Probleem 2: Supergewone mensen gezocht (Pleegzorg)
Literatuur :
Strijker & Knorth (2009). Factors associated with the adjustment of foster children in
the Netherlands.
Oosterman, Schuengel, Slot, Bullens, Doreleijers. (2007). Disruptions in foster care:
A review and meta-analysis.
Goemans, Van Geel & Vedder (2015) Over three decades of longitudinal research on
the development of foster children: a meta analysis
De Baat & bartelink (2012) Wat werkt in pleegzorg?
Pleegzorg Nederland. (2019) Factsheet pleegzorg
Daamen. (2014) Begeleiden van pleegouders: wat werkt?
Leestips:
Goed op canvas kijken welke pagina’s wel en niet gelezen moeten worden
Therapeutische pleegzorg overslaan
Er hoeven geen basisboeken te worden gebruikt
OTS, ontheffing en ontzetting mag overgeslagen worden dit hoort bij het practicum
Leerdoel 1: Wat is de achtergrond informatie rondom pleegzorg op het gebied van
definitie, demografische trends, theorieën en interventies?
Definitie
Baat & Bartelink, 2012 (NJI)
Pleegzorg = een vorm van zorg waarin pleegouders het pleegkind verblijf, verzorging en
vervanging van de oorspronkelijke opvoedingssituatie bieden, in combinatie met
professionele begeleiding van het pleegkind, pleegouders en de ouders door een
hulpverleningsinstelling.
Pleegzorg is voor jeugdigen van 0 tot 18 met uiteenlopende problemen. De plaatsingen
hebben verschillende doelen en verschillen in duur. Uithuisplaatsingen komen in ons land het
meest door pedagogische onmacht van ouders, daarna emotionele verwaarlozing, fysieke
verwaarlozing, verslavingsproblemen bij de ouders en nog een aantal andere redenen
bijvoorbeeld echtscheiding of overlijden.
Voor een plaatsing is altijd een indicatie nodig en pleegzorg kan gegeven worden in vrijwillig
of gedwongen kader. Het uitgangspunt is dat de jongeren wanneer mogelijk weer terug gaat
naar de ouders. Pleegouders worden eert in het netwerk van het kind gezocht
(netwerkpleegzorg) als dit geen optie is wordt er gekeken naar geregistreerde pleegouders,
bestandpleegouders.
Vrijwillige pleegzorg: pleegzorg wordt aangevraagd door en in samenwerking met de ouders
Gedwongen pleegzorg: er is sprake van een ondertoezichtstelling of voogdijregeling en
vraagt de instelling voor gezinsvoogdij de pleegzorgplaatsing aan (in dit geval is er ook een
machtiging uithuisplaatsing van de kinderrechter nodig)
,Demografische trends:
Factsheet pleegzorg, 2019
in 2019 23.272 jeugdigen bij pleegouders, dit is een toename van 530 kinderen sinds
2018.
Er is sprake van een lichte groei van pleegzorg ten opzichte van 2018. De instroom is
afgenomen maar er zijn wel meer kinderen ingestroomd dan uitgestroomd.
Varianten van pleegzorg:
79% nieuwe plaatsingen is voltijd pleegzorg, 16% is deeltijd pleegzorg bv. in
weekenden en/of vakanties, 5% is een combinatie van deeltijd en voltijd.
Door deeltijd pleegzorg, worden de (pleeg) ouders ontlast en kan een uithuisplaatsing
of voortijdig afbreken worden voorkomen.
In 2019 48% van de pleegkinderen bij familie of bekenden. Dit is netwerkpleegzorg.
Duur van het verblijf:
Van de jongeren die in 2019 pleegzorg
hebben verlaten woonde 45% langer
dan een jaar bij de pleegouders en 27%
langer dan twee jaar.
Leeftijden:
Vrijwillig of jeugdbescherming
29% verblijft bij pleegouders in het kader van vrijwillige hulpverlening. Dus de
ouders hebben het gezag en stemmen in met de plaatsing.
59% is sprake van een jeugdbeschermingsmaatregel: 22% OTS, 37% voogdij bij
instelling
Bij 12% is pleegvoogdij. Dan hebben een of beide pleegouders de voogdij.
Uitstroom
70% van de plaatsingen is volgens plan beëindigd en 14% voortijdig in overeenstemming
tussen client, organisatie, ouder en verwijzer. 5% is voortijdig beëindigd door cliënt, 5% door
pleegouders.
Breakdown
, We spreken van breakdown als de beëindiging van de plaatsing niet gepland of gewenst is.
Een belangrijke reden voor breakdown is overbelasting van het pleeggezin door de
problematiek. Ook problemen in samenwerking met ouders van het pleegkind of
professionals kunnen tot breakdown leiden.
Pleegouder bestand
Er zetten zich 16.717 gezinnen in voor pleegzorg. In 2019 werden er 2778 nieuwe ouders
geaccepteerd er zijn ook 2368 ouders gestopt.
Trends en observaties
Eind oktober 2019 is de campagne open je wereld nu van start gegaan. Het doel daarvan was
vergroten van de bekendheid van pleegzorg en werven nieuwe ouders. De belangstelling
heeft inderdaad toegenomen.
Met de jeugdwet is een wettenlijke basis gekomen voor pleegzorg
Door afbouw van leef-en behandelgroepen worden jeugdigen die voorheen op een
groep werden aangemeld nu vaker bij pleegouders geplaatst. Kinderen lijken ook
langer thuis te blijven met ambulante hulp.
Het versterken van opvoedvaardigheden en goede begeleiding is belangrijk voor
pleegouders. Door de toenemende problematiek. De extra inzet en ondersteuning staat
alleen onder druk door pleegzorg tarieven
Interventies
In Nederland zijn er twee voorbereidingsprogramma’s voor adoptieouders:
STAP samenwerking, teamgeest, aspirant pleegouders. Tijdens deze training
wegen ouders af of het pleegouderschap bij hen past, veranderen ze hun houding,
krijgen ze kennis en vaardigheden en wordt geprobeerd samenwerking tussen
pleegouders en pleegzorg begeleiders te bevorderen. Er zijn hierbij 6 criteria:
Openheid en duidelijkheid in contact
Samenwerken als team en het delen van ouderschap
Kinderen helpen een positieve kijk te ontwikkelen op zichzelf
Kinderen helpen hun gedrag te veranderen zonder hen pijn te doen
Inschatten wat de invloed van pleegouderschap is op de eigensituatie
Pleegouders bieden pleegkinderen een veilig situatie
Bestaat uit zeven bijeenkomsten met verschillende thema’s en oefeningen ook wordt
er een informatieboek met werkbladen gebruikt. de zeven thema’s zijn:
voorgeschiedenis, opleiding, werk, vrije tijd, gezondheid, belangstelling voor en
verwachting van pleegouderschap.