Tentamen Basiskennis deel 1
College 1
Anatomie = Bestuderen van de interne en externe structuur van organen.
Relaties tussen de verschillende organen.
Fysiologie = Bestuderen functie van de organen.
Organisatieniveaus
- Chemisch (moleculair)
- Cellulair
- Weefsels → Bestaan uit meerdere cellen
- Orgaan
- Orgaanstelsel
- Organisme
Homeostase = De regeling van het evenwicht in het lichaam. Zorgt dat het inwendige milieu stabiel
blijft. Wanneer dit faalt: Dan kunnen symptomen optreden en aanleiding zijn voor het slecht
functioneren van een stelsel.
Negatieve feedback = Aanpassen tot een normale status.
Positieve feedback = De stimulus produceert een reactie die de stimulus versterkt.
Anatomische positie
= Armen langs het lichaam, handpalmen naar voren, voeten naast elkaar
Supine = Rugligging
Prone = Buikligging
Anatomische doorsnede
Anatomische richtingen
- Anterior: Organen die zich aan de voorkant van het lichaam bevinden.
- Posterior: Organen aan de kant van de rug.
- Superior: Postie van organen boven dat van andere organen.
- Inferior: Positie van organen onder dat van andere organen.
- Lateraal: Orgaan is meer aan de zijkant.
- Mediaal: Orgaan ligt in het midden.
- Proximaal: Lichaamsdeel wijst naar het lichaam
o Vb. heupgewricht ligt proximaal van de knie.
- Distaal: Lichaamsdeel wijst af van het lichaam
- Craniaal: Lichaamsdeel wijst naar de schedel
- Caudiaal: Lichaamsdeel wijst naar de staart
1
,Plasmamembraam= een soort vliesje dat ervoor zorgt dat inhoud behouden blijft. Het inwendige
milieu van de cel wordt gehandhaafd.
Bestaat uit twee lagen fosfolipiden (Fosfaten en vetten).
- Kanaaleiwitten <> transport van elektrolyten (= geladen deeltjes)
- Receptor eiwitten: Herkennen en binden van extracellulaire stoffen.
1 fosfolipide laag: Bestaat uit kop (hydrofiel; houdt van water) en staart (hydrofoob; vetten
afstotend)
Intracellulair = Alles in de cel
Extracellulair = alles buiten de cel
Cytosol = vloeistof in de cel
Cytoplasma = Vloeistof in de cel en celorganellen.
Exocytose = het proces waarbij een cel stoffen afgeeft aan of afscheidt naar de celmembraan of het
extracellulaire milieu. De af te scheiden stoffen zijn onder andere proteïnen en lipiden. Dit proces
loopt via organellen.
Celorganellen
- Mitochondriën
= Verantwoordelijk voor de ademhaling in de cel.
Glucose → aanwezigheid van zuurstof → cel brandstof (ATP)
Veel mitochondriën worden gevonden waar veel energie nodig is (lever, skeletspieren,
sperma, hartspierweefsel).
- Ribosomen
Dit zijn korrels in het cytosol en hierin worden eiwitten gemaakt uit aminozuren.
o Enzymen: Versnellen biologische en chemische reacties in de cel
o Hormonen
o Signaaleiwitten: neurotransmitters (worden gemaakt in de hersenen)
o Functionele eiwitten. Worden alleen gemaakt in de ribosomen die zich ter hoogte
van de huid bevinden.
o Transporteiwitten. Worden vooral gemaakt in de milt, lever of beenmerg.
- Endoplasmatische reticulum
= Een organel in het cytoplasma. Bevat uiteindelijk de belangrijkste ribosomen
o Ruw uitzicht/bedekt met ribosomen : RER
RER: Aanmaak van eiwitten en hormonen. Deze eiwitten en hormonen zijn bestemd voor het
extracellulaire milieu. Via exocytose naar het extracellulaire milieu getransporteerd.
o Glad uitzicht: Smooth of SER
SER: Aanmaak van lipiden of vetten en steroïde hormonen. Ontgiften van farmaca en veel
SER wordt gevonden in de lever.
- Golgiapparaat
➔ Staat in verbinding met ER. In het golgi-apparaat wordt alles verpakt. Deze worden
verpakt in blaasjes, en deze bevatten een membraam.
