In nederland wordt er gesproken van een strafbaar feit als het om een menselijke gedraging gaat, die
valt binnen een delictsomschrijving en die wederrechtelij en aan schuld te wijten is. Er moeten dus aan 4
voorwaarde worden voldaan om van een strafbaar feit te spreken;
- Het gaat om een menselijke gedraging
- De gedraging valt binnen een delictomschrijving
- De gedraging is wederrechtelijk
- De gedraging is aan schuld te wijten
Met een menselijke gedraging worden bedoeld dat een persoon een gedraging heeft verricht. In het
wetboek wordt dit gewilde spierbeweging genoemd.
Als iemand in gevaar is en dreigt te overlijden (bijv verdrinken) en iemand aan de kant ziet dat helpt
diegene niet, kan diegene wel vervolgd worden. Hij had namelijk spierkracht uit kunnen oefenen. Dit is
een nalaten. Niet alleen natuurlijke personen, maar ook rechtspersonen, Bv’s en nv’s kunnen een
strafbaar feit plegen. Dit heeft functioneel daderschap.
Een delictomschrijving moet wettelijk zijn vastgelegd. Dan pas is het strafbaar. Dit noemen we het
legaliteitsbeginsel. Dit betekent dus dat er voordat de gedraging plaatsvindt, in de wet een omschrijving
moet staan van het gedrag dat strafbaar wordt gesteld.
Ook moet het nog is wederrechtelijke zijn. Dit betekent dat het in strijd moet zijn met het recht. Dit is vaak
wanneer het voldoet aan het delictsomschrijving, maar deze regel geldt niet altijd. Bijvoorbeeld
mishandeling mag door agenten en uit zelfverdeding, je zal vrijuit gaat ondanks dat je in strijd bent met de
wet. Je kan je beroepen op een rechtvaardigsgrond noodweer.
En dat de dader een verwijt kan worden gemaakt. Er is sprake van verwijtbaarheid als de verdachte
anders kon handelen maar dat niet heeft gedaan. Je kan bijvoorbeeld niet worden vervolgd als je iets
moest doen en je iets wordt opgedragen door iemand. De verdachte kan dan beroep doen op
schulduitsluitingsgrond, de verdachte is hier dan dus niet schuldig. Het wederrechtelijkheid en schuld
zijn 2 elementen. Dit zijn ongeschreven voorwaarde. De onderdelen waar een delictsomschrijving uit
bestaat heten bestanddelen. Dit staat altijd in de telastelegging en moet bewezen worden.
- Misdrijven en overtredingen. Misdrijven zijn delicten waarvan de wetgever vindt dat de
overtreder ervan zwaar gestraft moet worden. Op een midsdrijf staat altijd een gevangenisstraf.
Overtredingen zijn delicten waarvan wetgevers vinden dat de straf wat minder mag zijn. De dader
krijgt een geldboete of hechtenis. Overtredingen behoren tot de kantonrechter en misdrijven tot
de rechtbank.
- Formele en materiele delicten; het verschil zit hem in de wijze waarop de wetgever het delict in
de wet heeft omgeschreven. Formele delicten zijn delicten die bepaald handelen strafbaar
stellen. Het gaat om de handelingen en niet om de gevolgen. Bij materiele delicten gaat het om
het gevolg. Er zijn veel wetten waarbij het niet duidelijk is of het formeel of materieel is.
- Delicten kunnen worden opgedeeld in handelen en nalaten. Delicten die een bepaald handelen
strafbaar stellen heten dan commissiedelicten. Zoals stelen, doden en mishandelen. Er zijn ook
ommisiedelicten, dit stelt het nalaten strafbaar.
- Gronddelict; een bepaalde gedraging is strafbaar gesteld. Als we spreken van een
gekwalificeerde delicten, dan is dat delict nog erger dan het gronddelict. Het gaat nog steeds
om hetzelfde delict. Er is dan vaak een extra bestandsdeel toegevoegd. Het kent ook een
zwaardere straf dan het gronddelict. Een geprivilegieerd delict is het tegenovergestelde. Het is
een lichtere variant met een lichtere straf.
