Samenvatting gemaakt in tabelvorm over de eerste 7 hoofdstukken van Ziekteleer ZH op Zorgpad. De samenvatting bevat afbeeldingen, helaas niet van ieder ziektebeeld. Hij bestaat uit 124 pagina's vol informatie.
1. Ongevallen en trauma (ZH)
Indeling ongevallen 1. Wervelletsel en neurotrauma;
2. Thoraxtrauma;
3. Buik- en bekkentrauma;
4. Extremiteitentrauma;
Wervelletsel – Letsel dat is ontstaan door een ongeval of trauma in de wervelkolom;
– Ruggenmerg loopt in de wervelkolom. Door trauma kan het
ruggenmerg beschadigd raken of doorgesneden worden;
* Whiplash
* Dwarslaesie
Whiplash – Met name bij auto-ongelukken;
– Beschadiging in de nek in de banden, spieren of botten;
– Beschadiging vaak niet zichtbaar op foto, wel voelbaar;
– Klachten zoals hoofdpijn, nekpijn, pijn in de rug en verminderde
beweeglijkheid van de bovenrug en nek;
– Ook duizeligheid, misselijkheid, concentratiestoornissen;
– Ernstige whiplash → schade aan zenuwen, tintelingen of krachtverlies;
Onderzoek en – Onderzoek van een arts en eventuele röngtenfoto's;
behandeling Whiplash – Meeste gevallen spontaan herstel;
– PFR-methode (Pulsed Radio Frequency);
– Aangedane zenuw wordt behandeld met warmte;
– Meestal blijven de klachten van een whiplash bestaan;
Dwarslaesie – Beschadigd of doorgesneden ruggenmerg;
– Onder de plaats vd beschadiging treeft uitval op;
– Gedeeltelijke dwarslaesie → delen van functies werken nog;
– Complete dwarslaesie → Functies werken niet meer;
– Iemand met mogelijk wervelletsel NOOIT VERPLAATSEN;
– Dwarslaesie hoog in nekwervels → incontinentie, niet meer kunnen
bewegen;
– Heel hoge dwarslaesie → Veroorzaakt problemen met ademhaling;
*Cervicaal is de hoogste plek waar een
dwarslaesie kan voorkomen.
Behandeling – Kan niet behandelt worden;
dwarslaesie – Zorg is gericht op complicaties voorkomen en herstel bevorderen;
– Multi-disciplinair team wordt gestart met de revalidatie;
Wervelfractuur – Breuk in een van de wervels;
– Stabiel → alleen het wervellichaam is gebroken en het ruggenmerg is
niet beschadigd;
– Instabiel → Kans bestaat dat het ruggenmerg is beschadigd;
,Onderzoek en – Bij verdenking moet de zorgvrager zo stil mogelijk liggen;
behandeling – Immobiliseren → zorgvrager wordt vastgelegd om beweging te
wervelletsel voorkomen;
– Lichamelijk onderzoek en röngtenfoto's;
– Aanvullend vaak een CT-scan om vanuit allerlei richtingen de kolom te
bekijken;
– Ernstig letsel → aanvullend onderzoek zoals MRI-scan;
VP zorg bij wervelletsel – Armen en handen hoog liggen bij hoge dwarslaesie ivm
oedeemvorming;
– Orthostatische hypotensie, tensie meten voor mobiliseren;
– Huidletsel door controle ivm immobiliteit;
– Mictie goed in de gaten houden, zo nodig blaasscan of katheter
plaatsen;
– Attentie op obstipatie en het defpatroon;
– Stolsel kan ontstaan in de benen door bedlegerigheid of immobiliteit
(Diepe veneuze trombose);
Neurotrauma – Trauma aan de schedel en/of hersenen;
– Door bijvoorbeeld een val, verkeersongeluk of klap op het hoofd;
* Hersenschudding of hersenkneuzing;
* Epidurale of subdurale bloeding;
* Schedelfractuur of schedelbasisfractuur;
Hersenschudding – Commotio Cerebri;
– Hersenen worden door klap of val koortdurend door elkaar geschud;
– Kortdurende bewusteloosheid kan optreden;
– Kort geheugenverlies;
– Verschijnselen → misselijk, braken, hoofdpijn en bleek zien;
– Bewusteloos langer dan 15 minuten → Hersenkneuzing;
Hersenkneuzing – Confusie Cerebri;
– Grotere kans op het krijgen van een bloeding in de hersenen;
