College aantekeningen
Hoorcolleges + aantekeningen sportpsychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Alle hoorcolleges met aantekeningen en figuren.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Sportpsychologie (r.oudejans@vu.nl)Tentamenliteratuur
• Boek Sportpsychologie, Bakker & Oudejans, 2019 – 5de, herziene druk!!
o Behalve H5, H7
o Van H8 alleen 8.4 & 8.5 wel
• Hoofdstuk 19 uit Weinberg & Gould (7de druk)
• Voor aantal hoofdstukken B&) onderzoeksartikel en/of reviewartikel > zie cursushandleiding
• Kennisclips en zoomsessie
Hoorcollege 1 – Wat is sportpsychologie?
Kennisclip sportpsychologie: de cursus
Doel cursus:
• Kennis en inzicht in sportpsychologie
o Sportpsychologie in breedte = motivatie, persoonlijkheid, mentale voorstellingen,
coaching, leiderschap en teams
• Kennismaking met exercise psychology
o Het actieve en inactieve bewegingsgedrag van mensen
o Wat beweegt/motiveert mensen om veel te bewegen/sporten?
o Hoe inactieve mensen motiveren meer te gaan bewegen?
• Tijdschriftartikelen kunnen lezen en plaatsen
Sport- en prestatiepsycholoog
• Werken met sporters, teams en coaches
• Werken in andere domeinen zoals politie, brandweer, podiumkunsten
Zoomsessie
Sport roept allerlei vragen op
• Binnen de sportpsychologie worden op systematische wijze vragen over sport gesteld en
wordt gezocht naar antwoorden
Definitie sportpsychologie
• Formele definitie: studie van gedrag in sportsituaties
o Sporters
o Teams
o Coaches
o Scheidsrechters (officials)
o Ouders
o Supporters
o Etc.
• Operationele definitie: wetenschapsgebied binnen de psychologie met publicaties in
tijdschriften op het gebied van sportpsychologie
Kenmerken sport
• Lichamelijke inspanning
• Vrijwillige hindernissen en obstakels
• Vrijwillig afzien, pijn lijden
• Veel inspanning, weinig materiele beloning
• Voor veel toeschouwers
• Situaties die tot (negatieve) emoties lijden
• Competitie/wedijver
,Voldoende kenmerken om te rechtvaardigen dat sportpsychologie apart domein/gebied is, maar het
blijft psychologie.
Bestuderen gedrag in sportsituaties d.w.z.:
• Beschrijven
• Verklaren
• Voorspellen
• Beheersen/beïnvloeden
Taken sportpsychologie
• Ontwikkelen van theorieën over/doen van onderzoek naar gedrag in sportsituaties
o Beschrijven, verklaren en voorspellen
• Beïnvloeden van gedrag in sportsituaties
o Beïnvloeden, beheersen, controleren
• Bijvoorbeeld
o Agressief gedrag > verminderen
o Presteren onder druk > choking voorkomen
o Emoties > controleren
o Plezier van kinderen (en anderen) > bevorderen/bewaken
o Prestaties > optimaliseren
(Sport)psychologie
Sportpsychologie maakt gebruik van theorieën, begrippen, modellen, instrumenten uit “de”
psychologie
• Niet voorbijgaan aan theorieën psychologie
• Maar ook niet zomaar op de sport loslaten
o Vaak moeten theorieën worden aangepast
Kern psychologie
Kern van de psychologie vormt de studie van
• Biologische basis van gedrag
o (Neuro)fysiologische processen, hormoonhuishouding
• Cognitief-affectieve basis (gevoelens, gedachten, gedrag)
o Mentale, emotionele, cognitieve processen, denkprocessen
o Gedrag gestuurd door wat je weet, waar je over nadenkt
• Sociale basis van het gedrag
o Sociale context, culturele en etnische achtergrond, man/vrouw rollenpatroon
• Individuele verschillen
o Persoonlijkheidsverschillen, verschillen in hoe
mensen omgaan met bv. emoties, spanning, druk,
autoriteit, tegenslag, etc. etc.
