College aantekeningen
Hoorcolleges Internationaal Privaatrecht ()
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges van het vak in 2020. Voor het vak een 9 gehaald.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: vireshkishoendajal • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Internationaal PrivaatrechtHC Week 1- Inleiding
Hoofdonderdelen
Wat is IPR? Voorbeelden:
- Shell v. Nigeria zaak het ging om vier Nigeriaanse boeren die samen met milieudifensie Shell
aansprakelijk hebben gesteld wegens milieuverontreiniging in Nigeria. De stelling van milieudefensie
was dat de leidingen niet goed waren onderhouden en daar olie uitstroomt die de landbouwgrond
vervuilt. Shell verweerde zich hiertegen. Eisers stappen naar de Nederlandse rechter. Aan de moeders
wordt verweten dat er onvoldoende toezicht is gehouden op de Nigeriaanse dochter. De
moedermaatschappij wordt verweten dat er onvoldoende toezicht is gehouden op de Nigeriaanse
dochters. De Nigeriaanse dochter wordt verweten dat zij direct verantwoordelijk zijn voor de olie
pijpleidingen en daardoor lekkages zijn ontstaan. Is de Nederlandse rechter bevoegd om daarvan
kennis te nemen? De NL rechter is in ieder geval bevoegd ten aanzien van de Nederlandse
vennootschap. De vorderingen (tegen de twee moeders) hangen daar nauw mee samen, dat ze allemaal
in een keer berecht kunnen worden bij de Nederlandse rechter. Shell betwist deze bevoegdheid ten
aanzien van de Nigeriaanse vennoootschap, want de vordering tegen de moeder heb je alleen maar
ingesteld om bevoegdheid te creëren ten aanzien van de Nigeriaanse dochter. Je kunt dus als
Nederlandse headquarters van een multinational voor de Nederlandse rechter worden opgeroepen voor
het onrechtmatig handelen van een dochter ergens in de wereld. Het Hof Den Haag oordeelt: de
Nederlandse rechter wordt bevoegd geacht ten aanzien van de drie autoriteiten. Je kunt dus voor de
Nederlandse rechter worden opgeroepen voor onrechtmatig handelen van een dochter ergens in de
wereld. Je kunt het doortrekken. Het gaat ook over de vraag welk recht van toepassing is op deze zaak.
Het gaat over een onrechtmatige daad in Nigeria, dus het Hof past Nigeriaans recht toe. Een vraag van
procesrecht wordt beheerst door Nederlands recht. Als er allerlei deelvragen spelen kan een ander
rechtstelsel van toepassing zijn. Dit is een voorbeeld dat is dit soort grote zaken IPR een grote rol
speelt.
- Gazponbak iemand is veroordeeld in Rusland voor de Russische rechter tot betaling aan
Gazponbank. De betrokken persoon heeft geen bezittingen in Rusland, maar nog wel in Nederland.
Rusland maakt een processuele fout, waardoor de bevoegdheid om dat vonnis ten uitvoer te leggen
vervalt. Gazponbank heeft een gunstig vonnis, maar de bevoegdheid om dat ten uitvoer te leggen
vervalt. Gazponbak ontdekt dat de betrokkene bezittingen heeft in Nederland en gaat met het vonnis
naar de Nederlandse rechter en vraagt of het vonnis kan worden erkent zodat het in Nederland ten
uitvoer kan worden gelegd. De vraag is in deze zaak: in hoeverre erkennen wij buitenlandse
vonnissen? In hoeverre kun je ze in Nederland ten uitvoer leggen? Het Hof Den Haag oordeelde: nee,
als je het in Rusland niet meer ten uitvoer kan leggen kan dat in Nederland ook niet meer. De Hoge
Raad oordeelde dat het in Nederland nog wel kan.
- Yoekos affaire in de Yoekos affaire dook een Armeens vonnis op. Dat Armeense vonnis werd
erkend door de rechtbank Amsterdam en die ging daarop voortbouwen. Toen kwam in de media dat
het vonnis van de Armeense rechter gedwongen was gewezen. Erkennen wij dit in Nederland?
