Inhoud
Casus 1 Peuter Onno..............................................................................................................................3
CGO....................................................................................................................................................3
Theorie...........................................................................................................................................3
Lesopdracht..................................................................................................................................10
Leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................................16
AFPF..................................................................................................................................................19
Theorie / Leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................19
Lesopdracht..................................................................................................................................25
Verpleegkundige visies en classificaties............................................................................................26
Casus 2 Dochter Jet..............................................................................................................................28
CGO..................................................................................................................................................28
Recht................................................................................................................................................35
Leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................................35
Theorie.........................................................................................................................................36
Lesopdracht..................................................................................................................................39
AFPF..................................................................................................................................................42
Theorie / Leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................42
Lesopdracht..................................................................................................................................49
Casus 3A Moeder Betty........................................................................................................................50
CGO..................................................................................................................................................50
Aantekeningen..............................................................................................................................50
Lesopdracht rapportage (CGO1)...................................................................................................51
Lesopdracht leiderschap (CGO1)..................................................................................................51
Lesopdracht dossier (CGO1).........................................................................................................51
Lesopdracht aanvullend onderzoek (CGO3).................................................................................52
Stappenplan Bakker (CGO3).........................................................................................................54
Zorgpaden........................................................................................................................................56
Zorgtechnologie................................................................................................................................58
Theorie.........................................................................................................................................58
AFPF..................................................................................................................................................59
theorie/leerdoelen uitgewerkt.....................................................................................................59
Lesopdracht COPD........................................................................................................................66
Casus 3B Moeder Yvonne.....................................................................................................................68
AFPF..................................................................................................................................................68
, theorie/ leerdoelen uitgewerkt....................................................................................................68
Lesopdracht..................................................................................................................................73
Casus 4 Buurman Albai.........................................................................................................................74
CGO..................................................................................................................................................74
theorie..........................................................................................................................................74
AFPF..................................................................................................................................................75
theorie / leerdoelen uitgewerkt...................................................................................................75
Recht................................................................................................................................................80
leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................................80
Polyfarmacie en slaapstoornissen....................................................................................................82
leerdoelen....................................................................................................................................82
Casus 5 Oma Hetty...............................................................................................................................86
CGO..................................................................................................................................................86
Theorie.........................................................................................................................................86
Leerdoelen uitgewerkt..................................................................................................................89
AFPF..................................................................................................................................................91
Casus 6 Opa Geert..............................................................................................................................102
CGO................................................................................................................................................102
AFPF................................................................................................................................................104
lesopdracht.................................................................................................................................110
Casus 7 Opa Geert 2...........................................................................................................................111
AFPF................................................................................................................................................111
Theorie / leerdoelen uitgewerkt.................................................................................................111
Palliatieve Zorg...............................................................................................................................115
,Casus 1 Peuter Onno
CGO
Theorie
1.6.2 De voeding van de peuter en kleuter
1-2 jaar: Doordat de honger van kinderen niet meer een gedomineerde impuls is om te willen eten,
maar juist de smaakbevrediging, gaat het kind minder eten. De groeisnelheid neemt af.
1-4 jaar: De gemiddelde inneming van voedingsvezels en ijzer.
Eetlust wordt bepaald door: moeheid, boosheid en opgewondenheid.
2-3 jaar: kind eet samen met de rest van het gezin. door middel van suppletie wordt vitamine D op
het gewenste niveau gehouden. Bij een kleine eter is er risico op ijzertekort (anemie als gevolg).
3.2.1 Lichamelijke groei en ontwikkeling
Groei – het toenemen in lengte, omvang en gewicht. het groter worden.
Gemiddeld verdrievoudigt het geboortegewicht zich en neemt de lengte met 50% toe. Jongetjes zijn
gemiddeld iets langer en zwaarder dan meisjes.
