De werking van de temporale en parietale kwabben en de werking van het lange- en kortetermijngeheugen compleet en helder uitgelegd. Daarnaast ook uitleg over diverse neurologische stoornissen en symptomen
Neuropsychologie- deel 2
Leerdoel 2.1: Wat is het geheugen?
Leerdoel 2.2: Wat is amnesie?
Leerdoel 2.3: Wat is het verschil tussen anterograde en retrograde amnesie?
Leerdoel 2.4: Wat zijn de functies van de gebieden van Wernicke en Broca?
Leerdoel 2.5: Welke vormen van afasie zijn er en welke behandelingen zijn hiervoor?
Kolb (2015), Chapter 15- The temporal lobe, in Fundamentals of human neuropsychology
De temporale kwab bestaat uit het weefsel dat zich onder de laterale groeve bevindt en ligt anterior ten
opzichte van de occipitaal kwab. De subcorticale structuren van de temporale kwab bestaan uit de
limbische cortex, de amygdala en de hippocampus. De connecties van de temporale kwab lopen door
het gehele brein.
Subgebieden van de temporale cortex
Brodmann ontdekte 10 temporale gebieden. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat de hersenen
van apen uit nog veel meer temporale gebieden bestaan. De kans is groot dat de hersenen van mensen
dus ook uit meer temporale gebieden bestaan. De temporale gebieden van het mensenbrein kunnen
worden verdeeld in gebieden die auditieve informatie verwerken ( Brodmann’s gebieden 22, 41 en 42)
en gebieden op het laterale deel van de temporale kwab die deel uitmaken van de ventrale visuele
stroom ( Brodmann’s gebieden 20,21, 37 en 38). De visuele regionen van de temporale kwab worden
ook wel omschreven als de inferotemperal cortex (TE). De laterale groeve bevat het weefsel dat de
insula vormt en de insula bestaat uit de gustatory cortex ( verantwoordelijk voor de smaakbeleving) en
de auditieve associatie cortex.
De superior temporal sulcus (STS) scheidt de superior en midden temporale gyri en bestaat ook uit een
aanzienlijk deel van de neocortex. Dit hersendeel bestaat uit veel polymodale en multimodale regionen
en ontvangt auditieve, visuele en somatische informatie van twee polymodale regionen ( frontale en
pariëtale regionen) en van de paralimbische cortex. Het mediaal temporale gebied ( de limbische
cortex) bestaat uit de amygdala en de aangrenzende cortex, de hippocampus en de omliggende cortex
( subiculum, entorhinal cortex en de perirhinal cortex) en de fusiform gyrus. De entorhinal cortex
komt overeen met Brodmann’s gebied 28 en de perirhinal cortex komt overeen met Brodmann’s
gebieden 35 en 36. De corticale gebieden TH en TF ( aan het posterior einde van de temporaal kwab)
worden omschreven als de parahippocampal cortex.
De corticale regio die rond de grenslijn van de temporale en pariëtale kwab ligt wordt vaak het
temporaal-pariëtale knooppunt ( junction) genoemd. Daaronder valt ook het einde van de laterale
groeve welke bestaat uit de ventrale regionen van de gyrus angularis en de gyrus supramarginalis en
de aangrenzende temporale cortex. Het temporaal-pariëtale knooppunt is betrokken bij de aandacht,
het geheugen, de taal en de sociale verwerking en dit gebied is dus essentieel voor het maken van
besluiten in een sociale context.
Connecties van de temporale cortex
De temporale kwab bevat veel interne connecties en ontvangt afferente ( aanvoerende) projecties van
het sensorische systeem en geleid efferente ( afvoerende) projecties naar de pariëtale en frontale
associatieve regionen, het limbische systeem en de basale ganglia. De neocortex van de linker- en
rechter temporale kwabben is onderling verbonden door het corpus callosum terwijl de mediale
temporale cortex en de amygdala zijn verbonden door de commisura anterior. Uit een onderzoek bij
apen is gebleken dat we onderscheid kunnen maken tussen vijf verschillende connecties van de
temporaal kwab. Op de volgende bladzijde een overzicht van de vijf connecties en de verschillende
functies.
1
Neuropsychologie- deel 2 Raphaello E. Hoekstra
, Connectie 1- een hiërarchische sensorische route die helpt bij het herkennen van
stimuli: auditieve en visuele informatie is afkomstig van de primaire en secondaire
auditieve en visuele gebieden. De visuele projecties maken deel uit van de ventrale
stroom van visuele verwerking terwijl de auditieve projecties deel uitmaken van een
ventrale stroom van auditieve verwerking die parallel aan de ventrale stroom van visuele
verwerking loopt
Connectie 2- een dorsale auditieve route die betrokken is bij het reguleren van
bewegingen op basis van auditieve informatie: er wordt vanuit de auditieve gebieden
geprojecteerd op de posterior pariëtale cortex. Deze route komt overeen met de dorsale
route van visuele verwerking en speelt waarschijnlijk een rol bij het lokaliseren van
auditieve stimuli
Connectie 3- een polymodale route die betrokken is bij de categorisatie van stimuli:
parallelle projecties van de visuele en auditieve associatie gebieden monden uit in de
polymodale regionen van de superior temporal sulcus
Connectie 4- een mediale temporale projectie die cruciaal is voor het lange
termijngeheugen: de projectie vanuit de auditieve en visuele associatie gebieden richting
de mediaal temporale of limbische regionen gaat eerst naar de perirhinal cortex, dan naar
de entorhinal cortex en tot slot naar de hippocampus of de amygdala ( of beiden). De
hippocampale projectie vormt de perforant route en een verstoring van deze route wordt
in verband gebracht met ernstige geheugenproblemen
Connectie 5- een projectie vanuit de frontale kwab die noodzakelijk is voor
verschillende aspecten van bewegingscontrole, het korte termijngeheugen en de
stemming: deze serie van parallelle projecties gaat van de temporale associatie gebieden
naar de frontale kwab
De anatomie van de ventrale stroom
Ungerleider en Mishkin gaven de ventrale stroom weer als een hiërarchische route die van de
occipitaal kwab naar het anterior einde van de temporale kwab loopt. Tegenwoordig is er veel meer
over deze ventrale stroom bekend. Er wordt vandaag de dag onderscheid gemaakt tussen zes
verschillende corticale en subcorticale routes die deel uitmaken van de ventrale stroom. Binnen de
eerste route breidt een verzameling van subcorticale projecties van de occipitaal-temporale route zich
uit naar het neo-stratium ( of stratium) welke de caudate nucleus en de putamen van de basale ganglia
omvat. Deze projecties maken deel uit van het occipitaal-temporale neo-stratiële netwerk. Kravitz gaat
ervan uit dat dit netwerk helpt bij het aanleren van gewoontes en vaardigheden op basis van visuele
informatie.
Binnen de tweede route helpen amygdala gerelateerde projecties vanuit de infero-temporale regionen
bij de verwerking van emotionele stimuli. De derde route loopt van de infero-temporale cortex naar
het ventraal striatum ( nucleus accumbens) en helpt bij het beoordelen van de waarde van stimuli. De
drie resterende routes bestaan uit projecties vanuit de infero-temporale cortex naar andere corticale
regionen. De mediale temporale, de orbitofrontale en de ventrolaterale prefrontale routes zijn
betrokken bij het lange termijngeheugen, object-beloningsassociaties en het werkgeheugen met
betrekking tot objecten.
Een theorie over de functie van de temporale kwab
De multifunctionele temporale kwab omvat de primaire auditieve cortex, de secundaire auditieve en
visuele cortex, de limbische cortex en de amygdala en de hippocampus. De hippocampus speelt een rol
bij de herkenning van objecten en het geheugen. De hippocampus helpt op deze manier bij het
opstellen van herinneringen over de locaties van objecten in de ruimte. De amygdala is
verantwoordelijk voor de emotionele lading van sensorische invloeden en herinneringen.
2
Neuropsychologie- deel 2 Raphaello E. Hoekstra
, Er kunnen drie basale sensorische invloeden van de temporale kwab worden onderscheiden. Zo
verwerkt de temporale kwab auditieve informatie, helpt de temporale kwab om op basis van visuele
informatie objecten te herkennen en is de temporale kwab verantwoordelijk voor de opslag van lange
termijn herinneringen. De functies van de temporale kwab kunnen het beste worden begrepen door te
kijken naar de manier waarop de hersenen sensorische stimuli verwerken zodra deze het zenuwstelsel
binnenkomen.
De temporale kwab en sensorische processen
Op het moment dat we ons bewust willen zijn van specifieke kleuren, vormen of dieren dan doen we
een beroep op de ventrale stroom van de visuele verwerking welke zich in de temporale kwab bevindt.
Als we de voorgaande informatie willen categoriseren ( het maken van een overzicht van de
verschillende elementen) dan heeft dit invloed op onze perceptie en onze herinneringen. Bij het
categoriseren is vooral de inferotemporale cortex betrokken ( het gebied TE). Ook hebben we onze
directe aandacht nodig zodat we kunnen letten op de specifieke kenmerken van verschillende
elementen. Deze kenmerken helpen om een onderscheid te maken tussen de verschillende elementen
en dit onderscheid is weer belangrijk voor de categorisatie. Beschadigingen aan de temporale kwab
leiden vaak tot tekorten in het identificeren en categoriseren van stimuli. Mensen weten dan nog wel
waar stimuli zich bevinden en weten ook dat bepaalde stimuli aanwezig zijn. Dit zijn namelijk weer
functies van de posterior pariëtale en primaire sensorische gebieden. Zodra we visuele en auditieve
informatie moeten combineren dan wordt dit omschreven als cross-modal matching. Dit proces is
waarschijnlijk afhankelijk van de cortex van de superior temporal sulcus. Zodra we meerdere
elementen willen onthouden en lange termijn herinneringen willen vormen dan doen we een beroep op
de gehele ventrale visuele stroom en ook de paralimbische cortex van de mediaal temporale regio.
De temporale kwab en affectieve responsen
De affectieve respons wordt veroorzaakt door de amygdala. De associatie tussen sensorische invloeden
en de emoties is cruciaal voor het leren omdat verschillende stimuli in verband worden gebracht met
neutrale, positieve of negatieve consequenties. Het gedrag wordt vervolgens op basis van deze
consequenties aangepast. Als het affectieve systeem niet aanwezig zou zijn dan zouden we op alle
stimuli op dezelfde manier reageren. We reageren dan onverschillig op gevaar. Dieren met
beschadigingen aan de amygdala reageren niet emotioneel op dreigende stimuli en vluchten dus ook
niet als er gevaar dreigt.
De temporale kwab en de ruimtelijke navigatie
De cellen van de hippocampus helpen bij het coderen van verschillende locaties. Je weet door de
hippocampus dus waar verschillende locaties zich bevinden. De cellen van de hippocampus helpen bij
het navigeren in de ruimte en bij het herinneren over waar je momenteel bent. De temporale kwab is
over het algemeen dus verantwoordelijk voor de verwerking van sensorische en affectieve informatie
en voor het navigeren in de ruimte. Beschadigingen aan de temporale kwab hebben dus ook grote
gevolgen. Zo kan iemand een onvermogen ontwikkelen om bepaalde gebeurtenissen te herinneren of
op te halen. Ook kan de taalvaardigheid van personen aangetast worden of kunnen personen
ongevoelig worden. Mensen met beschadigingen aan de temporale kwab kunnen echter nog wel
gebruik maken van de dorsaal visuele stroom en op basis van deze stroom nog steeds bewegingen
maken naar aanleiding van visuele informatie.
De superior temporal sulcus en biologische beweging
De bewegingen van dieren en mensen hebben een bepaalde functie en kunnen verschillen per soort.
Mensen kunnen bewegingen om sociale redenen maken. De superior temporal sulcus is betrokken bij
het analyseren van biologische beweging.
3
Neuropsychologie- deel 2 Raphaello E. Hoekstra
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raphaelloemmanuelhoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