Het membraam van de blaasjes kunnen versmelten met het membraam van een cel, om
uiteindelijk de stoffen af te geven aan het extracellulaire milieu.
- Lysosomen
= Blaasjes in de cel die verteringsenzymen bevat (vooral in het darmkanaal of lever).
Verteringsenzymen in een gezonde cel breken grote moleculen af.
o Glycogeen wordt afgebroken tot glucose
o Eiwitten worden afgebroken tot aminozuren
o Kunnen lichaamsvreemde stoffen afbreken
Katabolisme = Afbraak van grote naar kleinere moleculen.
Fagocytose = Cellen afbreken die geïnfecteerd zijn met bacteriën, virussen, parasieten.
2
, - Cytoskelet
= Kleine vezeltjes die zich bevingen op het celmembraan. Bedekken het oppervlak van de cel.
o Dunne darm is bedekt met microvilli
▪ Vergroten het contactoppervlak <> Betere opname voedingsstoffen
o Cellen van de luchtwegen zijn bedekt met cilia
▪ Trilhaartjes <> slijm afvoeren
o Spermacellen bevatten flagella (zweepachtige uitstulpingen)
▪ Snelheid van beweging
- Celkern
Elk lichaamscel bevat een celkern. M.u.v. de rode bloedcel. Dit omdat de rode bloedcel maar
1 taak heeft en dat is het vervoeren van zuurstof.
o Celkern bevat het genetische materiaal (DNA)
o Omgeven door een kernmembraan met poriën
o Transport van kernmateriaal door cytoplasma
DNA → bevindt zich in de celkern
- 23 paar chromosomen in de somatische cellen
- 23 paar chromosomen in de geslachtscellen
De kern bevat DNA, de genetische instructie in de chromosomen. Deze geven instructies aan hoe de
eiwitten moeten worden gevormd. Deze bepalen de structuur en functie van de cel.
College 2
Celdeling: Cellen moeten onderhouden en vervangen worden.
Moedercel → twee identieke dochtercellen. Deling van cytoplasma en celkern.
- Cellen die altijd delen: Maag, botcellen en levercellen
- Cellen die soms delen: Bij verwonding of ziektes
- Cellen die niet delen: Zenuwcellen, skeletspiercellen, rode bloedcellen (geen celkern)
Mitose = Lichaamscellen die delen
Meiose = Geslachtscellen die delen
Levenscyclus van de cel
1. Interfase = DNA replicatie. De celorganellen en kernmateriaal moet worden
verdubbeld.
2. Mitose = Chromosomen worden naar de uiteinden gegroepeerd
3. Cytokinese = Moedercel splitst zich
Apoptose = Geprogrammeerde celdood. Zit in elke cel om geïnfecteerde cellen, kankercellen of
afwijkende cellen te doden.
Differentiatie = Specifieke functie van de lichaamscel. Uitschakeling van welbepaalde chromosomen.
Carcinogenese = Kwaadaardige tumorvorming.
Ontstaat door ontregelde celdeling en apoptose.
➔ Mutaties in het DNA (ongecontroleerde celgroei of deling).
Genen die cellen tot kankercellen transformeren zijn oncogenen en tumor suppressorgenen.
Oncogenen = Abnormale genen waarbij het DNA blijvend beschadigd is.
Deze worden geactiveerd door een virus
o Verstoorde celgroei
o Ongecontroleerde celdeling
o Uitblijven van apoptose.
3
, Tumor suppressorgenen = Onderdrukken de vorming van maligne cellen.
Maligne cellen = kwaadaardige cellen
Verschillen goedaardig en kwaadaardige tumoren.
Maligne = kwaadaardig
Benigne = goedaardig
Infiltratie = groei naar omliggende
weefsels
Necrose = afsterven van weefsels
Metastasering = uitzaaien van kwaadaardige kanker.
- Lymfogene metastasering
o Via de lymfebanen
o In de lymfeklieren
o Schildwachtklier = Daar waar de 1e kankercellen gevonden worden
- Hematogene metastasering
o Via de bloedvaten en bloedbaan
o Dormant metastase (slapende tumorcellen)
o Veneuze systeem
Tumormarkers
Ovaria = eierstok
Colon = dikke darm
HCG= zwangerschap
hormoon
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xBiboxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.