Inleiding
- Waar komt global history vandaan?
o Global history komt op in jaren 1990. Soort logische reactie op globalisering.
o Vanaf jaren 1960 toename aandacht voor mondiale verhoudingen -> perspectief van
plaats in de wereld heeft al een langere traditie.
o Wereldgeschiedenis is eigenlijk één van de oudste vormen van geschiedschrijving.
- Traditie van global history is een samensmelting van verschillende stromingen.
- Modellen:
o Cyclisch.
o Ontwikkeling in stadia.
o Typologiserende vergelijking.
o Relaties tussen delen van de wereld.
Ontwikkelen zich grotendeels buiten de universitaire geschiedschrijving om (sociaal
wetenschappers, amateur historici).
- Centrale vraag lange rijd hoe het westen superieur is geworden en deze positie heeft
behouden.
o Problematisch -> direct presumptie dat westen superieur is.
Universele geschiedenis
- Global History gaat terug op oude vorm van geschiedschrijving -> universele geschiedenis.
- Scheppingsverhalen, hoe heeft de mensheid zich ontwikkeld?
- In Chinese geschiedschrijving ambitie om ‘Alles onder de hemel’ (de hele bekende wereld) in
kaart te brengen.
- Spiegelen van eigen plaats van eigen groep in de wereld.
- Gemarginaliseerd door professionalisering van de geschiedschrijving in de negentiende
eeuw.
o Professionalisering staat op gespannen voet met wereldgeschiedenis. Bijna
onmogelijk geschiedenis van de hele wereld te schrijven met eigen bronnenkennis.
o Wereldgeschiedenis gaat eigenlijk hand in hand met het schrijven op basis van
secundaire literatuur.
Cyclische geschiedschrijving
- Simpel schema van opkomst, bloei en verval van een beschaving.
- Analogie van de natuurlijke geschiedenis -> sluit aan bij iets wat wij verwachten van de
ontwikkeling van de wereld.
- “Untergang des Abendlandes” Oswald Spengler.
o Opkomst, bloei en uiteindelijke verval van het westen.
o Geschreven in interbellum -> vraag of het westen wel zo superieur is als lang gedacht
werd. Wat is de plek van het westen in de wereld?
o Spengler: het westen heeft gebloeid maar is over hoogtepunt heen en dreigt ten
onder te gaan.
Gevolg van partijvorming, democratie, internationale kapitalisme,
verdeeldheid.
, Natuurlijk proces, maar het kan wel beïnvloed worden. Ondergang zal
komen, maar kan uitgesteld worden en de bloei periode kan verlengd
worden.
Kans op redding westerse beschaving ligt in conservatieve revolutie.
- “The World and the West” Arnold Toynbee.
o Verval van de beschaving is gevolg van religieus verval.
o Ondergang kan voorkomen worden door religieuze vernieuwing en herleving.
o Opkomst en bloei en ondergang verklaard vanuit patroon van uitdaging en reactie
(challenge and response). Samenspel van menselijke geest en omgeving leidde tot
hetzelfde patroon van probleem -> uitdaging -> oplossing door creatieve omgang ->
vooruitgang. Elite van creatieve denkers verliest veerkracht of invloed en leidt tot
verval.
- Cyclische geschiedschrijving omstreden en zeer conservatief. Bijna altijd naar eigen these
toegeschreven, selectief werken naar verval en bloei these. Moralisme en idee van verval
staat kritische analyse in de weg.
- Pieter Geyl: Cyclische geschiedschrijving leidt tot simplistische geschiedschrijving. Schema
van bloei en verval wordt een lege huls.
o Deze kritiek komt terug in benadering van global history.
Ontwikkeling in stadia
- Karl Marx:
o Vaste ontwikkeling in menselijke geschiedenis zichtbaar: feodalisme -> kapitalisme ->
communisme. Lineaire én noodzakelijke ontwikkeling. Dynamiek in elk stadium dat
leidt tot het volgende stadium.
o Geschiedvisie waarin bepaalde volken en landen voorliepen in historische
ontwikkeling op anderen (ook zichtbaar bij Hegel).
Elk deel van de wereld maakt dezelfde ontwikkeling door maar bepaalde
landen lopen voor op andere.
Industrieel ontwikkelder land laat andere landen alvast zien wat hun
toekomst is. Verder ontwikkelde land is het voorland.
o Positieve ontwikkeling naar glorierijke toekomst. Maar idee wordt ook gebruikt in
these dat bepaalde landen beter zijn dan andere landen (koloniseringsthese).
- Moderniseringstheorie:
o Notie van specifieke westerse ontwikkeling.
o Kan door gerichte ingrepen in economie en cultuur worden bevorderd.
Wordt gebruikt door landen die willen meelopen in de vaart der volkeren
(Turkije onder Atatürk).
o Rostow “Stages of growth” (1960).
Beruchtste uitwerking van moderniseringstheorie in ontwikkelingsdenken.
Iedere samenleving loopt aantal fases in ontwikkeling door. Economische en
culturele factoren zijn noodzakelijk om doel te bereiken. Via gericht
ontwikkelingswerk instigeren.
o Van ‘koloniale ideologie’ naar postkoloniaal ‘claim-making concept’.
Ontwikkelingslanden gebruiken moderniseringsthese om ontwikkelingssteun
te claimen.
Westen geldt impliciet als model hoe samenlevingen ontwikkeld moeten
worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.