Hoofdstuk 2
, In sommige gevallen heeft het bestandsdeel ‘wederrechtelijkeheid’ een andere betekenis. Betekenis 1;
zonder toestemming van de rechthebbende’. Deze betekenis van wederrechtelijkheid wordt leer van
Remmelink genoemd. Je handelt hierbij zonder eigen recht.
Betekenis 2; bestanddeel is element; in strijd met het recht. Het is belangrijk om te weten welke betekenis
er toe doet in een wetsartikel, bij de een kan de verdachte misschien vrijuit gaan en bij de ander niet.
Hoofdstuk 3
In het dagelijks leven betekent opzet dat iets express wordt gedaan. Juridisch gezien kan er ook sprake
zijn van opzet zonder dat iemand kwaad in de zin heeft gehad. Zonder opzet of schuld is er geen
strafbaar feit. Het is vrijwel altijd een bestandeel. Een enkele keer niet, dan is 1 van de 2 een element. Je
kunt niet beide tegelijkertijd hebben bij een misdrijf. Het is schuld OF opzet. Je hebt 1 van de 2 altijd
nodig, er zijn geen uitzonderingen dat er geen schuld of opzet is.
● Boos opzet: er is sprake van boos opzet wanneer de verdachte willens en wetens de wet heeft
overtreden. De verdachte wist dat hij de wet overtrad en dat wilde hij ook.
● Kleurloos opzet: Er wordt hierbij alleen gekeken naar het handelen van de verdachte. Dat de
verdachte niet wist dat zijn handelen strafbaar waren doet er niet toe. Bij boos opzet is het wel
vereist dat de verdachte wist dat zijn handelen strafbaar waren. De rechter gaat tegenwoordig uit
van kleurloos opzet. Het is lastig te bewijzen of hij afwist van zijn handelen en gevolgen en dit zo
wilde.
● Opzet als bedoeling; dit past goed bij het boze opzet. De verdachte heeft een bepaalde
bedoeling en pleegt daarom het strafbare feit. Hij weet dat zijn gevolg zal intreden. Het is niet
vereist dat zijn gevolg ook daadwerkelijk intreedt. Dit is vaak het bestandsdeel oogmerk. Daarbij
gaat het om het doel dat een verdachte heeft.
● Opzet als zekerheidsbewustzijn; het moet gaan om een gevolg waar de wil van de dader niet
opgericht is. Met een handeling wilde de dader een bepaald doel bereiken, maar als gevolg
hiervan is het ongewilde gevolg ingetreden. De dader wist wel zeker dat het gevolg zou intreden.
Je wilde een ander gevolg bereiken dan het gevolg wat optrad, maar als je goed nadenkt weet je
dat dat gevolg op kon treden.
● Opzet als waarschijnijksheidsbewustzijn; als de gevolgen van het handelen v an een
verdachte waarschijnlijk zullen intreden. Het gaat om gevolgen die nog moeten intreden. Je kan
niet met zekerheid zeggen dat de gevolgen zullen intreden.
● De lichtste vorm van opzet is voorwaardelijke opzet. Je stelt je willens en wetens bloot aan de
aanmerkelijk kans dat een gevolg intreedt en je neemt dat gevolg op de koop toe. Je weet dat er
een goede kans is dat het fout gaat (weten) en toch doe je het, (willen). Door het toch te doen
accepteer je dus de aanmerkelijke kans dat iets mis gaat, als het missgaat wordt er gezegd dat je
opezettelijk hebt gehandeld. Dit is hetzelfde als opzet als mogelijksheidsbewustzijn. Het is
mogelijk dat bepaalde gevolgen kunnen optreden. Het is zowat hetzelfde als
waarschijnlijksheidsbewustzijn. Je aanvaardt de mogelijke gevolgen. Tegenwoordig is volgens de
Hoge Raad sprake van voorwaardelijke opzet als een verdachte zich blootstelt aan de
aanmerkelijke kans dat een gevolg optreedt.
De rechter kan het bestandsdeel opzet al bewezen verklaren wanneer er sprake is van de lichtste vorm
van opzet.
Hoofdstuk 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillwolffers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.