Aantekeningen colleges vrienden en vrije tijd
College 1 Toelichting opbouw module en inleiding
Het model van Bronfenbrenner ook hier zie je peers terugkomen
- In welke systemen zitten de peers? Overal in het systeem
Microsysteem + mesosysteem (school, thuis, omgeving) + exosysteem (media, verwachtingen van
maatschappij) + macro (normen en waarden)
Er is een continuüm tussen normale en abnormale ontwikkeling:
- Er is een vage grens tussen normale en abnormale ontwikkeling
- Aan normale en abnormale ontwikkeling liggen dezelfde processen ten grondslag
Normaalverdeling (gemiddelde = normaal en gezond) pathologie bij beide extremen
- Kind ouder wordt door meerdere systemen beïnvloed (sociale beïnvloeding)
Hoofdstuk 1. Peer relations, past, present and promise
- Gebaseerd op 120 jaar onderzoek
- Over relaties tussen kinderen en adolescenten
- En de gevolgen die dat heeft voor de psychosociale ontwikkeling
Twee belangrijke domeinen die zich bezighouden met peers:
1. Ontwikkelingspsychologie normale ontwikkeling individuele verschillen begrijpen van
ontwikkeling = het doel (ook in context)
2. Klinische psychologie abnormale ontwikkeling (extreme tak) psychopathologie begrijpen
van het ontstaan van pathologie (hoe komt het dat iemand zich in die extreme vorm ontwikkelt)
belemmering functioneren
Vergelijking relaties gezin en leeftijdsgenoten
- gezin bestaande, vaste relaties, verticale relaties (hiërarchie)
- leeftijdsgenoten gekozen relaties, horizontale relaties (makkelijker tegen andere ingaan)
Kenmerken hoe zien interacties tussen leeftijdsgenoten eruit?
Effecten Wat gaat er vooraf aan die interacties en wat volgt?
Proces Waarom gebeurt dat? Welke mechanismes zijn verantwoordelijk voor deze effecten?
Kenmerken
- Oriëntatiekenmerken naar anderen (cohesie), tegen anderen (conflict, agressie), weg van
anderen (terugtrekken, vermijden)
- Structuurkenmerken positieve connecties binnen een groep (acceptatie), negatieve connecties
binnen een groep (afwijzing), structuur binnen een groep (status)
- Sociale complexiteit individu (doelen, kenmerken, geschiedenis, biologie), interacties (wat
gebeurt er tussen leeftijdsgenoten), relaties (specifieke dyades, beste vriend, intieme relaties), groep
(netwerken van relaties, cultuur, maatschappij)
De rol van cultuur
- Macro individualistisch (westers, autonomie, identiteit), collectivistisch (groep belangrijk,
cohesie belangrijk, familiegevoel)
- Micro school, leeftijdsgenoten, buurt, sport
Effecten
- Oorzaak – gevolg enkelvoudige causale relaties
- Levensloop perspectief voortdurende wisselwerking tussen oorzaak en gevolg (ingewikkelder om
in kaart te brengen)
, Relatief weinig aandacht voor leeftijdseffecten, waarom?
- onderzoek naar leeftijdseffecten vraagt om normatief kader wat is een normale
ontwikkelingsverloop voor interacties
- er zijn nogal wat individuele verschillen in normale ontwikkelingstrajecten
Proces
- Gedrag georiënteerde theorieën aard van interacties (straf en beloning, wederzijdse
afhankelijkheid, verandering in strikte gelijkwaardigheid naar wederkerige tevredenheid) + elkaar
beïnvloeden (identificatie, imitatie, de ander vormen)
- Constructivistische theorieën Interacties met elkaar als botsing van ideeën (horizontale
interacties, geen hiërarchie in ideeën, co-constructie van de werkelijkheid
- Ethologische theorieën Adaptieve voordelen en risico’s bij interacties (veiligheid, controle over
bronnen, dominantie, samenwerking, bescherming)
Verandering van grote abstracte theorieën (Piaget, Vygotsky) naar eclectische (beste uitkiezen)
benaderingen
Waarom?
- Abstracte theorieën soms moeilijker vertaalbaar naar concrete hypothesen
- verandering van labonderzoek naar real-life experimenten
- er zijn veel verschillende processen werkzaam tijdens peer interacties en er is geen overkoepelende
theorie die alles omvat.
Wensen voor de toekomst
- De complexiteit van onze analyses vergroten wederzijdse invloeden tussen individuele,
dyadische en groepskenmerken
- Meer onderzoek naar psychofysiologische en neurologische processen wisselwerking tussen
gedrag en biologie
- meer onderzoek naar relaties tussen systemen invloed gezin en peer
- meer onderzoek naar contextuele variatie cultuur
Samenvatting
- We kijken naar interacties tussen leeftijdsgenoten op basis van 120 jaar onderzoek
- ontwikkelingspsychologie + klinische psychologie
- Interacties vanuit 3 perspectieven kenmerken, effecten, proces
College 2 Sociometrische perspectieven, populariteit bekeken vanuit ethologie
Basiscollege Sociometrische perspectieven
Sociometrische status:
- individueel perspectief stabiel kenmerk van een individu
- Sociaal perspectief reactie van groep en individu
- Beiden combinatie van individuele kenmerken en groepsprocessen
Ontwikkelingsperspectief:
- Beginfase op basis van gedrag krijgt iemand een bepaalde status
- latere fase status heb je verworven reputatie gedrag
Theoretische overwegingen:
- Morene (1934) acceptatie en afwijzing
