Cyclus 2.13: 11 Maart – 25 Maart
Thema: Odontogene ontstekingen.
Casus patiëntcollege Cyclus 2.13 en 2.14: Exacerbatie periapicale ontsteking/Dikke wang
Docent: Prof. Dr. F.K.L. Spijkervet
Inleiding
Als een patiënt klachten heeft op basis van een ontsteking in het mondgebied dan is het van belang
onderscheid te kunnen maken tussen een odontogene en een non-odontogene oorzaak. Indien er sprake is van
een odontogene oorzaak, dan dient het verantwoordelijke element gelokaliseerd te worden en dient een
goede behandelkeuze gemaakt te worden. Odontogene ontstekingen zijn de meest voorkomende ontstekingen
in het orofaciale gebied. Het is daarom van belang voor de tandarts om de ontstaanswijze en preventie van
deze ontstekingen te kennen en op welke wijze deze behandeld dienen te worden. Diverse mogelijke oorzaken
van ontstekingen vanuit het gebit komen aan de orde, met daarnaast op welke wijze deze odontogene
ontstekingen zich kunnen manifesteren. Wanneer bijvoorbeeld een non-vitaal gebitselement niet adequaat
endodontisch behandeld wordt, bestaat het risico dat o.i.v. de necrotische pulpa inhoud er een ontsteking
ontstaat aan de wortelpunt van dit element. Het betreft veelal een chronische ontsteking die echter ook kan
opvlammen tot een acute ontsteking.
Globale leerdoelen:
- het leren herkennen van de klinische kenmerken van de verschillende odontogene ontstekingen
- het leren herkennen van de verschillende stadia van de odontogene ontstekingen
- het kunnen diagnosticeren van deze ontstekingen
- beschrijven welke therapeutische maatregelen er genomen dienen te worden gerelateerd aan het type van
odontogene ontsteking.
- anatomische kennis van uitbreidingsgebied van odontogene ontstekingen
- het kunnen opstellen van een differentiaal diagnose m.b.t. weke delen zwellingen hoofd-halsgebied
- het kunnen opstellen van een differentiaal diagnose bij orofaciale pijn
- rol van micro-organismen in ontstaan, verspreiding, in stand houding van (odontogene) ontstekingen
Naast de leerdoelen met betrekking tot het hoofdonderwerp odontogene ontstekingen wordt er aandacht
besteed aan regeneratieve geneeskunde, aan onderzoeksethiek en gedragswetenschappelijke onderwerpen.
Globale leerdoelen zijn:
- verkenning ethische grenzen rond het doen van medisch-wetenschappelijk onderzoek
- verkrijgen van inzicht in aanleren van gedrag en het tot stand brengen van gedragsverandering - regeneratie
van stralingsgeïnduceerde hyposalivatie
II. Periapicaal granuloom
III. Differentiële diagnostiek bij weke delen zwellingen
IV. Differentiële diagnostiek bij orofaciale pijn
V. Pathogenese van infecties
VI. Ethiek en medisch wetenschappelijk onderzoek
VII. Leertheorieën
VIII. Gedragsveranderingen
IX. Tissue engineering: Speekselklieren
I. Anatomie hoofd-hals gebied (Pterygomandibulaire- en perimandibulaire loge) Docent
Mevr. Drs. A.M.A.C.Kosta
Bij een uitzonderlijk virulente microflora en het af laten weten van het afweersysteem van de patiënt
(gastheer) kan een peri-apicale ontsteking zich uitbreiden van het orale gebied naar het hoofd-hals gebied. Het
ontstekingsproces breidt zich niet uit door spieraanhechtingen en botlagen maar vooral via de weke delen.
Kennis van de anatomische structuren van het hoofd-hals gebied is dan ook essentieel voor het verkrijgen van
inzicht in de wijze van uitbreiding van de peri-apicale odontogene ontsteking.
Onderwijsactiviteiten
Themacollege: Pterygomandibulaire – en perimandibulaire loges
Practicum: Anatomie Pterygomandibulaire- en perimandibulaire loge
Specifieke leerdoelen
De student(e) kan:
Loge: potentiële ruimte (bijv het losmazige bindweefsel (fascia) tussen spieren)
Odontogene ontstekingen:
1. Peri-apicaal granuloom (kiespijn)
2. Peri-apicaal abces
3. Acute periostitis
4. Subperiosteal abces
a. Intraoral
b. Extra oral
i. Loge-abces (huidgebied, tissue spaces)
Peri-apicale abcessen:
- Intra-orale uitbreiding
I. Linguaal of palatinaal
II. Labiale of buccale omslagplooi
- Extra-orale uitbreiding
I. Relatie met aanhechting mondspieren en mondbodemspieren
Flegmone: snelle uitbreiding van pus in weke delen zonder neiging tot afgrenzing
Abces kies de weg met de minste weerstand.
Dikke/peesachtige oppervlakte fascia bieden weerstand aan abces/infectie
→ voorkomt uitbreiding naar huidgebied in het halsgebied
→ fascia cervicalis profundus
Bindweefsel lag:
- Direct subcutaan
- Vetweefsel
- Platysma
- Cutane zenuwen
- Superficiële venen
- Zeer effectief tegen uitbreiding van inflammatie naar de
dermis
Facia cervicalis profundus
Lamina superficialis, facscia cervicalis profundus
- Investing layer
- Bindweefsellaag:
I. Onder de platysma
II. Omcirkeld nek volledig
III. Omsluit de trapezius en scm
IV. Verbonden aan lig. Nuchae
V. Omsluit de gl. Submandibularis en gl. Parotis
Lamina media, fascia cervicalis profundus
Bestaat uit 2 delen:
- Lamina musculorum
o Infrahyoidale spieren
- Lamina visceralis
o Gl. Thyroidea
o Trachea
o Oesophagus
o Pharynx
o Sluit helemaal aan op het pericardium
Lamina profundus, fascia cervicalis profundus (= lamina
vertebralis)
- Bindweefsellaag
o Omsluit de prevertebrale spieren
o Bevestigd aan het lig. Nuchae
o Dikker dan lamina pretrachaealis
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindavd1011. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.