Ontwikkeling – een proces waarbij vanuit een eenvoudig begin een meer complex en hoger niveau
(van bijvoorbeeld functioneren) ontstaat.
ontwikkeling verloopt via:
differentiatie – naarmate het zenuwstelsel rijpt, vertakken zenuwen zich in steeds verfijndere
uitlopers, waarbij de onderlinge afstemming en samenhang gehandhaafd blijft.
integratie – het beschrijven van de verwevenheid van de afzonderlijke functies. Elke ontwikkeling
biedt de mogelijkheid tot weer andere, nieuwe ontwikkelingen.
vb: De mogelijkheid om met een arm te zwaaien, het hoofd te draaien en te kijken, biedt het kind de
mogelijkheid de hand te (her)kennen.
factoren die de groei van het kind beïnvloeden:
genetische factoren
sociaaleconomische factoren
sociaal-emotionele factoren
,Er moet gelet worden op de uniekheid van elk kind. Een groeicurve is voor iedereen anders en
verteld niet persé of een kind ‘goed groeit’.
De hoofdomtrek wijkt af van de groeicurve?:
kan wijzen op een afwijkende groei van de schedel;
of afwijkingen in de hersenen.
Drukverhoging in de hersenen een versnelde toename van de hoofdomtrek Fontanellen en
schedelnaden sluiten zich vervroegd Een verminderde groei van de hersenen De omvang en/of
de vorm van het hoofd kan afwijken (craniosynostose).
6-9 maanden: het eerste tandje komt. In dit stadium moet
zich er met gebitsverzorging rekening houden.
Borstvoeding hoeft NIET gestopt te worden na de eerste
tandjes.
De ogen:
1 week: zuigeling opent ogen als reactie op lichtprikkel.
Er wordt regelmatig door pasgeborenen scheel gezien. (constant scheelzien is echter afwijkend)
In eerste maanden: de ogen draaien met het hoofd mee in dezelfde richting.
De lengte van de oogas is 2/3 van de volwassen lengte het merendeel van de zuigelingen is
verziend (hypermetroop).
vanaf 3 maanden: de zuigeling kijkt meer naar bewegende dingen.
vanaf 4 maanden: het dieptezien en de samenwerking tussen beide ogen ontwikkelt zich.
De zuigeling ziet in het begin vooral licht-donkerverschillen (de staafjes zijn al ontwikkeld en de
kegeltjes ontwikkelen zich als de hersencellen rijpen).
Primaire kleuren worden voor het eerst waargenomen, pasteltinten worden minder goed
waargenomen. Een rustige, prikkelarme omgeving voor een zuigeling bevat daarom voornamelijk
pasteltinten.
,Het gehoor:
Menselijke spraak wordt beter gehoord dan andere geluiden; vooral hoge tonen worden gehoord.
Muziek (zingen!) is heel belangrijk.
Het perifere gehoor is al helemaal ontwikkeld bij de geboorte. (het vermogen om verschillende tonen
te onderscheiden)
Het centrale gehoor en de auditieve hersenschors worden later ontwikkeld. (het lokaliseren van
geluidsbronnen; waar komt het geluid vandaan?)
de eerste weken: de zuigeling begint met geluidjes maken (eh- en uhu-geluidjes = vocalisaties).
2 maanden: zuigeling begint met tateren en maakt allerlei geluiden. Ook slechthorende zuigelingen
tateren vanaf 2-3 maanden. Geluiden maakt het kind zelf en niet door imitatie.
Door het slechte gehoor zal het kind minder eigengemaakte geluidjes maken en wordt het stiller. Het
zal meer zintuigen gaan gebruiken.
De cognitie wordt net als de motoriek beïnvloedt: de zuigeling die geluiden hoort, brengt dit in
verband met de betekenis. (de stappen van moeder op de trap geeft aan dat hij uit bed gehaald
wordt)
Het intern milieu
De interne organen, hart en de longen zorgt voor een afname van de hart- en ademfrequentie.
De groei en ontwikkeling van het maag-darmstelsel zorgt ervoor dat het kind geleidelijk meer en
ander voedsel kan verteren.
de sluiting tussen slokdarm en maag verbetert, waardoor oudere kinderen minder vaak een
mondje voeding teruggeven.
3.2.2 Motorische ontwikkeling
Motoriek – het geheel van bewegingen en bewegingspatronen dat het kind in staat stelt zijn lichaam
te gebruiken en te bewegen.
De motorische ontwikkeling vindt plaats op basis van de ontwikkeling van het zenuwstelsel;
hierdoor verdwijnen:
vroegkinderlijke reflexen;
ontwikkelen de zintuigfuncties;
, en ontstaat er controle over spierspanning en houding
Reflexen van jonge zuigelingen:
Magneetreactie – in rugligging worden bij gebogen heupen en knieën de duimen van de onderzoeker
op de voetzolen gedrukt en langzaam teruggetrokken. De benen worden gestrekt, het contact tussen
vinger en voetzool blijft behouden, de voet ‘kleeft’ als het ware aan de vinger.
