ZSO: Preconceptiezorg
De student:
• Kan de belangrijkste pre-conceptionele adviezen benoemen die aan een paar met
kinderwens gegeven zouden moeten worden. Noem ten minste 5 adviezen voor de vrouw,
en 5 adviezen voor de man.
De belangrijkste adviezen voor de vrouw:
- Niet roken
- Geen alcohol
- Geen drugs
- Eet gezond en gevarieerd
- Slik foliumzuur= vitamine B11
De belangrijkste adviezen voor de man:
- Niet roken
- Geen alcohol
- Geen drugs
- Eet gezond en gevarieerd/zorg voor een gezond gewicht (BMI lager dan 25)
- Vermijdt blootstelling aan straling
Wat is preconceptie zorg?
Geef het doel van preconceptiezorg en licht dit in ca 150 woorden toe.
Samengevat: het voorkomen van afwijkingen en ziekten bij moeder en kind door het
opsporen en indien mogelijk elimineren van risicofactoren voor de bevruchting.
De periconceptie periode is het tijdvenster van 14 weken voor de conceptie, waarin de
gameten rijpen en zijn epigenetisch geprogrammeerd, totdat 10 weken na conceptie, waarin
het embryonale weefsels, organen en trofoblast (placenta) worden gevormd.
De kwaliteit van de levensloop van een nieuw individu moet begin preconceptie door het
optimaliseren van de gezondheid en kwaliteit van de gameten door de periconceptie
levensstijl van de toekomstige ouders.
Er wordt meer aandacht besteed aan risicobeoordeling en preventie van nadelige maternale
en gezondheidsresultaten voor nakomelingen in plaats van diagnose en behandeling van
dergelijke resultaten. Zoals eerder gezegd, preconceptiezorg moet voor iedereen
gemakkelijk toegankelijk zijn stel dat probeert zwanger te worden. Dergelijke zorg moet
individueel gebeuren afgestemd op de risico's, behoeften en wensen van het paar zich. Op
deze manier worden koppels gemachtigd om te hebben een actieve rol ten aanzien van hun
eigen gezondheid en die van hun toekomstige nakomelingen.
Naast beoordelingen van medische risico's gerelateerd aan lichamelijk gezondheid moet
preconceptiezorg gericht zijn op mentaal en seksuele gezondheid, evenals risico's in
verband met armoede en ontbering. Implementatie van preconceptiezorg behoeften om
interdisciplinaire en multidisciplinaire ondersteuning te bieden voor complexe
gezondheidsproblemen, inclusief gerichte programma's voedings- en
levensstijlverbeteringen.
, Waar moet de vrouw op letten als er een zwangerschapswens is?
Noem hier 5 adviezen en geef per advies een toelichting.
1. Niet roken
Roken verhoogd de kans op extra-uterine zwangerschap, meerlingenzwangerschap,
vroeggeboorte, kleinere schedelomtrek, intra-uterine groeiretardatie, placenta
praevia, vroegtijdig breken van de vliezen, abruptio placentae, aangeboren
afwijkingen en perinatale en neonatale sterfte. Ook zijn er late effecten van roken
zoals lagere intelligentiescore, verhoogde kans op astma, luchtweginfecties,
hyperactiviteit en agressief gedrag. Later meeroken heeft voor het kind ook nadelige
gevolgen.
2. Geen alcohol
Alcohol gebruik kan leiden tot het foetaal alcoholsyndroom (FAS), dit gebeurt bij
meer dan zes glazen alcohol per dag. Ook minder dan zes glazen alcohol in het
eerste trimester leidt tot karakteristieke gelaatstrekken van FAS. Zelfs bij één glas
per dag is er al sprake van psychomotore achterstand om eenjarige leeftijd.
Daarnaast leidt alcoholgebruik na de zwangerschap leidt tot verminderde
borstvoeding
3. Geen drugs
Drugs kunnen de vrouw verminderd vruchtbaar maken en het kan de teratogene
werking van genotmiddelen, zoals alcohol, versterken. Daarnaast heeft drugsgebruik
tal van nadelige gevolgen voor het ongeboren kind. Afhankelijk van de soort drug kan
druggebruik leiden tot congenitale afwijkingen, prematuriteit, dysmaturiteit,
bloedingen in de tweede helft van de zwangerschap. Bij de moeder kan het leiden tot
verhoogde maternale morbiditeit en mortaliteit. Het kind kan afhankelijk zijn van de
drugs als het geboren wordt (neonataal abstinentiesyndroom). Er is speciale
prenatale zorg voor aanstaande moeders die chronisch drugs gebruik.
4. Eet gezond en gevarieerd
Het is voor iedereen belangrijk gezond en gevarieerd te eten, maar zeker een
zwangere moet erop letten geen te kort te komen van bepaalde voedingsstoffen.
Vrouwen die een bepaald dieet volgen, bijvoorbeeld vegetariërs, lopen hierbij een
extra risico. Er moet voldoende vitamine B, vitamine C, vitamine D, ijzer en zink in
het dieet zitten. Let op dat er niet te veel vitamine A wordt ingenomen, dit kan leiden
tot congenitale afwijkingen en neurologische ontwikkelingsstoornissen.
5. Slik foliumzuur= vitamine B11
Gebruik dagelijks 0,4-0,5 mg foliumzuur in het eerste trimester (tot een
amenorroeduur van 10 weken) om een neuralebuisdefect (anencefalie, spina bifida,
encephalocele), een lip- en geheemte spleet en mogelijk conotruncale
hartafwijkingen of omfalokèle te voorkomen. Verder wordt een foliumzuur tekort
geassocieerd met een spontane miskraam en abruptio placentae (voortijdig loslaten
van de placenta).
6. Pas op bij een oudere leeftijd
Zwangerschap op oudere leeftijd is ongunstig voor de fertiliteit. Er is een verhoogde
kans op complicaties tijdens de zwangerschap en chromosomale afwijkingen van het
kind.