Les 1: Intersectionele categorieën van uitsluiting
Begrippen:
- Sociale uitsluiting: soms zorgen een of meerdere delen van je identiteit ervoor dat je
wordt uitgesloten.
o Relativiteit: uitsluiting kan alleen worden beoordeeld door te kijken naar
iemands omstandigheden in relatie tot anderen, plaats en tijd.
o Tijdperspectief: het ontbreken van een toekomstperspectief, kan er ook voor
zorgen dat iemand uitgesloten wordt. “Mensen die hopen hun plek in de
groep weer terug te winnen, vertonen positief gedrag. Maar bij mensen die
de hoop hebben opgegeven, kan uitsluiting leiden tot passiviteit of juist tot
agressie.” (Schaafsma, hoogleraar Tilburg University)
- Intersectioneel denken/ kruispunt denken: verschillende delen van je identiteit
beïnvloeden elkaar. De manier waarop je in de maatschappij staat, is afhankelijk van
elk stukje van je identiteit. De mogelijkheden die je hebt, kunnen door één stukje van
je identiteit beïnvloed worden. Kruispunt denken helpt ons om anders naar een
situatie te kijken en om niet uit te gaan van alleen hetgeen dat je ziet. Je identiteit is
meer dan dat.
o Sojourner Truth (1851): eerste persoon die sprak over kruispunt denken. Ze
voelde zich niet gezien en uitte haar kritiek. Ze zei: “Ain’t I a woman?” (‘ben ik
dan geen vrouw?’). Ze zegt dit omdat ze niet alleen vrouw is, maar ook zwart
en een slavin. Al deze elementen moeten gezien worden.
o Kimberlé Crenshaw (jaren 80): introduceerde het begrip intersectionaliteit. Ze
wil de interactie tussen verschillende vormen van discrimintatie beschikbaar
maken. Het gaat hierbij vooral om gender en ras.
- Verschil intersectioneel denken en klassiek denken:
o Bij klassiek denken wordt er zwart-wit gedacht. Het een of het ander. Ook
worden verschilcategorieën eendimensionaal bepaald en zijn deze neutraal.
De verschillen geven dus geen macht of invloed en zijn statisch. Ook zegt het
klassieke denken dat elk verschil op zichzelf staat en het een niet het ander
kan beïnvloeden.
- Toepassing intersectioneel denken in het sociaal werk: je kijkt met een ander
perspectief naar iemand. Je kunt de ‘andere vraag’ stellen. Je kunt de ander dus
beter helpen en dit zorgt voor een betere inclusie.
Toevoeging literatuur:
Leesvragen:
- Op welke manier kan intersectionaliteit helpen om sociale positionering inzichtelijk te
maken?
o De kansen en mogelijkheden die iemand heeft, hebben betrekking tot de
sociale positionering. Als iemand hoogopgeleiden ouders heeft en je doet zelf
, hbo of universiteit, dan heb je een andere positionering dan dat je ouders en
jijzelf laag zijn opgeleid.
- Waarom is het belangrijk om alle verschilcategorieën mee te nemen in de analyse
van de situatie?
o Iemand is niet zoals je denkt als je de persoon maar één keer hebt gezien.
Meerdere categorieën hebben invloed op de situatie van iemand.
- Noem 2 mogelijke oorzaken en 3 mogelijke gevolgen van sociale uitsluiting.
o Oorzaken: armoede, opleidingsniveau, cultuur, fysieke beperking. Gevolg:
eenzaamheid.
- Kipling D. Williams (Amerikaanse psycholoog) liet in 2002 met een onderzoek zien
wat uitsluiting doet met mensen. Tijdens het zogeheten Cyberballtest gooiden een
proefpersoon met nog andere figuren ballen over. Opeens kreeg de persoon de bal
niet meer terug en al na een paar minuten maakte dit een hoop negatieve emoties
los. Uit vervolgonderzoek bleek dat uitsluiting hetzelfde gebied in de hersenen
activeert dan fysieke pijnprikkels. De behoefte om erbij te horen zit heel diep.
- Onderzoek laat zien dat mensen met een laag inkomen minder maatschappelijk
betrokken zijn, minder sociale contacten hebben en minder tevreden zijn met hun
gezondheid.
- “Mensen die als kind te maken hadden met ernstige vormen van uitsluiting bleken
later niet alleen vaker met psychische problemen te kampen, maar ook vaker een
lichamelijke ziekte te ontwikkelen, waaronder zelfs kanker. Dat was een wake-up call
voor velen.” (Els van der Ven, psycholoog)
- “Als je hoogopgeleid in de Tweede Kamer zit, is er niets mis met je zelfredzaamheid.
Maar als je dit template op iedereen in Nederland gaat toepassen, dan sluit je heel
veel mensen uit.” (Schaafsma, hoogleraar Tilburg University)
Toevoeging online-college:
- Als één aspect van je identiteit veranderd, zal een veel groter deel van je leven
veranderen. Of als een identiteit anders was geweest, zag je hele leven er anders uit.
- Armoede en uitsluiting hebben weldegelijk invloed op je denkniveau en keuzes.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sten2603. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.