Neonataal lopen – het kind wordt met beide handen aan de romp verticaal gehouden, met het
bovenlichaam iets naar voren. Zet men één voet op de onderlaag dan buigt dit been bij aanraking en
wordt het andere gestrekt het andere been raakt de onderlaag en buigt, terwijl het andere wordt
gestrekt. De alternerende beweging lijkt op lopen.
Placingreactie (=opstapreactie) – men houdt het kind onder de armen vast met de voeten onder te
tafelrand. Door het kind langzaam op te tillen raakt de voetrug de tafelrand , waarna het de voet
eerst terugtrekt en daarna op tafel plaatst.
Galantreflex (=wervelkolomreactie) – bij strijken met de vinger naast de wervelkolom aan de ene
kant, buigt het kind de wervelkolom. Aan de strijkzijde worden arm en been gestrekt, aan de andere
zijde worden arm en been gebogen.
Glabellareflex – bij druk op het midden van het voorhoofd worden de ogen gesloten. Facialisparese
wordt zo goed zichtbaar.
Halsoprichtreflex – bij draaiing van het hoofd van de zuigeling in rugligging, draait het hele lichaam
‘en bloc’ mee. Als deze reflex blijft bestaan, kan het hoofd niet vrij draaien ten opzichte van het
lichaam en kan het kind vanuit rugligging niet tot zit komen.
Mororeactie – men legt het kind op de onderarm en ondersteunt het hoofd met een andere hand.
Deze hand wordt nu snel naar beneden bewogen, op zo’n manier dat deze hand het hoofd ook weer
opvangt. De zuigeling maakt dus even een vallende beweging.
eerste fase: het kind opent daarbij de mond, de armen naar buiten en de vingers strekken zich
waaiervormig (eerste fase).
tweede fase: de mond wordt dan weer gesloten en de armen sluiten en worden naar voren
samengebracht.
Als deze reactie blijft bestaan leert het kind niet zitten, de mond niet sluiten tijdens het eten en leren
spreken. Het kwijl wordt niet weggeslikt, maar het kind kwijlt. Asymmetrie kan een aanwijzing zijn
voor een parese aan één zijde.
Bauerreactie – bij het kind in buikligging worden de duimen op beide voetzolen gedrukt: het kind
gaat dan kruipbewegingen maken.
ATNR (asymmetrische tonische nekreflex) – bij een geïsoleerde draaiing van het hoofd naar de zijkant
worden de armen en benen aan de aangezichtszijde gestrekt en aan de achterhoofdszijde gebogen.
Als deze reflex blijft bestaan, wordt oog-handcoördinatie belemmerd.
Grijpreflex (handpalm en voetzoel) – bij aanraking van de handpalm wordt de hand vast gesloten
zolang de prikkel bestaat. Men kan het kind zo optrekken. Blijft de reflex aan de handpalm bestaan,
dan kan het kind niet op zijn open handen leren steunen. Bij persisteren aan de voetzool kan het kind
niet staan op de vlakke voet met het afwikkelen van de voet.
,Landeaureactie – houdt men de zuigeling aan de romp in een horizontale positie met het gezicht
naar de onderlaag, dan wordt automatisch het hoofd opgeheven en worden de benen gestrekt, en
bij buiging van het hoofd ontstaat buiging van het gehele lichaam. Met deze reactie ervaart het kind
zijn positie in de ruimte.
Parachutereactie – men houdt het kind met beide handen aan de taille vast en nadert relatief snel
met het hoofd de onderlaag. Voordat het hoofd de onderlaag raakt, strekt het kind de armen naar de
onderlaag uit. De parachutereactie behoort tot de evenwichtsreacties en blijft gedurende het hele
leven bestaan.
Door de groei van de zenuwuitlopers en vorming van contacten tussen deze uitlopers komt een
netwerk tot stand. De uitlopers worden gemyeliniseerd waardoor snellere verbindingen mogelijk
worden gemaakt. Een pasgeborene heeft nog veel primitieve reflexen en onbewuste bewegingen,
die naarmate het zenuwstelsel rijper wordt verdwijnen. De basis voor de motorische ontwikkeling
wordt in het eerste jaar gelegd. Verbonden aan de motorische ontwikkeling is de cognitieve
ontwikkeling, bijvoorbeeld de totstandkoming van het bewustzijn.
De motorische ontwikkeling verloopt volgens een patroon met drie wetmatigheden:
Van hoofd (craniaal) naar stuit (caudaal): de zuigeling ontwikkelt eerst een goede
hoofdbalans, daarna volgt het oprichten van de romp en later het zitten en staan;
Van binnen (centraal) naar buiten (perifeer): bewegingen van de armen komen eerder vanuit
het schoudergewricht, daarna vanuit de elleboog, pols, hand en vingergewrichten.
Van grof motorisch naar fijn motorisch: een baby grijpt eerst met zijn hele hand. Pas later
beheerst hij de pincetgreep.
,3.2.3 Psychosociale en emotionele ontwikkeling
Hechting – een proces van interactie tussen het kind en de vaste verzorger(s), resulterend in een
wederzijdse affectieve band.
Als de positieve beleving van de verzorging zich steeds herhaalt, leert de baby de ouder kennen als
de bron van het goede: zo krijgt hij gevoelens van gehechtheid, basisveiligheid (basic security) en
basisvertrouwen (basic trust) ten opzichte van zijn hechtingsfiguren (ouders en/ of vaste verzorgers).
In de periode van 6-9 maanden gaat het kind beseffen dat het niet één is met de vaste verzorger. Dit
heeft scheidingsangst tot gevolg. Hierdoor gaat een kind huilen als bijv. zijn moeder even weg is.
Het eerste levensjaar is een gevoelige periode voor het ontstaan van hechting. Na deze periode kan
hechting ook nog wel, maar het verloopt wel moeizamer.
De volgende eigenschappen zijn nodig om zich veilig te hechten aan een persoon:
Liefdevolle aandacht voor het kind;
Voorspel gedrag: het kind moet weten wat het kan verwachten;
Responsiviteit: op de juiste wijze ingaan op behoeften van het kind.
Slapen
Een pasgeborene slaapt gemiddeld 16 uur per dag.
Goede slaapgewoonten zijn belangrijk bij preventie van overgewicht. Verstoring bij het slaappatroon
van de baby kan leiden tot extreem huilgedrag met als gevolg verstoring van het evenwicht tussen
draagkracht en draaglast van de ouders.
een aantal handvatten aan de ouders voor een veranderend slaappatroon:
het kind veiligheid en rust geven door het volgen van vaste rituelen bij het naar bed brengen
(en eventueel ook bij het ’s nachts wakker worden);
overdag duidelijkheid en grenzen bieden aan een kind (dan wordt het ’s nachts ook meer
vanzelfsprekend);
Kiekeboespelletjes kunnen de verlatingsangst bij kinderen hanteerbaarder maken.
Huilen
Na de geboorte neemt het huilen geleidelijk toe, met een piek rond de 6-8 weken, waarna het
vervolgens weer afneemt.
3.2.4 Taal- en spraakontwikkeling
De neurologische basis van taal ligt vooral in de linkerhersenhelft, met verbindingen met de
rechterhersenhelft en de subcortex.
taalontwikkeling stimuleren door:
te praten met het kind op gepast niveau: korte zinnen, eenvoudige woorden, veel herhalingen,
op hoge toon, met vriendelijke stem, praten over hetgeen wat voor het kind interessant is;
met het kind liedjes te zingen en geluidsspelletjes te doen;
, na een zinnetje even een stilte laten vallen zodat de kind de kans krijgt om iets terug te zeggen
te benoemen waar het naar kijkt
gebrabbel van het kind in gesproken taal weergeven
3.2.5 Cognitieve ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling – het proces van het leren. Opnemen, verwerken en weer opnieuw kunnen
gebruiken van kennis en informatie.
Bij het leerproces stimuleren de ontwikkeling van de zintuigen en de motoriek elkaar en volgen
elkaar op: het kind voelt iets, beweegt daardoor reflexmatig, ziet het gevolg van de beweging naar de
borst en reageert daar weer op etc.
