Dit is een samenvatting over het deel taalontwikkelingsstoornissen (TOS). De samenvatting is een combinatie van de powerpoints, de curcus en eigen notities tijdens de les. Bij vragen mag je me altijd een berichtje sturen.
Taal: diagnostiek bij kinderen
Hoofdstuk 1: taalontwikkelingsstoornissen: indeling & definities
1. Wat is een taalontwikkelingsstoornis?
Verborgen, niet zichtbaar taalstoornis = minder herkenbaar dan andere
stoornissen
Langzamere & moeizamere verwerving van mondelinge taal
Definitie
Door ASHA (American Speech-Language-hearing association)
Significant tekort* in de ontwikkeling en het gebruik van taal in al zijn
modaliteiten
o Modaliteiten: fonologie, semantiek, morfologie, syntaxis, pragmatiek
Problemen met taalbegrip en/of taalproductie in de verschillende
taaldomeinen
Mogelijk voor heel het leven
Symptomen kunnen veranderen doorheen de tijd
*Significant tekort
= niet tijdig behalen van taalmijlpalen
Kennis van normale taalontwikkeling is cruciaal
Leidraad: de Geresiveerde Minimum Spreeknormen
o Beschrijven de mijlpalen in de taalontwikkeling die op een bepaalde
leeftijd bereikt moeten zijn
Tijdig behalen van mijlpaal betekent niet dat het kind geen
taalontwikkelingsstoornis kan hebben !!
= tabel met minimale
spreeknormen
1
, 1.2. Prevalentie van taalontwikkelingsstoornissen
= geeft aan hoeveel kinderen met een taalontwikkelingsstoornis er zijn op een
bepaald moment
5-10% van schoolgaande kinderen heeft een taalontwikkelingsstoornis
We kennen vaker personen met dyslexie dan met een TOS maar de
prevalentiecijfers zijn wel ongeveer hetzelfde
Waarom?
- TOS is een verborgen stoornis
- Men heeft nog niet zo veel kennis over TOS zoals bij dyslexie
1.3. Indeling van taalontwikkelingsstoornissen
Opgedeeld in primaire & secundaire taalontwikkelingsstoornissen
Primaire taalontwikkelingsstoornis Secundaire taalontwikkelingsstoornis
Staat op zichzelf; geen duidelijke Gevolg van één of meerdere problemen
verklaring voor de taalachterstand in een ander ontwikkelingsdomein
1.3.1. Primaire taalontwikkelingsstoornissen
Synoniemen:
Taalachterstand
Specifieke taalontwikkelingsstoornis
Ernstige Spraak-en taalMoeilijkheden (ESM)
Specific Language Impairment (SLI)
Internationaal: Developmental Language Disorder (DLD)
Nationaal: Taalontwikkelingsstoornis (TOS)
2 belangrijke aspecten:
1. Er is een achterstand in de taalverwerving
2. Er is geen duidelijke verklaring voor deze achterstand
2
, Diagnose wordt gesteld obv uitsluitingscriteria
o Aantonen dat achterstand niet het gevolg is van problemen in andere
ontwikkelingsdomeinen of onvoldoende taalaanbod
Comorbiteit1 mogelijk
Prevalentie: 7%
Verhouding jongen VS meisje: 3/1 (komt 3x meer voor bij jongens dan bij meisjes)
KAN blijvend zijn
TOS wordt opgedeeld in:
Vertraagde taalontwikkeling
Gestoorde taalontwikkeling
1.3.1.1. Vertraagde taalontwikkeling (VTO)
50% heeft een probleem van voorbijgaande aard
Taalniveau komt overeen met een jonger kind
Harmonisch profiel gelijkmatige uitval van alle taaldomeinen
Taalontwikkeling komt later op gang & heeft een trager verloop
Achterstand inhalen met juiste therapie
Geen duidelijke oorzaak
1.3.1.2. Gestoorde taalontwikkeling
50% heeft een probleem van niet voorbijgaande aard
Hebben een hardnekkiger probleem
Taalgebruik bevat kenmerken die niet in een bepaalde fase van het
taalverwervingsproces thuishoren
Disharmonisch profiel gestoord
Oorzaak: aangeboren (ontwikkelingsdysfasie), verworven (kinderdysfasie)
Expresief: alles wat een kind uit
Receptief: alles van het taalbegrip, wat begrijpt hij?
2 groepen van gestoorde taalontwikkeling:
1. Kinderafasie
= gevolg van hersenletsel taalgebieden in hersenen worden beschadigd
Verworven kinderafasie op het moment dat hun taal in volle
ontwikkeling is, geraakt deze verstoord
Horen eig niet bij primaire taalontwikkelingsstoornissen MAAR
vertonen dezelfde kenmerken als TOS
Oorzaak:
o hersentrauma na val op hoofd of verkeersongeluk (bv. CVA,
bloeding)
o tumoren of infecties (bv. hersenvliesontsteking)
o cerebrovasculaire aandoening (trombose of bloeding)
2. Ontwikkelingsdysfasie (OD)
1
= het tegelijkertijd voorkomen van 2 of meer aandoeningen of stoornissen bij één
persoon
3
, = aangeboren en geen duidelijk aantoonbaar hersenletsel
Therapie helpt, maar het raakt nooit opgelost
Prevalentie: 3%
Aangeboren taalontwikkelingsstoornis
Blijvende problemen, ook op volwassen leeftijd
Taalproblemen op vlak van taalbegrip en/of taalproductie
Taalcomponenten kunnen aangetast zijn
o Kan wel evolueren doorheen de tijd
o Bv. een kleuter heeft moeite met uitspraak en woordenschat,
in de lagere school heeft het kind problemen met vertellen van
een verhaal of voeren van een gesprek
1.3.2. Secundaire taalontwikkelingsstoornissen
Hierbij nooit de naam TOS gebruiken!!!
= de taalontwikkelingsstoornis is het gevolg van een ander probleem
De impact van de problemen is niet altijd even groot, zeker niet als ze geïsoleerd
voorkomen
1.3.2.1. Problemen in de sensorische ontwikkeling
Gehoorverlies
Permanent gehoorverlies: slechts bij 0,1% van de kinderen
o Deze kinderen ondervinden bijna altijd problemen in hun spraak- en
taalontwikkeling
Nood aan hulpmiddelen om beter te horen (bv. hoorapparaat, CI)
Extra stimulatie bij ontwikkeling spraak en taal
Factoren die de taalontw. mee bepalen bij gehoorstoornissen (door Cleary):
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stiennuyts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
