1. HC kijken
2. JC kijken en jurisprudentie lezen
3. MC vragen
4. Werkgroepvragen
Fundamentele rechten (=mensenrechten/grondrechten)
- fundamentele normen die de handelingsvrijheid - in de eerste plaats - van de
overheid beperken
- en die strekken tot een menswaardig bestaan
Onderscheid mensenrechten (sommige mensen vinden dat)
- mensenrechten gaan over positieve rechten (los van geldend recht) en dat ligt niet in
grondrecht
- Grondrechten staan in de grondwet.
- eigenlijk gewoon hetzelfde in deze cursus - negeren
Belang in rechtsorde - Nationaal:
- Belangrijk element van de rechtsstaat (meer algemeen):
- legaliteitsbeginsel
- machtenscheiding/verdeling
- rechtsbescherming door onafhankelijke rechter
- Grondrechten
- Belangrijk in democratie:
- Politieke grondrechten (vrijheid vereniging, meningsuiting,betoging etc)
- Gelijkheid
Belang in rechtsorde - internationaal:
- Element van de internationale rechtsorde:
- doelstelling VN: art 1; Handhaven mensenrechten
- Vastlegging in verdragen (IVBPR , EVRM)
- Staten spreken elkaar aan op het schenden van mensenrechten
- Toezicht en handhavingsmechanismen voor mensenrechten (klachten,
rapportagecommissies etc)
- EHRM > Jurisprudentie heeft grote invloed op nederlandse rechtsorde wta
betreft mensenrechten
Belang in rechtsorde - EU:
- Toenemend belang in rechtsorde EU:
- ‘vier vrijheden’: vrij verkeer goederen, diensten, arbeid, kapitaal
- fundamentele rechten steeds meer betekenis (vgl art 2 VEUL eerbied voor
mensleijke waardigheid, mensenrechten etc) evt sancties bij schending (art 7
VEU)
- Eigen handvest van de grondrechten
, - HvJ > arresten op gebied van grondrechten (bv arresten: retentie
verkeersgegevens, recht om vergeten te worden)
Praktisch/principiële kwesties:
1. Veiligheid
Tal van maatregelen die bedoeld zijn ter bevordering van de veiligheid, beperken
grondrechten, o.a.:
- opsporing strafbare feiten (bijv, huiszoeking beperking privéleven, persoonlijke
levenssfeer)
- opslag gegevens (vingerafdrukken, DNA, verkeersgegevens)
- bestuurlijke maatregelen (o.a. gebiedsverboden voor mensen die verdacht worden)
- activiteiten AIVD (tegen aanslagen)
Opslaan DNA gegevens:
EHRM (GK) 4 dec 2008: S and Marper v. UK
- Engeland geen federale staat (eigen strafrecht) waarin van verdachten van
misdrijven DNA werd afgenomen en opgeslagen, los van of zij later veroordeeld
werden voor niet
- EHRM: grote inmenging in recht op respect op privéleven (art 8 EVRM): highly
personal nature, sensitive information, evt toekomstig gebruik ook van belang
- het was voor alle misdrijven en onbepaalde tijd
- voor alle verdachten, stigmatisering, vgl met veroordeelden (onschuldbeginsel)
- extra problematisch voor minderjarigen
- Je zit dan in dezelfde bak als criminelen
- Dit grondrecht trekt een grens tot waar de overheid mag gaan voor veiligheid
Bewaren Verkeersgegeven telefonie:
- Eu- richtlijn: LS moeten verkeersgegevens bewaren; half jaar of 2 jaar > handig voor
tegengaan criminaliteit en terrorisme
- HvJEU 8 april 2014: vergaande beperking: namelijk van iedereen alle gegevens
kunnen krijgen & ook te vaag: wie mag het raadplegen? en mag het buiten EU
gebruikt worden? (onvoldoende waarborgen tegen misbruik) > in strijd met art 7 en 8
Hv
- HvJ EU 18 dec 2016:
- algemene bewaarplicht is sowieso in strijd met art 7 en 8 EVRM
AIVD:
- Wiv 2017: verruiming bevoegdheden inlichtingen en veiligheidsdienst en
controlesysteem beter
- Oude wet: tappen telecommunicatie via ether mocht wel; bij kabelgebonden
communicatie mocht je alleen individueel tappen
- Nieuwe wet: ook bij kabel meer dan individueel opvangen en analyseren (AIVD
anders blind?)
- De wet sluit dus niet uit dat er meer gebruik van wordt gemaakt dan nodig
- geheimzinnig dus hoe grootschalig?, bewaartermijn bulk?
- Proportionalitiet, subsidiaritetit?
- wiv 2017: controle op AIVD uitgebreid door invoering nieuwe toetsingscommissie
(TIB): inzetting bevoegdheid moet goedkeuren of afkeuren
, - Vooraf beoordleing op rechtmatigheid van die bevoegdheid
- onafhankelijk, maar geen rechters (2 vd 3 wel oud-rechter)
- Belangrijkste is dat de AIVD met bestaande bevoegdheden slimmer omgaat
(en niet uitbreiden dmv bv bulk communicatie tappen)
2. Grenzen politiek debat:
Sommige mensen zeggen dat democratie en vrijheid van meningsuiting betekent dat een
burger alles moet kunnen zeggen > echter meesten weten dat er een grens aan politiek
debat getrokken mag worden.
- Wanneer vvm in politiek beperken?
- Bij aanzetten tot geweld? vb:
- Publicist schrijft op internet dat premier geexecuteerd hoort te worden
> wel wss strafbaar
- oproepen tot strijd syrie > niet strafbaar
- Bij streven in strijd met de uitgangspunten van de democratische
rechtsstaat (probeert demo. rs. te onderhalen)?
- verbod CP ‘86 (rb ams 1998)
- verbod Refah Partisi (EHRM 2003)
- Bij belediging, haatzaaien?
- Bij belediging staatshoofd.gezagsdragers:
- EHRM 13 maart 2018 (Stern Taulats)
- veroordeeld wegens verbranden van foto’s van koning;
- EHRM: politieke discussie; gezagdrager, niet tegen prive
persoon gericht maar tegen handeling en dat moet in beginsel
zijn toegestaan dus veroordeling is schending van art 10
EVRM (freedom of expression)
- EHRM eerder in 2011: koning behorend tot de uitvoerende macht:
hierop moet je meer kritiek kunnen leveren dan op een gewone
private burger, anders in strijd met democratische vrijheid van
meningsuiting
- Mede onder invloed daarvan: in Nederland delict majesteitsschennis
afgeschaft
- Sommige partijen vonden gelijkstelling met burger iets
te ver gaan, dus: koning is toegevoegd aan aantal
figuren (o.a rechters, politie) waarbij je wel hoger
veroordeeld mag worden
- Uitlatingen over groepen:
- HR 16 dec 2014
- Tirade van politicus in spe tegen (invloed van) homoseksuelen in stad
- Hof amsterdam: is dan wel tirade, maar politicus heeft meer vvm dan
anderen. Want volgens HVJEU kan politicus alleen gediscrimineerd
worden voor haat en geweld
- HR: Ook bij politicus kunne uitlatingen wel degelijk strafbaar zijn
indien uitlatingen aanzetten tot onverdraagzaamheid (=?)
- EHRM Feret c. Belgique
- pamfletten etc met teksten gericht tegen immigranten en moslims
(profiteurs, criminogeen ect)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarauleman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