– Zorgvragers herstellen hier vaak volledig van;
– Eerste maanden last van hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid,
overgevoeligheid voor licht en geluid;
Schedelfractuur – Breuk in het buitenste gedeelte van het schedelbot;
– Hoeft geen ernstige gevolgen te hebben;
– Wel als er sprake is van een hersenschudding of kneuzing;
– Gevaar schedelfractuur → botsplinter in een bloedvat of slagader;
Schedelbasisfractuur – Breuk in het binnenste gedeelte van het schedelbot, de schedelbasis;
– Verhoogde kans op bloedingen of lekkage van hersenvocht;
, – Liquor stroomt door de neus en oren naar buiten;
– Open verbinding → verhoogde kans meningitis (hersenvliesontsteking)
Epidurale bloeding – Bloeding tussen het hersenvlies (DURA) en schedeldak;
– Bloeding ontstaat vaak doordat de slagader is beschadigd door een
schedelfractuur;
– Zorgvrager klaagt over hoofdpijn → uren later suf → later
bewusteloos;
– Komt doordat de bloeding op de hersenen drukt (inklemming);
– Alleen spoed OK kan druk op de hersenen wegnemen;
Subdurale bloeding – Bloeding tussen hersenvlies en hersenweefsel;
– Kan ontstaan door een scheur in een ander;
– Hematoom ontstaat die op de hersenen drukt;
– Druk kan uitvalsverschijnselen veroorzaken;
– Klein hematoom lost het lichaam zelf op;
– Groot hematoom wordt via operatie behandeld;
Onderzoek en – Uitgebreid lichamelijk onderzoek;
behandeling * Pupilcontrole;
neurotrauma * Bewustzijns score (Glasgow-Coma-Scale);
* Reflexen;
– Neurologische schade heeft invloed op de vegatieve functies;
*Bloeddruk, hartslag, peristaltiek, ademhaling;
– Zorgvrager moet zo min mogelijk bewegen;
– CT-scan om de schedel in beeld te brengen;
– Ernstige bloeding → OK;
– Minder ernstige bloeding → drain;
– Intracraniële druk ICP-meting = drukmeetsysteem;
* ICP neemt de druk in de hersenen waar;
, <- ICP
VP zorg bij zorgvragers – Observatie bewustzijn;
met een neurotrauma – Wekadvies → voor de bewustzijnscontrole;
– Ademhaling (wordt gereguleerd door de hersenstam);
– Bloeddruk en hartfrequentie;
– Misselijkheid en braken;
– Hoofdpijn;
Thoraxtrauma – Trauma aan de thorax of omringende organen;
Voorbeelden;
* Rib-, long-, borstbeen- of hartkneuzing (CONFUSIE);
* Rib- en borstbeenbreuk (FRACTUUR);
* Middenrif- of bloedvat ruptuur;
* Pneumothorax of hemathorax;
Confusie Thoraxgebied – Confusie = kneuzing;
– Onstaat wanneer de thormax met een hoge druk wordt ingedeukt;
– Voornamelijk pijnklachten, met name bij in- en uitademen;
– Pijnbestrijding erg belangrijk;
– Opletten op oppervlakkige ademhaling → risico pneunomie;
– Confusie hart → hartritmestoornissen kunnen ontstaan;
Fractuur Thoraxgebied – Enkele ribfractuur heeft niet vaak ernstige gevolgen;
– Kan wel Pneumothorax veroorzaken of duiden op ernstigere
bloedingen in de thorax;
– Ribfracturen genezen vaak binnen zes weken;
– CT-scan kan bloedingen uitwijzen;
– Thoraxfoto laat de thorax en borstholte;
Ruptuur – Ruptuur = scheur;
– Kleine ruptuur bloedvat kan worden behandeld door een operatie;
– Grote bloeding leidt vaak tot het direct overlijden van een zorgvrager;
– Ruptuur longen → geen ventilatie / levensbedreigend;
– Ruptuur diafragma → buikinhoud verschuift naar boven;
Pneumothorax – Longvlies bestaat uit twee bladen die dicht tegen elkaar aanliggen;
1. Binnenblad / longvlies;
2. Buitenblad / borstvlies;
– Bladen liggen tegen een dun laagje sereus vocht → pleuraholte;
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anne-wilvanbeelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