IPR:
- Privaatrechtelijke geschillen (private partijen);
- Met een internationaal karakter (grensoverschrijdend element).
,IPR slaat niet op het soort recht, maar op het type gevallen dat wordt bestreken door het IPR. IPR
bestaat omdat ieder land zijn eigen privaatrecht heeft en omdat er internationaal rechtsverkeer is.
Wat zijn dan de grensoverschrijdende aspecten? Wat maakt een zaak internationaal? Dat kan van alles
zijn: partijen wonen in verschillende landen, partijen hebben verschillende nationaliteiten, casus heeft
betrekking op een handeling die in het buitenland heeft plaatsgevonden of een onrechtmatige daad
gepleegd in het buitenland. Zodra de casus een buitenlands element vertoont, moet je er alert op zijn
dat IPR regels van toepassing kunnen zijn. Zodra je twijfelt, pas je IPR regels toe.
Hoofdonderdelen van het IPR (belangrijkste problemen van het IPR):
1. Internationale bevoegdheid (rechtsmacht) bevoegdheidsregels. Dit wordt vaak betwist;
2. Toepasselijk recht (conflictenrecht) welk recht moet ik op de casus toepassen?;
3. Erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse beslissingen erkennen wij buitenlandse
vonnissen? Kan een Nederlands vonnis in het buitenland ten uitvoer worden gelegd?;
4. Internationale rechtshulp: samenwerking tussen verschillende autoriteiten.
De Nederlandse rechter past niet altijd Nederlands recht toe. Wij zijn bereid om buitenlands recht toe
te passen als daar aanleiding toe is. Hoe pas je buitenlands recht toe? Er zijn een aantal manieren om
achter de inhoud van het buitenlands recht te komen: partijen komen met legal opinions van
hoogleraren uit het desbetreffende land (komen van partijen, dus je weet niet of ze onafhankelijk zijn),
de rechter benoemt een onafhankelijke deskundige die gaat voorlichten over hoe het buitenlands recht
precies luidt, je kunt naar het internationaal juridisch instituut (legt zich toe op het onafhankelijk
achterhalen van buitenlands recht) of je kunt zelf in de boeken duiken. De NL rechter past het
buitenlandse recht toe, omdat hij daartoe verplicht is. Buitenlands recht is ook recht dat je moet
toepassen (art. 10:2 BW en art. 25 Rv). We erkennen het als recht en voor recht geldt dat de rechter
het ambtshalve toepast. Partijen kunnen van alles stellen en daarna gaat de rechter het recht toepassen.
Dat is een verschil met de Angelsaksische traditie. In Engeland wordt het buitenlandse recht als feit
behandeld. Feiten moet je als partij stellen en bij betwisting bewijzen. Stel we staan bij de Engelse
rechter en je zegt dat Nederlands recht toegepast moet worden. Dan moet ik gaan bewijzen hoe
Nederlands recht luidt voor de Engelse rechter. Als de Engelse rechter dan niet is overtuigd, dan heb je
het niet bewezen en wordt alsnog Engels recht toegepast. Zo werkt het niet in Nederland, daar moet de
rechter zelf op zoek naar het buitenlandse recht om het ambtshalve toe te passen.
1,3 en 4 = noemen we samen het formele IPR.
2 = het materiële IPR.
IPR geeft jou geen rechtstreeks antwoord op de vraag wie gelijk heeft in de casus of niet. Het is een
soort meta-recht: het zegt je moet bij die rechter zijn en die past dat recht toe en als je daar een vonnis
van krijgt kun je dat uitvoeren in dat land. Het zegt niks over de vraag wie er materieel gezien gelijk
heeft, dat is aan het toepasselijke recht. Voor de uitkomst van het geschil in de praktijk de IPR vragen
van groot belang zijn. De uitkomst maakt vaak groot verschil.