Waarneembare cognitieve ontwikkeling:
de zuigeling leert herkennen; hij leert onderscheid maken tussen bekenden en onbekenden, leert het
gebruik van eenvoudige voorwerpen kennen. (Mama zien, slaapkamer zien = naar bed, jas aan = naar
buiten)
RS virusziekte
het respiratoir syncitiaal (RS) virus is een seizoensgebonden virus. Het RS-seizoen begint in oktober.
Bijna alle kinderen komen er voor hun derde levensjaar mee in aanraking.
Bij peuters en volwassenen verloopt de ziekte als een verkoudheid. Bij jonge zuigelingen en speciaal
bij te vroeg geborenen kan een RS-bronchiolitis of een pneumonie ontstaan. Besmetting is moeilijk te
voorkomen. Het RIVM beveelt goede hygiënische maatregelen aan. De verschijnselen komen
overeen met verkoudheid: zuigeling is snotterig, heeft soms koorts en kan kortademig worden met
een piepende ademhaling. In ernstige gevallen verloopt de voeding slecht en wordt het kind grauw.
Zuigelingen houden een verhoogde vatbaarheid voor luchtweginfecties. Kinderen uit een risicogroep
worden passief geïmmuniseerd.
Bronchiolitis – verkoudheid in de longen. Het wordt veroorzaakt door onder andere het RS-virus,
maar ook andere virussen kunnen dit ziektebeeld geven.
Het kind in het ziekenhuis:
De gevolgen van een ziekenhuisopname zijn voor een kind afhankelijk van diverse factoren:
leeftijd;
ziektebeeld;
behandeling;
restverschijnselen;
sociale omgeving.
Het hebben van een chronische aandoening waarvoor meerdere ziekenhuisopname noodzakelijk zijn,
heeft een grote impact op het kind en zijn ontwikkeling. De emoties die het kind krijgt kunnen het
gezin verstoren.
Kind wil bijv. alleen bij ouders zijn, huilt veel, afwijzend reageren, veel knuffelen etc. Door een
ziekenhuisopname kan het zijn dat ouder en kind elkaar niet meer zoveel zien. Dit kan de band
verstoren. Het kind kan vertrouwen verliezen.
, Lesopdracht
Wat is de volledige benaming van RSV?
Respiratoir Syncytieel Virus, kortweg RSV genoemd.
Wat is RSV?
Respiratoir Syncytieel Virus, kortweg RSV genoemd, is een veel voorkomend virus dat infecties van de
luchtwegen (neus, keel, luchtpijp, longen) veroorzaakt.
Wanneer komt RSV het meest voor in het kalenderjaar?
De infectie komt jaarlijks vooral voor in de herfst- en wintermaanden (oktober tot en met maart).
Zijn er risicogroepen m.b.t. RSV? Zo ja, welke?
Kinderen jonger dan 6 maanden;
te vroeg geboren kinderen;
kinderen met een verminderde weerstand;
kinderen met een hart- of longafwijking hebben meer kans om met het RSV besmet te raken.
Wat is de oorzaak van het RSV?
RSV is een zeer besmettelijk virus.
Hoe vindt de overdracht plaats op mensen van het RSV?
RSV wordt vooral overgedragen via handencontact. Het virus kan enkele uren overleven op
voorwerpen, bijvoorbeeld speelgoed, waardoor besmetting kan plaatsvinden.
In mindere mate vindt overdracht plaats via hoesten en niezen. RSV verspreidt zich via direct contact.
Wat zijn de symptomen van het RSV?
In alledaagse gevallen:
Een beetje koorts
Een loopneus
Een verstopte neus
Een lichte hoest
Oorpijn
Minder drinken
In ernstigere gevallen (komt dit erbij):
Benauwdheid
Kortademig Hoesten
Braken } Leidt tot uitdroging } uitputting en uitdroging kun-
Slecht drinken } en uitputting } nen leiden tot ziekhuisopname.
In zeldzame gevallen kunnen, vooral baby’s onder de 2 maanden, adempauzes krijgen.
Hoe kun je zien dat een kind van anderhalf jaar benauwd wordt?
Tachycardie (snelle hartslag)
Grauwe kleur
Neusvleugelen
Intrekkingen tijdens de ademhaling (tussen de ribben, onder de ribbenboog, boven sleutelbeen)
Kreunen
Apneu (adempauze, stokkende ademhaling)
