Alles is eindig – college 1
Filmpje 1
Estateplanning
Wat is estateplanning?
Bij estate planning moet gedacht worden aan de vermogensoverdracht door particulieren aan
(veelal) volgende generaties. Twee doelstellingen staan centraal:
Het zo goed mogelijk invulling geven aan de wensen van de overdragende partij
Anderzijds dit proces zo fiscaal geruismogelijk te laten plaatsvinden (dat ze er in hun leven
weinig van merken).
Tools laten zien hoe dit werkt, wat je kan doen en waar je aan kan denken.
Planning
De belangrijkste pijlers voor Estate Planning
Huwelijksvermogensrecht (waaruit bestaat het vermogen?)
Erfrecht (wie erft wat?)
Successiewet (Hoeveel belasting is verschuldigd?)
Erfrecht
Het wettelijk of versterferfrecht geeft regels over de opvolging in het vermogen van een
overledene (wat de wet regelt als je zelf niks geregeld hebt = versterferfrecht)
Geregeld in boek 4 van het BW
Enkele begrippen:
o Nalatenschap (of erfenis) het geheel van bezittingen en schulden
o Erflater de overledene die een erfenis nalaat
o Erfgenaam degene die erft
o Nabestaanden personen die ná een overlijden achterblijven en met de overledene
in een bepaalde relatie stonden. Dit hoeven géén erfgenamen te zijn.
Regels uit de wet: versterfrecht geeft regels over opvolging in het vermogens, testamenten,
rechtspositie van de erfgenaam, vereffening en verdeling
Uiterste wil (testament): testamentair erfrecht (codicil is ook uiterst wilsbeschikking)
, Vermogen gaat over:
o Algemene titel: erfgenaam volgt de erflater op in al zijn rechten en plichten enkel
door het overlijden
o Bijzondere titel: de legataris krijgt een vordering op de erfgenamen
Codicil = eigen handig geschreven stuk met datum en handtekening. Hierin
wordt roerende goederen, met name inboedelgoederen, aan iemand
achtergelaten. De persoon die dat erft is de legataris.
Voorwaarden erfopvolging
De erflater moet zijn overlijden:
o Akte van overlijden
o Rechtsvermoeden van overlijden
De erfgenaam moet bestaan
Uitzonderingen:
o Kind waarvan de vrouw zwanger is en dat levend ná het overlijden van de erflater ter
wereld komt
o Opvolgend verkrijger (verwachter)
N.B. Personen die gelijktijdig overlijden erven niet van elkaar. Bijvoorbeeld
als mensen samen zijn overleden bij een ongeval (vliegtuig crash of zinken
met een schip). Hiervan is geen sprake als man en vrouw auto-ongeluk
krijgen, man direct overlijdt en vrouw 10 minuten later onderweg naar het
ziekenhuis overlijdt. Dan erft de vrouw wel van de man omdat zij later is
overleden.
Voorwaarden erfopvolging erfgenaam
Niet onwaardig zijn.
Je bent onwaardig wanneer:
Veroordeeld wegens het ombrengen van de erflater of daaraan hebben meegeholpen
Veroordeeld wegens een misdrijf jegens de erflater op welk misdrijf een maximumstraf van
minstens 4 jaar staat
Bij rechterlijke uitspraak is vastgesteld dat hij de erflater valselijk beschuldigd heeft
o Bijv. dochter die vader beschuldigd van incest en dit blijkt niet waar te zijn.
Je erflater hebt gedwongen of juist hebt belet een uiterste wil te maken
o Moeilijk te bewijzen
Je de uiterste wil van de erflater hebt weggemaakt of vervalst
o Bij notarieel bijna niet mogelijk bij een codicil kan wel
Onwaardigheid vervalt indien de erflater de onwaardige ondubbelzinnig heeft vergeven
Wie zijn erfgenamen volgens de wet
Uitgangspunt:
Zij die tot de erflater in een familierechtelijke betrekking stonden en de langstlevende (LL)
echtgenoot en de geregistreerd partner (GP)
Let op het belang van het erkennen van een kind
o Bij niet erkenning kan dat ervoor zorgen dat het kind niks erft van de vader wanneer
hij overlijdt.
Ook geadopteerde kinderen hebben een familierechtelijke betrekking
Geen erfgenaam aanwezig? Dan erft de Staat der Nederlanden
Het parentele stelsel
Vier groepen erfgenamen:
, o De volgende groep komt pas aan de beurt als er niemand uit de voorafgaande groep
aanwezig is
o De groepen heten ‘parentelen’
o Ieder groep kent plaatsvervulling
o Alleen mensen tot en met de 6e graad erven
De eerste groep = echtgenoot of GP + kinderen
De vier groepen: plaatsvervulling is hierbij mogelijk
1. Echtgenoot (mits niet van tafel en bed gescheiden) de GP en de kinderen (van de overledene)
2. Ouders, broers/zussen
a. Plaatsvervulling hierbij mogelijk
3. Grootouders van erflater
4. Overgrootouders
Het erfgenaam-schap
Uit eigen hoofde
o De wet wijst jóu aan als erfgenaam (je wordt met name genoemd in de groepen)
Bij plaatsvervulling
o Je neemt iemands plaats in (staaksgewijs) in geval van:
Onwaardigheid van de erfgenaam
De erfgenaam is onterfd
De erfgenaam de erfenis heeft verworpen
Iemands erfrecht is vervallen (niet uitvoeren van een last)
De omvang van de nalatenschap
Altijd eerst de omvang van de erfenis vaststellen
Samenwonen met samenlevingscontract -> kijk of er een verblijvensbeding is en wat op
grond daarvan verblijft bij de overgebleven partner
Getrouwd of GP -> Eerst (huwelijks) goederenregime bekijken
o Beperkte gemeenschap van goederen? Dan bepalen welke gedeelte
gemeenschappelijk is en welk gedeelte privévermogen is van de overledene.
o Gemeenschap van goederen? Dan is de erfenis de helft van gemeenschap behoudens
verknochte goederen of goederen verkregen met uitsluitingsclausule
o Huwelijkse voorwaarden? Dan kijken naar de inhoud van de huwelijkse voorwaarden
(K.U. en/of verrekenstelsel)
De erfdelen
Iedere erfgenaam afzonderlijk uit een bepaalde groep ontvangt een gelijk deel van de erfenis
Uitzonderingen in de 2e parentele:
o Ouders van de overledene: minimaal een kwart (1/4) -> dit geldt voor iedere ouder
afzonderlijk (mag ook meer erven dan een kwart)
o Halfbroers- en zussen: erven de helft (1/2) van hetgeen een volle broer, een volle zus
of een ouder erft.
, De wettelijke verdeling
De toekenning van de erfdelen zoals aangegeven in de parentelen zegt niets over de
verdeling van de erfenis. De erfgenamen verdelen de erfenis zelf met inachtneming van het
deel waarop ze volgens het parentele stelsel recht op hebben
Fout = de wet verdeelt de erfenis op grond van het parentele stelsel
Wat is dan de wettelijke verdeling?
o De wetgever verdeelt de erfenis van persoon die overlijdt met achterlating van een
LL echtgenoot of GP én kinderen
o Let op: het moet gaan om aanwezigheid van kinderen van de overledene. Dat
hoeven geen gezamenlijke kinderen te zijn.
De werking van de wettelijke verdeling
Artikel 4:13 BW
De langstlevende echtgenoot/partner verkrijgt van rechtswege en rechtstreeks (hoeft niet
iets voorgedaan te worden) alle goederen van de nalatenschap. Zij moet ook de schulden van
de nalatenschap geheel voldoen en is daarvoor hoofdelijk aansprakelijk
De kinderen krijgen een in beginsel niet opeisbare vordering op de langstlevende echtgenoot
ter grootte van hun erfdeel
De vordering wordt opeisbaar:
o Bij faillissement van de langstlevende
o Ingeval van schuldsanering langstlevende
o Overlijden van de langstlevende
o In gevallen door de erflater in het testament bepaald (bijv. hertrouwen in
gemeenschap van goederen of opname in verzorgingstehuis)
De rente op de vordering
De rente op de vordering is gelijk aan de wettelijke rente voor zover deze hoger is dan 6%
Dus: indien de wettelijke rente 8% is dan bedraagt de rekenrente 8-6=2%
De langstlevende en kinderen kunnen anders overeenkomen. Door een hoger
rentepercentage overeen te komen dan het in de wet genoemde percentage kan met de
nalatenschap van de langstlevende uithollen waardoor er minder erfbelasting verschuldigd is
bij overlijden van de langstlevende omdat er een grote schuld aan de vordering verbonden is.
Maar: bij het overlijden van de eerste ouder wordt hiermee voor de erfbelasting wel
rekening gehouden. Deze erfbelasting is dan hoger.
De positieve van de langstlevende bij de wettelijke verdeling
Bij langstlevende mag de vordering te allen tijde voldoen (vrijwillig)
De langstlevende ouder mag binnen drie maanden na overlijden van de eerste echtgenoot de
wettelijke verdeling ongedaan maken
Ook dit is een vorm van estateplanning; bijvoorbeeld het huis in eigendom bij de kinderen
zetten en zelf het vruchtgebruik behouden zodat een verwachte waardestijging rechtstreeks
in het vermogen van de kinderen komt en niet meer zorgt voor aangroei van het vermogen
van de langstlevende.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pienbb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
