In deze PO wordt besproken wat de principaal-agent relatie precies inhoudt en welke problemen kunnen ontstaan. Daarnaast wordt een voorbeeld uitgewerkt waarin deze relatie goed naar voren komt. Als laatst is er een evaluatie waarin besproken wordt wat er geleerd is tijdens de opdracht.
Het principaal-agent probleem
Er is sprake van een principaal-agent probleem als er in een situatie twee dingen zich voordoen.
Maar laten we eerst kijken naar de situatie zelf. Het kan zo zijn dat een bepaald bedrijf besluit
aandelen te verkopen. De aandeelhouders ontvangen dan een deel van de winst van het bedrijf, deze
uitkering heet dividend. Er is nog steeds een directeur of leidinggevende binnen het bedrijf, de
aandeelhouders zijn geen medewerkers. De aandeelhouders worden in zo’n situatie ook wel
principalen genoemd, zij zijn de opdrachtgevers van de leidinggevende. De principalen willen graag
dat de directeur zo hard mogelijk werkt voor een zo’n groot mogelijke winst. De directeur van het
bedrijf heet in deze situatie de agent, hij is de uitvoerende van de principalen. Hij heeft juist andere
belangen, zoals veel vrije tijd hebben. En zo komen we aan bij het eerste verschijnsel dat zich in deze
situatie voordoet: de belangentegenstelling. De agent wil graag veel vrije tijd en een hoge loon,
terwijl de principalen juist willen dat hij streeft naar een hoge winst zodat zij daarvan profiteren.
Daarnaast is er sprake van informatieasymmetrie. De agent leidt het bedrijf en weet dus veel meer
over de situatie dan de principalen. Als beide dingen zich voordoen is er sprake van een principaal-
agent probleem.
Principaal-agent probleem in een klein bedrijf
In de opdracht werden er 5 voorbeelden van verschillende situaties beschreven die in een bedrijf
kunnen voorkomen. Voor elke situatie geldt het volgende:
Pauline bezit een pand en heeft daar geen kosten aan.
Monique is schoonheidsspecialist en heeft voor elke behandelde klant €12 kosten.
1
De prijsafzetfunctie: p=- q+24
2
P is in € en q is in aantal klanten per dag.
Hieronder wordt elke situatie apart besproken:
1. Monique huurt het pand van Pauline voor €48 per dag. Monique zal graag 12 klanten per dag
behandelen, zo maakt zij de meeste winst. Voor Pauline maakt dit niets uit, zij ontvangt altijd
hetzelfde vaste bedrag van €48. Samen komt hun totale winst uit op €72. Er is hier sprake
van efficiënte productie, de gezamenlijke winst is maximaal en er is geen
informatieasymmetrie. Er is geen klanten aantal waarbij Monique meer winst zal maken,
zodat de gezamenlijke totale winst hoger is dan nu. Aangezien er geen sprake is van
asymmetrische informatie, kan dit ook niet leiden tot marktfalen. De uitkomst is Pareto-
efficiënt, zoals zojuist besproken.
2. Monique ontvangt per behandelde klant €14 van Pauline, maar moet nog wel de €12 kosten
per klant zelf betalen. Monique zal zoveel mogelijk klanten willen behandelen, per klant
levert dit haar €2 op. Pauline behaalt maximale winst bij een klanten aantal van 10, €50. Hun
gezamenlijke totale winst in dit geval is €70. Dit is minder dan in de eerste situatie. Er is in
deze situatie geen informatieasymmetrie, Pauline weet precies hoeveel klanten Monique
behandelt. De informatieasymmetrie leidt hier niet tot marktfalen. Er is echter geen
efficiënte productie behaalt. De winst is niet maximaal, bij meer klanten zou Monique meer
winst hebben gemaakt. De totale gezamenlijke winst zou dan groter zijn.
Er wordt ook een situatie besproken waarbij Monique 12 klanten behandelt. Pauline zal hier
niet voor kiezen, haar totale winst is hier €48, lager dan de €50 in de eerdere situatie. Dus
hoewel de gezamenlijke totale winst hier hoger is, €72, zal Pauline hier niet voor kiezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YolandaJanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