Elk land is soeverein om zijn eigen wetten en IPR regels te maken. Dus IPR is in beginsel nationaal
recht en kunnen van land tot land verschillen. De nationale rechter moet de regels volgen die zijn
nationale wetgever heeft gemaakt, ook de IPR regels. Wat wij bestuderen in dit vak is het Nederlandse
IPR. Het is onhandig als ieder land zijn eigen IPR regels heeft die onderling afwijken. Dus er is al in
de 19e eeuw begonnen om de IPR regels te unificeren. Dat unificatie streven is bij het IPR al heel
vroeg begonnen. Het IPR heeft een grote hoeveelheid bronnen waarin je je eigen weg moet vinden
voordat je het antwoord op de IPR vraag kunt geven.
, Aangrenzende gebieden
IPR heeft een aantal aangrenzende gebieden (dat kun je terugvinden in VIPR):
- Eenvormig privaatrecht;
- Privaatrechtelijk vreemdelingenrecht;
- Nationaliteitsrecht;
- Internationaal publiekrecht;
- Rechtsvergelijking;
- Interregionaal privaatrecht;
- Eenvormig privaatrecht.
Bronnen
In het IPR zijn de nodige verdragen, verordeningen en andere regelingen, wat het onoverzichtelijk
maakt. Als je dat wilt begrijpen moeten wij de geschiedenis in. In de 19 e eeuw vond je de IPR regels in
de Nederlandse wet (Wet Algemene Bepalingen) en het ongeschreven recht. De wet geldt nog steeds,
maar de conflictregels zijn vervangen door boek 10. Het leven werd steeds internationaler en dus ook
behoefte aan IPR regels (unificatie). In 1893 kwamen een aantal landen bij elkaar in Den Haag om
IPR-regels één te maken. Dat inititatief is een internationale organisatie geworden: de Haagse
Conferentie voor IPR. Dit is een permanente organisatie die IPR-verdragen maakt op allerlei terreinen.
Er zijn meer dan tachtig landen bij aangesloten, dus het is een succesvolle organisatie. In de 20 ste eeuw
waren er steeds meer andere organisaties die ook IPR-verdragen gingen maken (VN, UNICITRAL
etc.). Daarmee zijn verdragen een belangrijke bron van IPR-regels geworden.
Hoe ging het met de wet? Allerlei pogingen om een IPR-wet te maken kwamen niet van de grond. In
1980 is in Nederland een project begonnen om de conflictenregels te codificeren. Dat is gebeurd in het
proces van aanbouwwetgeving, dus van steeds een klein stukje wordt een wet gemaakt. Zo werden
allerlei deelonderwerpen conflictenrecht. Dit heeft zo’n dertig jaar geduurd. In 2012 werden alle
wetten samengevoegd in boek 10 de Nederlandse conflictregels.
Voor wat betreft de bevoegdheidsregels, daar was helemaal geen wet voor. We moesten het doen met
en bepaald trucje dat de HR in 1915 had bedacht. Dat veranderde in 2002: toen zijn de art. 1-14 Rv
toegevoegd. Daar vind je de bevoegdheidsregels van de Nederlandse wet.
Ondertussen is er een belangrijke bron bijgekomen: het Europees IPR. IPR is voor 80/90% Europees
geworden. Dat is gebeurd door het Verdrag van Amsterdam in 1991. Toen werd Brussel (Europa)
bevoegd om regels (verordeningen/richtlijnen) te maken op het terrein van IPR. Daarvoor had Brussel
die bevoegdheid niet. Dit kun je vinden in art. 81 VWEU alle aspecten van het IPR. Art. 81 VWEU
is het werkingsverdrag van de Europese Unie. Dit artikel geeft bevoegdheid aan Europa om op dat
terrein IPR-regels te maken.
Formeel IPR:
- Brussel I bis-Verordening;
- Brussel II bis;
- Insolventieverordening;
- EET-Verordening;
- Alimentatieverordening;
- Erfrechtverordening;
- Huwelijksvermogensrechtverordening;
- Bewijsverordening;
- Betekeningsverordening.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannevanschaik1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen