✒
COLLEGE NOTITIES
Hoorcollege 1
Deel 1: Psychotherapie
Psychotherapie is een voornamelijke interpersoonlijke behandeling die:
a) Gebaseerd is op psychologische principes;
b) een getrainde therapeut en een cliënt betreft die hulp zoekt voor een
psychische aandoening, probleem of klacht;
c) bedoeld is door de therapeut om de stoornis, probleem of klacht te verbeteren;
d) aangepast is aan deze bepaalde cliënt en aan zijn of haar stoornis, probleem of
klacht.
Wampold & Izel, 2014
'Bona fide' ("goedgenoege") psychotherapie:
1 Uitgevoerd door een therapeut die getraind is in dit type van behandeling met
minstens een master’s graad;
2 geïndividualiseerd en gebaseerd op face to face meetings zodat therapeut en
cliënt een relatie ontwikkelen;
3 ze bezitten specifieke psychologisch valide componenten waarvan minstens
twee van de volgende:
a) gebaseerd op een bekende school of stroming (traditie) in de
psychotherapie;
b) gebaseerd op een bekende psychologische theorie van verandering;
c) gebruik makend van een behandelhandleiding;
COLLEGE NOTITIES 1
, d) beschrijft actieve ingrediënten van de behandeling (hoe deze onderscheidt
is van andere).
Handleiding: uitgebreide beschrijving van de principes en technieken van de
therapeutische procedure en een duidelijke beschrijving van de handelingen en
interventies die de therapeut verondersteld wordt te doen.
Doel: standaardisering, vastlegging van specifieke ingrediënten en kenmerken
van benadering.
Inhoud: definitie van probleem, theoretische basis voor aandoening,
theoretische basis voor verandermechanisme, specificatie van acties die
consistent zijn met theorie, onderbouwing van specifieke ingrediënten die
leiden tot werkzaamheid (het "eigenen").
Er zijn meer dan 350 verschillende vormen van psychotherapie. De behandelaar
wordt gehoplen door richtlijnen en zorgstandaarden:
Behandelrichtlijnen: een richtlijn is een document met aanbevelingen gericht
op het verbeteren van de kwaliteit van zorg. De inhoud van een richtlijn wordt
gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, aangevuld met deskundigheid en
ervaringen van zorgverleners en patiënten. Artsen moeten de richtlijn bij zijn of
haar zorgverlening toepassen.
Zorgstandaard: een zorgstandaard beschrijft vanuit het patiëntenperspectief
waar kwalitatief goede zorg aan moet voldoen. Niet alleen voor de inhoud van
de zorg (zoals behandeling of het voorschrijven van medicijnen) maar ook voor
de organisatie ervan en de ondersteuning van zelfmanagement. Een
zorgstandaard is dus een hulpmiddel voor zorgverlener, verzekeraar én patiënt
(wat zij kunnen verwachten van de zorg).
Deze volgen een evidence-based principe: we laten ons leiden door datgene
waarvoor wetenschappelijke evidentie bestaat (systematic reviews & meta-
analyses).
Systematic Review: in een systematic review wordt een systematische
literatuursearch gedaan met als doel alle relevante studies met betrekking tot
een bepaalde interventie of een bepaalde aandoening boven water te krijgen.
COLLEGE NOTITIES 2
, Meta-analyse: meta-analyses bieden een gestandaardizeerde kwantitatieve
maat van de werkzaamheid van interventies door het berekenen van een
effect size, gebaseerd op de effect sizes van individuele studies en rekening
houdend met de kwaliteit van die studies (toevoeging op systematic review).
Aanrader:
Cochrane: de Cochrane Database of Systematic Reviews CDSR is een
kwalitatief hoogstaand tijdschrift en databestand voor systematische reviews
in de gezondheidszorg. Elke Cochrane review identificeert, waardeert en
synthetiseert alle empirische evidentie die tegemoet komt aan vooraf
gespecificeerde criteria om een specifieke onderzoeksvraag te beantwoorden.
Om de werkzaamheid van interventies aan te tonen zijn er diverste types van
onderzoeksopzetten mogelijk (laag naar hoog):
Meervoudige of single) Case study, al dan niet met frequent herhaalde
metingen Freud, rijke observaties maar lage generaliseerbaarheid en hoge
therapeutische bias).
Ongecontroleerde, naturalistische studie (representatiever maar lastig
toeschrijven aan interventie/lage interne validiteit).
Quasi-experimentele studie (hogere controle op variabelen).
Door randomisering gecontroleerde studie RCT; meeste psychologische
experimenten).
Wetenschappelijk experiment waarbij alle bronnen van verstoring worden
gecontroleerd, behalve het type van behandeling, zodat verschillen die
worden gevonden met grotere stelligheid kunnen worden toegeschreven
aan deze manipulatie (interne validiteit). Kenmerkend voor een RCT is dat
cliënten at rondom worden toegewezen aan één van beide condities of
behandelingen, waardoor gecontroleerd wordt voor eventuele
cliëntkenmerken die invloed zouden kunnen hebben op de effectiviteit van
de behandeling. Aangenomen wordt dat een RCT de hoogste vorm van
evidentie oplevert omdat de interne validiteit beter wordt bewaakt dan in
andere types van onderzoek. Er bestaan diverse vormen van RCT-designs,
aansluitend bij verschillende types van onderzoeksvragen.
COLLEGE NOTITIES 3
, Types van vraagstellingen:
Is een nieuwe interventie effectief in ideale omstandigheden (efficacy) vs. Is
een interventie die al eerder effectief bleek in ideale omstandigheden, ook
effectief in de dagelijkse klinische praktijk? (effectiveness).
Gezien als continuüm. De ene is niet beter dan de andere, ze leggen
andere accenten: Efficacy = Interne validiteit, Effectiveness = Externe
validiteit. Afhankelijke van de onderzoeksvraag welke gekozen wordt.
Efficacy studies: worden opgezet om de potentiële werkzaamheid van een
interventie maximaal in beeld te krijgen. Nadeel: komt vaak niet in de buurt
van de reële klinische praktijk, dus lage generaliseerbaarheid, effecten
worden vaak overschat.
Effectiveness studies: worden opgezet om de werkzaamheid van een
interventie in de dagelijkse klinische praktijk in beeld te krijgen. Nadeel:
ongecontroleerde interpretatie van effecten, effecten vaak onderschat.
Is interventie A beter dan interventie B (superiority) vs. Is interventie A niet
minder effectief dan interventie B (non-inferiority) vs. Zijn interventie A en B
even effectief? (equivalence).
Superioriteitsstudie: vergelijking van twee (of meer) behandelingen vanuit
de hypothese dat de éne behandeling duidelijk beter is dan de andere
(waarbij je vooraf bepaalt wat de marge is vanaf wanneer je kan zeggen
dat een behandeling superieur is).
Non-inferioriteit: vergelijking van twee behandelingen vanuit de hypothese
dat de éne behandeling (die vaak minder intensief, specialistisch, duur etc
is) niet minder effectief is dan de andere behandeling (waarbij je vooraf
bepaalt wat de marge is opdat je nog kan beweren dat ze niet
minderwaardig is).
Equivalentie: vergelijking van twee behandelingen vanuit de hypothese dat
ze een gelijkaardig/equivalent effect hebben (waarbij één van beide vaak
een nieuwe behandeling is, die wordt vergeleken met een behandeling
waarvan de effecten reeds uitvoerig zijn aangetoond, bepaal weer de
marge waarop je kan beweren dat ze equivalent zijn).
COLLEGE NOTITIES 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukelbers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.