Psychologische gespreksvoering
Hoofdstuk 2 de gezindheid van de hulpverlener
Om een probleem van iemand anders op te lossen moet je dingen helder hebben:
1. Hoe ga je met de ander om
2. Welke methode en technieken gebruik je
3. Wat zijn de belangen van cliënt en hulpverlener en hoe beinvloeden deze het gesprek?
De hulpverlener moet een bepaald standpunt innemen : een gezindheid. Dit zijn je overtuigingen
over hoe je met iemand omgaat.
Reactie van naasten kunnen direct zijn : steun en advies geven en een drecte oplossing
Cultuur, persoonlijke opvattingen, rollen en de belangen die je hebt voor de cliënt spelen allemaal
mee in de gezindheid van de naaste. Vooral in de rol als ouder stuit je hierbij op een dilemma : an de
ene kant wordt het, vooral in deze cultuur, gewaardeerd om iemand vrijheid en
verantwoordelijkheid te geven voor zijn eigen acties. Aan de andere kant wil je je kind helpen en
sturen, vooral als het naar jouw mening onverstandig of onverantwoordelijk handelt.
Er zijn 2 typen hulpverleners, die nu allebei beschreven worden. Dit gebeurt aan de hand van het
beantwoorden van de volgende vragen
1. Hoe wil de hulpverlener dat mensen leven en welk doel wil hij met hen bereiken?
2. Hoe wil de hulpverlener dat doel bereiken?
3. Wat zijn de belangen die op het spel staan bij hulpverlener en cliënt?
Het diagnose-receptgesprek
1. Dit wordt niet direct duidelijk. In dit gesprek neemt de hulpverlener vrij snel de leiding over
en laat weinig ruimte voor de cliënt. Er lijkt een norm van leven te zijn waaraan de cliënt zich
moet houden, maar deze is onduidelijk
2. De hulpverlener is een deskundige die weet wat in het algemeen het beste gedrag is. de
hulpverlener schrijft voor wat het beste is voor de cliënt, die snel verandert van subject in
object. De hulpverlener ontwikkelt een hypothese over het probleem van de cliënt, en toetst
deze. Nadat hij deze diagnose gesteld heeft, komt hij met een recept : een
standaardoplossing waarbij waarschijnlijk niet genoeg ruimte is voor de individuele
kenmerken van de cliënt.
3. Het belang van de cliënt is het krijgen van een oplossing voor het probleem. De hulpverlener
is vrij objectief. Naasten hebben belangen die in verbinding staan met het robleem. Een
hulpverlener heeft dit niet. Hij is redelijk belangeloos. Wel heeft hij het belang om goed
advies te geven en controle te houden over het gesprek.
Bij een diagnose-receptgesprek probeert de hulpverlener om het probleem rechtlijnig in kaart te
brengen, zonder af te dwalen naar andere problemen. Het initatief blijft bij de hulpverlener. Herdoor
kan het zijn dat er te snel een probleem of oplossing gedefinieerd wordt. De adviezen die gegeven
worden kunnen daardoor niet passend zijn voor de cliënt. Deze “gesloten” manier van werken staat
vrije communicatie in de weg. Ook worden recepten vaak niet opgevolgd, dat is wel het geval
wanneer de oplossingen op een meer open en betrokken manier tot stand kwamen.
, Het samenwerkingsmodel
1. De hulpverlener wil dat mensen met zoveel mogelijk vrijheid en verantwoordelijkheid leven.
Hij wil dat cliënten zelf hun problemen oplossen.
2. De hulpverlener wil de cliënt zelf verantwoordelijkheid voor zijn situatie, problemen en
oplossingen laten nemen. Daardoor kan hij ook zelfstandig oplossingen vinden. De
hulpverlener helpt de cliënt om dingen op een rijtje te zetten en geeft hem zo een beter
inzicht in diens gevoels-, denk- en leefwereld. Hij verplaatst zich in de beleving van de cliënt,
om hem zo te kunnen helpen het probleem helder te krijgen. De hulpverlener en cliënt
werken samen en zijn partners. Ook wil de hulpverlener de cliënt laten zien hoe hij zelf zijn
probleem kan oplossen, in de hoop dat hij dat in de toekomt ook zal kunnen.
3. Vaak heeft de cliënt er belang bij dat er naar hem geluisterd wordt en hij als mens behandeld
wordt. Dit model sluit daarop aan. Soms echter wil een cliënt alleen een oplossing voor zijn
probleem horen van de hulpverlener. Dan moet er besproken worden in hoeverre de wensen
van de cliënt en van de hulpverlener beide kunnen worden ingewilligd. De hulpverlener heeft
ook in dit model minder belangen dan naasten van de cliënt. Wel heeft de hulpverlener er
belang bij om, door de juiste technieken in te zetten, de cliënt te helpen in het oplossen van
zijn eigen problemen.
De auteurs van het boek vinden de hulpverlener echter geen manipulator, maar een deskundige die
zijn kennis inzet om andermans problemen te verminderen. Geraffineerd is dit wel : in de betekenis
van zuiverheid, ten gunste van de cliënt.
Hoofdstuk 3 de cliëntgerichte benadering
De theoretische kennis die je nodig hebt
- Maakt duidelijk hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan
- Biedt relatief eenvoudige richtlijnen om de problemen van de cliënt te verminderen
- Biedt concreet inzicht in het functioneren van mensen
De clientgerichte benadering sluit hierop aan. Rogers theorie is een basis voor veel vormen van
hulpverlening.
Theorie van Rogers
Zelfactualisering = een belangrijk begrip bij Rogers. Iedere mens heeft volgens Rogers een self-
actualising tendency : de neiging om een eigen identiteit en optimale vorm te ontwikkelen, die niet
vastligt.
Het is een proces waarin de mogelijkheden die door aanleg gegeven zijn, worden ontwikkeld en
verfijnd. De kwaliteit van dit proces is groter als iemand allerlei prikkels uit zichzelf en zijn omgeving
kan ontvangen, beleven en verwerken. Dit heet experiencing. Voor een kind is deze gunstige
omgeving er een van unconditional positive regard. Dit is onvoorwaardelijke steun, aandacht en zorg
van mensen uit de omgeving. Het onvoorwaardelijke houdt in dat deze positieve benadering er altijd
is, zonder dat het kind er eerst iets voor hoeft te doen.
Conditional regard = wanneer de omgeving het kind pas waardeert als het zich gedraagt zoals de
omgeving wil. Het kind moet zich dan anders gaan gedragen om liefde en waardering te ontvangen.
Daardoor kan het kind niet meer spontaan zijn en moet het gedrag vertonen dat afwijkt van hoe het
echt is. Dit heet incongruence : een toestand waarbij iemand niet meer op zijn eigen gedachten en
gevoelens afgaat, maar zich gedraagt volgens de verwachtingen van zijn omgeving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liannegroener1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.