
 Kern = telwoord

2. Ontleding

Het werkwoord neemt een cruciale plaats op in het zinsgeheel
Centrale werkwoord = zinswerkwoord

Zinswerkwoord + hulpwerkwoorden = geheel aan werkwoordsvormen = zinsrelator
 Elk onderdeel dat vanuit de zinsrelator gezin kan worden, vormt een zinsdeel
 Indien niet: lager hiërarchisch niveau en dan is het een bepaling bij een constituent
(bv bepaling bij de nominale kern/constituent), dus geen zinsdeel

Verschillende technieken
 Paradigmatische as = verticaal kijken = alternatieve vormen, inwisselbaarheid,
weglaatbaarheid, …  vervanging, weglating, uitbreiding
o Paradigma: alle elementen die in de plaats van X kunnen staan
 Syntagmatische as = horizontaal kijken = welke elementen kunnen met elkaar
verbonden worden, …
o Syntagma: verbinding van onderdelen tot 1 geheel
o Belangrijkste operatie: verplaatsing




2

, 3. Eenzinsdeelproef

Niet elke constituent is een zinsdeel!
Zinsdeel  directe of indirecte relatie tov zinsrelator dus kan bewegen doorheen de zin,
constituent (op lager niveau) kan dit niet

Eenzinsdeelproef  Bepalen of een zinsonderdeel een zinsdeel of een zinsdeelstuk is
= In het Nederlands kan er 1 zinsdeel voor de pv geplaatst worden in de hoofdzin (niet meer,
niet minder)
 Wanneer het zinsonderdeel voor de pv kan, je krijgt dus een grammaticale zin, dan is
het een zinsdeel
 Wanneer het een ongrammaticale zin vormt, is het geen zinsdeel
= Syntagmatische test

Eenzinsdeelproef kan ook leiden tot ongrammaticale zin als:
1. Het zinsonderdeel kan niet vooropgeplaatst worden omdat het onbeklemtoond is >
beklemtoonde vorm van maken (=paradigmatische test), wanneer het dan wel kan, is
dit zinsonderdeel effectief een zinsdeel
2. Het zinsonderdeel bevat meer dan 1 zinsdeel, (er kan maar max 1 zinsdeel voorop
staan)

Hoofdstuk 3: De zinsrelator (ZR)

= geheel van werkwoordsvormen in de zin
= centrale element in het relationele netwerk van de zin: verschillende zinsonderdelen met
elkaar in verband brengen en ze verbinden tot 1 geheel
= element in de zin van waaruit je aan zinsontleding kan doen

1. Functionele & lexicale kern

2 vereisten / taken voor zinsrelator:

Functionele kern Lexicale kern
 De band leggen met het subject  Het contact met overige zinsdelen:
 Vormelijke aanduiding: vervoeging  Lexicale voorziening:
van het werkwoord: pv zinswerkwoord

Indien maar 1 werkwoord (enkelvoudig vorm)  Zinswerkwoord moet deze 2 taken
vervullen
Indien meerder werkwoorden (omschreven vorm)  ZR bestaat uit vervoegde ww-vorm, pv
(taak: band met het subject = functioneel) en zinswerkwoord (taak: band met andere
zinsdelen, lexicaal)




3

, Persoonsvorm = vervoegde werkwoord = functionele kern
 Indien er meer werkwoorden in de zin zitten, is het automatisch een niet-
zinswerkwoord dat de pv-positie inneemt
 Pv is cruciaal voor de vormelijke codering voor een aantal structuureigenschappen
van de zin = structureel belangrijk element

 Geprivilegieerde relatie met subject
 Vorm: Congruentie: pv past zich aan de persoon en getal van het subject
 Plaats: pv en subject staan in elkaars onmiddellijke buurt, vooraan in de hoofdzin

 Drager van elementaire temporele informatie
 Vorm: verandert naargelang de tijd die uitgedrukt wordt

 Zinstype
 Plaats pv maakt het onderscheid tussen twee elementaire zinstypes: de ja-nee
vraag vs de mededelende zin (maar deze informatie is niet eenduidig: zie dia 39)

Plaats in de zin
 1e of 2de zinsplaats (in de hoofdzin)
o 2de zinsplaats is niet gelijk aan 2de woord
o wanneer pv op 2de zinsplaats staat gaat er een voorveld aan vooraf

Zinswerkwoord = lexicale kern
 Zinswerkwoord = centrale werkwoord
 Wanneer er maar 1 werkwoord is, is dit werkwoord zowel pv als zinswerkwoord
 Wanneer er meerdere werkwoorden in de zin zijn, is het zinswerkwoord een infinitief
of deelwoord
 Door het zinswerkwoord komen vaak ook niet-werkwoordelijke elementen in de
zinsrelator

 Staat in voor de verbinding met de andere zinsdelen
 = drager van de valentie (=het geheel aan verbindingsmogelijkheden die het ww
heeft op grond van zijn lexicale betekenis)

Plaats in de zin
 Laatste of voorlaatste zinsplaats
o Wanneer het de voorlaatste zinsplaats is, volgt er een achterveld
o Ook andere, niet-vervoegde werkwoordsvormen komen achterin bij het
zinswerkwoord

Tangconstructie
= pv en zinswerkwoord vormen een tang
 Ertussen kan vanalles gezegd worden = middenveld
 Wat voor de pv of na het zinswerkwoord staat bevindt zich “buiten de tang”
 Wanneer het middenveld te lang is = overspannen tangconstructie
 Groot verschil met andere talen: in Frans en Engels blijven het hulpwerkwoord en het
zinswerkwoord bij elkaar


4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MPC2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64670 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

ACLS: FINAL TEST QUESTIONS AND ANSWERS 2024 Graded A

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

OPERATION FISDAP EXAM WITH LATEST SOLUTION 2023/2024

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Mississippi Life Insurance Laws Correct 100%(SCORED A+)

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Bio 114 (Landry): FINAL; Questions & Answers…Grade A+

Samenvatting ·

(0)

Volledig overzicht KNP Neuropsychologisch Onderzoek

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Gerontology HESI Practice verified to pass 2024/2025

Samenvatting ·

(0)

Nurs 6051 Wk 1 discussion Nursing informatics

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Critical Care Exam 1 Questions and Answers 100% Pass

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

EMT2 Question and answers 2023/2024 verified to pass

€3,99  4x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd