Week 1 leerdoelen:
De student kan:
• het karakter en doel van het strafrecht uitleggen;
Strafrecht valt onder publiekrecht.
2 Doelen: Vergelding en preventie.
Vergelding = je hebt iets verkeerd gedaan en we willen daarbij dat je pijn, spijt en leedtoevoeging etc.
voelt. Preventie = voorkomen. Het opleggen van straf zou er zo toe moeten leiden dat minder mensen
strafbare feiten plegen.
Functies van het strafrecht
- Tegengaan van eigenrichting (eigen rechter spelen)
- Geweldsmonopolie ligt bij de Staat
- Handhaving openbare orde door middel van straffen, vergelding
• het onderscheid maken tussen het materieel en het formeel strafrecht en aangeven waar het
formele en materiële strafrecht in de wet geregeld is;
- Het materieel strafrecht bepaalt welk gedrag niet is toegestaan en welke personen daarvoor
kunnen worden gestraft.
- Wetboek van Strafrecht (WvSr)
- Drie boeken:
- Het formele strafrecht (ook wel: strafprocesrecht of de strafvordering) bepaalt welke regels
moeten worden gevolgd wanneer een norm van het materiele strafrecht (vermoedelijk) is
overtreden.
- Wetboek van Strafvordering (WvSv)
- Het formele strafrecht voor het grootste gedeelte in het WvSv geregeld
- Van aanhouding tot tenuitvoerlegging (van een vonnis)
,• de twee belangrijkste wetboeken op het terrein van het strafrecht noemen en aangeven wat
daarin beschreven wordt;
Wetboek van Strafrecht(WvSr): 3 hoofdstukken die ‘boeken’ worden genoemd. Boek 1 = algemene
leerstukken. Boek 2 = misdrijven. Boek 3 = overtredingen.
Wetboek van Strafvordering (WvSv): Boek 1 = algemene bepalingen. Boek 2 = vervolgbeslissing van
de OVJ en procedure rechtbank. Boek 3 = rechtsmiddelen. Boek 4/5 skip. Boek 6 = tenuitvoerlegging.
• de betekenis uitleggen van het legaliteitsbeginsel, het strafmonopolie, de generale- en speciale
preventie;
Legaliteitsbeginsel
Geen feit is strafbaar dan op grond van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling. (Er moet
een strafbepaling op papier staan voordat het desbetreffende strafbare feit gepleegd wordt.)
• de deelbeginselen van het legaliteitsbeginsel en kan de werking van deze beginselen uitleggen;
De 4 deelbeginselen van het legaliteitsbeginsel
1. Bepaling moet duidelijk zijn (lex certa)
Welk specifiek gedrag onder welke voorwaarden strafbaar (bepaling moet duidelijk zijn omschreven,
zodat men ook weet waar ze voor vervolgd kunnen worden).
2. Verbod van terugwerkende kracht (nulla poena)
kan niet worden gestraft voor gedragingen die ten tijde van het begaan van die gedraging nog niet
strafbaar was (je kan niet achteraf een nieuwe wet opstellen en iemand straffen die het daarvoor
deed)
3. Verbod van gewoonterecht (lex scripta)
De bepaling moet opgeschreven zijn.
4. Verbod van analogie
Rechter mag strafbepalingen NIET analogisch interpreteren.
Verbod van analogie: verbod aan de strafrechter opgelegd, om feiten die niet zwart op wit strafbaar
zijn gesteld, toch onder een strafbaar feit te brengen. Vloeit voort uit legaliteitsbeginsel.
De vier interpretatiemethoden
= Vier instrumenten die de rechter /rechterlijke macht heeft om bepalingen goed uit te leggen.
- Wetshistorische interpretatie (memorie van toelichting. Wetgever schrijft een uitleg bij de wet. Dus
je kunt als rechter altijd kijken bij de memorie van toelichting, en zo de strafbepaling uitleggen)
- Grammaticale interpretatie (wat staat er letterlijk. Bijv aan de hand van woordenboek kijken wat er
staat en is bedoeld.)
- Systematische interpretatie (welke plek neemt deze strafbepaling in, in de structuur van het
wetgeving)
- Teleologische interpretatie (er wordt gekeken naar het doel van de wetgever).
- GEEN analogische interpretatie
,• de begrippen bestanddelen en elementen van een strafbaar feit uitleggen en herkennen in een
casus;
De bestanddelen van een delictsomschrijving zijn de onderdelen waaruit een delictsomschrijving is
opgebouwd. VB: Art. 188 WvSr, hetdoen van een valse aangifte. (bestanddelen zijn
rechtsvoorwaarden). Een persoon moet voldoen aan alle bestanddelen van een delictsomschrijving.
Elementen = vierlagenmogel -> wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid.
Schematisch:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving ---- Bestanddelen
3. Wederrechtelijkheid -- Elementen
4. Verwijtbaarheid --------ook Elementen
• uitleggen wat de betekenis is van het vierlagenmodel voor de strafbaarheid en het model
toepassen in een concreet geval;
Bij een strafbaar feit moet het gaan om een menselijke gedraging die valt, binnen de grenzen van een
wettelijke delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te verwijten (is).
Menselijke gedraging = moet begaan zijn door een menselijke gedraging.
Daarnaast moet het gaan om een handelen of nalaten.
Delictsomschrijving = er moet wel een strafbaar feit staan in de wet.
Wederrechtelijkheid is op het moment dat iets gebeurt tegen het recht in. (kijken naar
rechtvaardigingsgronden)
VB: je zit thuis en je ziet bij de buren dat het huis in brand staat. De buren zijn niet thuis en je ziet de
hond in paniek blaffen. Jij moet die hond redden want anders gaat hij overlijden. Je slaat het raam in
en redt de hond. Maar het raam is gebroken. Maar op dat moment weegt het redden van het hond
zwaarder dus het is begrijpelijk = het is niet meer tegen het recht in.
Verwijtbaarheid = is het daadwerkelijk aan die persoon te verwijten? (kijken naar
, schulduitsluitingsgronden)
VB: Iemand schiet iemand neer terwijl hij in een psychotische bui zat. Het is niet aan hem te
verrekenen omdat hij niet zichzelf was op dat moment. Uit je hoofd kennen en kunnen toepassen!!
• onderscheiden welke delictsvormen er zijn en de verschillende delictsvormen in een casus
herkennen;
Soorten delicten
- Misdrijven en overtredingen
- Commissie- en omissie delicten
- Formeel en materieel delict
- Gronddelict, gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten
• het verschil uitleggen tussen een misdrijf en een overtreding, een commissie of omissie delict, een
materieel en formeel delict dan wel gronddelict, een gekwalificeerd of geprivilegieerd delict;
Misdrijf vs overtreding
- Misdrijven: delicten die indruisen tegen fundamentele normen en waarden in de maatschappij bijv.
moord, diefstal, verkrachting. Dus over het algemeen ernstigere feiten dan overtredingen.
Opgenomen in Boek 2 van WvSr.
- Overtredingen: delicten, gedragingen die strafbaar zijn gesteld om de maatschappij te
ordenen en die niet zo zeer fundamentele normen en waarden schenden. Bij overtredingen
denk je bijv. aan het overtreden van verkeersregels of wildplassen. Opgenomen in Boek 3
WvSr.
Belang onderscheid tussen misdrijven en overtredingen
1. Procesrechtelijke: Zie de indeling van het wetboek van strafrecht. Welke rechter is bevoegd?
Absolute competentie.
2. Materieelrechtelijke: Een poging tot overtreding, medeplichtigheid bij overtreding is niet strafbaar.
Een poging tot en medeplichtigheid bij een misdrijf is wel strafbaar.
3. Bij vervolgen van een misdrijf zijn andere en verdergaande opsporingsbevoegdheden van
toepassing die ingrijpend kunnen zijn voor de verdachte. Dit is bij een overtreding niet het geval.
Commissie vs omissie
- Commissiedelicten: zijn delicten die een doen, een handelen (of de rechtsgevolgen daarvan)
strafbaar stellen.
- - Omissiedelicten: zijn delicten die niet worden gepleegd door handelen, maar door een
nalaten. Op maar enkele plaatsen wordt een nalaten in de wet strafbaar gesteld.
Bijvoorbeeld artikel 450 Sr (geen hulpverlenen of verschaffen als iemand in levensgevaar is,
terwijl jij geen gevaar loopt als je hulp biedt).
VB: Je fietst langs een gracht en iemand roept om hulp omdat hij verdrinkt. Als jij kan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ferdi033. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.