Samenvatting van het vak nieuwvorming in het 2e semester van de 2e bachelor geneeskunde. Volledige samenvatting van alle lessen. Behaald resultaat: 15/20
TUMOR = groei en differentiatie spelen een belangrijke rol
KANKER = gemeenschappelijke naam voor alles wat met maligne tumoren te maken heeft
→ Waarom gaan kankers ontstaan?
- Er is celdeling = mitose
- Er is het spontaan verlies van cellen = apoptose
Normaal gezien zijn deze 2 in evenwicht maar op
het moment dat een tumor of kanker ontstaat,
ontstaat er een onevenwicht tussen de 2 factoren
o Ofwel een ongecontroleerde mitose
o Ofwel een te beperkte apoptose en cellen
gaan ongecontroleerd blijven leven
! Kanker is niet nieuw → al door Galenus beschreven heel lang geleden: opvallend rode gezwollen
bloedvaten in de nabijheid van een gezwel deden denken aan rode poten en scharen van een krab
- Grieks: carcinos en Latijn: cancer (crab, lobster)
- Obv opgravingen en materiaal dat men gevonden heeft is men kunnen gaan terugkijken
wanneer kanker ontstaan is
o Letsels aangetroffen op vnl skeletten die werden teruggevonden → bv
osteosarcoma’s, multiple myelomen maar bv ook vermoeden van prostaatcarcinoom
met metastasen
- Kanker is dus iets dat gedurende verschillende eeuwen al aanwezig is geweest
→ Groei en differentiatie zijn belangrijke factoren waarom op een bepaald moment normaal weefsel
uiteindelijk gaat evolueren naar ongecontroleerde groei en aanleiding geeft tot een tumor of maligne
letsel
- Er is een reproductie zonder beperkingen van het normale weefsel → het omgevende
weefsel dat een normale structuur heeft gaat geen controle meer hebben op de celdeling
- Onafhankelijk van de normale verankering → het kan zich ergens anders gaan vormen dan
waar de oorspronkelijke stamcellen van afkomstig zijn
- Ongevoelig voor beperkingen van de populatiedensiteit = omgeven door normale cellen
maar gaan die op bepaalde termijn beginnen overwoekeren
1
, 1 van de belangrijkste kenmerken = irreversibel proces → als het proces op gang is en er
geen terugweg meer is dan is de kans heel groot dat het gaat leiden tot een maligniteit of tot
kanker
Carcinogenese =
- Je moet een trigger hebben: externe factoren, genetische voorbeschiktheid, …
o Dit geeft een initiatiefase waardoor de normale cel een aantal veranderingen gaat
ondergaan die gaan leiden tot een proces dat op dat moment nog reversibel is
o Verschillende factoren spelen een rol bij de initiatiefase
▪ Activatie van proto-oncogenen, inactivatie van tumorsuppressorgenen (=
genen die het proces evt nog kunnen tegengaan) en inactivatie van anti-
metastase genen
- Je krijgt defecten in de terminale differentiatie van cellen + problemen met de groeicontrole
+ weerstand tot cytotoxiciteit
- Geïnitieerde cel → pre-neoplastische letsels die uiteindelijk leiden tot een maligne tumor die
klinisch vaststelbaar is en leidt tot een klinische presentatie met een tumor → kan op
bepaald moment gaan invaderen en metastaseren
Bepaalde visies rond carcinogenese en de
mogelijke impact naar therapie toe:
verschillende mechanismen die een rol
gaan spelen in de ontwikkeling van
tumoren
- Resistentie tegen apoptose
- Angiogenese → groei van cellen en
die cellen hebben nood aan O2 en
2
, voedingsstoffen waardoor er aanmaak van nieuwe bloedvaten moet plaatsvinden
- Ongecontroleerde proliferatie
- Ontsnappen aan groei suppressoren
- Activatie van invasie en metastasering
- Cellen worden weerstandig en bijna onsterfbaar door bepaalde factoren die hun daartegen
gaan beschermen
→ MAAR de interactie van de tumorcel en de omgeving is veel complexer
- Verschillende circuits die met
elkaar in interactie gaan komen
en die terug te brengen zijn tot
veranderingen in de tumorale
genetica
o Bv probleem met de
motiliteit → tumorcelen
trekken zich weinig aan
van de omgevende cellen
▪ Integrines en
cadherines
spelen hier een
rol
o Proliferatiecircuit waar RAS-groeifactoren een belangrijke rol spelen
o Viabiliteit (= levensvatbaarheid) → cytokines en doodfactoren kunnen hier een rol bij
spelen (= apoptosefactoren)
o Cytostase en differentiatie waar bv bepaalde factoren zoals Smads en P16 cyclines
een rol spelen
Alle circuits zijn met elkaar verbonden en dit zorgt voor complexiteit van tumorale groei en
ook in de volgende stap om te gaan interfereren in die complexiteit
→ In kwaadaardige tumoren gaat het niet enkel over de tumorcel, verschillende cellen gaan met
elkaar in interactie → recent geleid tot de ontwikkeling van immuuntherapie
- Tumorcel (grijs), stamcel → verantwoordelijk voor de ontwikkeling tot tumor, fibroblasten
zijn belangrijk om de tumor te laten groeien, endotheelcellen en pericyten van de
bloedvaten, inflammatoire cellen
3
, - In verschillende stappen van de carcinogenese gaan de verschillende cellen met elkaar in
interactie en gaan ze elkaar beïnvloeden
o Primaire tumor met micro-omgeving → invasieve tumor die minder georganiseerd is
dan de oorspronkelijke primaire tumor → metastasen in andere organen
▪ Interactie tussen tumorcellen, bloedvaten, immuuncellen en fibroblasten
- Interactie tussen de cellen vindt plaats door een aantal factoren (bv cytokines)
o Deze factoren gaan in de huidige behandeling gebruikt worden als biomerker en/of
evt doelwit om behandelingen te ontwikkelen
Brug maken naar mogelijke therapieën toe
- Binnenste cirkel = factoren die een rol spelen in de carcinogenese en die mogelijk een
aanhechtingspunt zijn om therapieën te gaan ontwikkelen of therapieën die al bestaan in de
klinische praktijk te gaan gebruiken
- Voorbeelden:
o Tumoren creëren inflammatie en er zijn een aantal gegevens waar men anti-
inflammatoire middelen gaat gebruiken om inflammatie te gaan afremmen
o Geprobeerd om angiogenese te gaan beïnvloeden → soms een groot succes en soms
geen groot succes
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pauliena. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.