Uitgangspunt sportpsychologie
Op basis van valide vragen uit en over de sport, theorieën en
begrippen verder ontwikkelen en toespitsen tot ‘body of
knowledge’ sportpsychologie
→ Zie plaatje
,Exercise pyschology
Psychologie van fysiek (in)actief gedrag
• Leefstijl: actief of inactief
• Motivatie tot fysieke activiteit
• Van inactief naar actief gedrag: gedragsverandering (veranderen, vasthouden, terugval)
• Effecten fysieke activiteit op psychologische variabelen: fysieke/mentale gezondheid
Fysieke activiteit, exercise, sport
Onderscheid:
• Fysieke activiteit
o Lichaamsbeweging, skeletspieren, energieverbruik
• Exercise
o Gestructureerde fysieke activiteit (vaak met als doel gezondheid)
• Sport
o Gereglementeerde en gestructureerde fysieke activiteit
Historie
• ± 1955: Begin systematisch sportpsychologisch onderzoek
• 1965: ISSP (International Society for Sport Psychology)
• 1967: NASPSPA (North American Society for Psychology of Sport and Physical Acitvity)
• 1969: FEPSAC (European Federation of Sport Psychology)
• 1984: Bakker & Whiting: Sportpsychologie > Eerste boek
• 1987: VVSP (Vlaamse Vereniging Sport Psychologie)
• 1989: VSPN (Vereniging Sport Psychologie Nederland)
o Accreditatie en registratie sportpsychologen Nederland
o POPS (Postgraduate Opleiding tot Praktijksportpsycholoog) (voorloper in Europa)
o NOC*NSF Prestatiemanager Mentaal (OS 2012 en 2016)
Sportpsychologie
Imago soms negatief vanwege het klinische, terwijl ‘educational’ juist echt heel belangrijk is.
Gardner & Moore (2006)
Klinische sportpsychologie logisch gericht op de ontwikkeling van een omvattend holistisch begrip
van de psycho-sociale werkelijkheid van de sporter, ipv simpele focus op prestatie alleen.
Clinical sport psychology
• Context of practice
o Gebaseerd op integratie van onderzoek zowel op het gebied van de klinische
psychologie als de sportpsychologie
• Scope of practice
o Zowel prestatieverbetering als psychologisch welbevinden
• Style of practice
o Gebaseerd op fundament van empirisch onderzoek = evidence-based
, Mentale training
Systematische leren en oefenen van mentale vaardigheden, bv.
• Omgaan met spanning
• Vasthouden concentratie
• Sturen emotie
• Controleren gedachten
In sportsituatie d.m.v. technieken, bv.
• Stellen van doelen
• Zelfspraak
• Werken met mentale voorstellingen
• Ontspanning
→ Om goed te presteren
→ Plezier in sport te houden
→ Behoud van welzijn (well-being)
Sportpsychologie APA
Prestatieverbetering > Verschillende mentale strategieën, zoals visualisatie, zelfspraak en
ontspanningstechnieken, kunnen atleten helpen om obstakels te overkomen en om hun volle
potentieel te behalen.
Omgaan met de druk van competitie > Sportpsychologen kunnen atleten helpen om op alle levels
goed om te gaan met druk, zoals van ouders, coaches of van hun eigen verwachtingen.
Herstellen van blessures > Na een blessure hebben atleten misschien hulp nodig bij het tolereren
van pijn, bij het zich houden aan hun fysiotherapie oefeningen of bij het aanpassen van het niet
ingezet worden in het spel.
Volhouden van een bewegingsprogramma > Zelfs degenen die regelmatig willen bewegen zullen
soms niet in staat zijn om hun doel te behalen. Sportpsychologen kunnen deze individuen helpen
met het verhogen van hun motivatie en helpen bij het aanpakken van eventuele gerelateerde
problemen.
Plezier hebben in sport > Sportorganisaties voor jonge mensen zullen misschien een
sportpsycholoog in dienst nemen om coaches les te geven over hoe ze kinderen kunnen helpen om
plezier te hebben in sport en over hoe ze een gezonde hoeveelheid zelfvertrouwen kunnen
promoten bij deelnemers.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabellebruin56. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53920 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen