Duits samenvatting grammatica
Stappenplan naamvallen
1 voorzetsels
o +2: wegen, statt, trotz, wáhrend, innerhalb, auβerhalb
o +3: aus, bei, mit, nach, seit, von, zu, entgegen, gegenüber
o +4: durch, für, ohne, um. Bis, gegen, entlang
o +3 / +4: (keuzevoorzetsels) an, auf, über, unter, in, neben, vor, hinter, zwischen
2 werkwoorden
o Koppelwerkwoorden 1e nv: sein, werden, bleiben
o Werkwoorden 3e nv: helfen, danken, gratulieren
o Werkwoorden 4e nv: bitten, fragen, es gibt
3 ontleden
o Onderwerp 1e naamval
o Lijdend voorwerp 4e naamval
o Meewerkend voorwerp 3e naamval
o Tijdsbepaling 4e naamval
o Van wie, van wat? 2e naamval
Genetiv: 2e naamval
2e naamval drukt bezit of een bij elkaar horen uit. Er zijn ook voorzetsels die de 2 e naamval
krijgen
Uitgangen van de 2e naamval zijn:
Mannelijk Vrouwelijk Onzijdig Meervoud
Der- gruppe Des Lehrers Der Suppe Des Brotes Der Kinder
Ein-gruppe Eines Lehrers Einer Suppe Eines Brotes Keines Kinder
In de 2e naamval staat er achter mannelijke en onzijdige zelfstandige naamwoorden een -s of
-es. Er komt een -es als het woord…
o Uit één lettergreep bestaat
o Eindigt op een sisklank
o In alle andere gevallen komt er een -s
In samengestelde zelfstandige naamwoorden ga je ui van het laatste woord
Adjektiv (bijvoegelijk naamwoord)
Bij een bijvoegelijk naamwoord kijk je naar:
o Geslacht van het zelfstandig naamwoord
o Naamval
o Het woord dat ervoor staat
Ein-groep
Der- groep
Nul groep
Der groep: der / die / das, dies-, jen-, jed- welch-, manch-, solch-
Mannelijk Vrouwelijk Onzijdig Meervoud
1e nv e e e en
e
2 nv en en en en
3e nv en en en en
e
4 nv en e e en
, Ein-groep: ein, mein, dein, sein, ihr, unser, euer, kein, Ihr
Mannelijk Vrouwelijk Onzijdig Meervoud
1e nv er e es en
e
2 nv en en en en
3e nv en en en en
e
4 nv en e es en
Nul groep: er staat niets, uit de der- of ein-greop voor
Mannelijk Vrouwelijk Onzijdig Meervoud
1e nv er e es e
e
2 nv en er en er
3e nv em er em en
e
4 nv en e es e
Lopen te, liggen te, zitten te, staan te
Nederlandse constructies met Lopen te, liggen te, zitten te, staan te + een heel werkwoord
kunnen niet letterlijk in het Duits worden vertaald. Ze worden altijd vrijer vertaald.
o Hij loopt voordurend te klagen als hij ons moet helpen
Er beklagt sich ständig, wenn er uns helfen muss
o Ik heb daar al lang over liggen nadenken
Ich habe schon lange darüber nachgedacht
o Hij zat al de hele avond op de bank te slapen
Er saβ schon den ganzen Abend auf dem sofa und Schlief
o Zij staat al een uur met haar vriendin te kletsen
Sie quatscht bereits eine Stunde mit ihrer Freundin.
bleiben, gehen, kommen + infinitiv (blijven, gaan, komen + heel werkwoord)
Nederlandse constructies met blijven, gaan, en komen (te) + een heel werkwoorden kunnen
in sommige gevallen letterlijk in het Duits worden vertaalt, maar meestal moet je kiezen voor
een andere formulering.
o Blijven + heel werkwoord
Letterlijk Iets of iemand is Hier blijf ik wonen Hier bleibe ich wohnen
aanwezig
omschrijving Iets duurt voort Ze bleef maar Sie hörte nicht auf zu
schelden schimpfen
o Komen + heel werkwoord
omschrijving Je gebruikt kommen niet Hoelaat kom je me Wie spät holst du
en je vervoegt een ander ophalen? mir ab?
werkwoord in de zin. Of
je voegt (een vorm van) Ik kom morgen Ich will morgen
werden of wollen toe even met je praten mal kurz mit dir
reden
, o Gaan + heel werkwoord
Letterlijk Gehen Ik ga nu buiten Ich gehe jetzt
Als gaan + hele werkwoord spelen drauβen spielen
uitdrukt dat iemand een
sport gaat beoefenen of dat
iemand van de ene plaats
naar de andere gaat
Sich stellen, sich setzen, sich Mag ik hier gaan Darf ich mich
legen zitten hier (hin)setzen
Als het gaat om de
uitdrukkingen: gaan staan,
gaan zitten, gaan liggen
Werden Ik ga in Utrecht Ich werde in
Als gaan + het hele studeren Utrecht
werkwoord iets uitdrukt wat studieren
iemand in de toekomst wilt
gaan doen
Omschrijving In andere gevallen De film gaat Der film fängt
beginnen an
Substantiviertes Adjektiv (zelfstandig gebruikt bijvoegelijk naamwoord)
Bijvoegelijke naamwoorden kunne ook als zelfstandig naamwoord gebruikt worden.
Bijvoorbeeld: de zieke, de bekende, de werkloze. Je schrijft deze woorden in het Duits met
een hoofdletter en ze hebben de uitgangen van de gewone bijvoegelijke naamwoorden.
o Man hat den Kranken Mann operiert.
o Man had den Kranken operiert?
o Er hilft der arbeitslosen Frau beim Ausfüllen des Formulars
o Er hilft der Arbeitslosen beim Ausfüllen des Formulars
Zelfstandig gebruikte bijvoegelijke naamwoorden die niet op een persoon betrekking
hebben, zijn onzijdig en staan in het enkelvoud.
o Es gibt nichts Neues unter der Sonne
Voor een aantal Nederlands zelfstandige naamwoorden is er in het Duits een zelfstandig
gebruikt bijvoegelijk naamwoord:
De employé der / die Angestellte De gek der / die Verrückte
De ambtenaar der / die Beamte De autochtoon der / die Einheimische
De kennis der / die Bekannte De voorbijganger der / die
De Duitser der / die Deutsche Vorübergehende
De vrijwilliger der / die Freiwillige De bondgenoot der / die Verbündete
De reiziger der / die Reisende De superieur der / die Vorgesetzte
De voorzitter der / die Vorsitzende Het uiterlijk das Äuβere
