Motorische ontwikkeling en motorisch leren
1
,College 1 (introductie, theorieen)
Hoe kunnen we de motorische ontwikkeling van kinderen verklaren?
Definitie van ontwikkeling
Motorische ontwikkeling:
- De veranderingen in motorische gedrag die gedurende de kindertijd (0-20) jaar zichtbaar zijn
- De processen die ten grondslag liggen aan deze veranderingen
o Wat gebeurd er in het lichaam wat deze veranderingen mogelijk maakt
- Factoren die de veranderingen in gedrag beinvloeden (dingen die versterkt of geremd kunnen worden)
Belangrijke vragen:
- Waarom vertoont een kind een bepaalde vorm van nieuw gedrag op een bepaald moment in de tijd?
- Wat veroorzaakt dit nieuwe gedrag?
Wat is ontwikkeling?
1. Begrippen
2. Belangrijke themas
3. Indeling van ontwikkelingstheorieen
Begrippen
- Genese: wording, het ontstaan van iets nieuws (novelty)
o Er wordt onderscheid gemaakt tussen ontogenese en fylogenese
- Ontogenese: de ontwikkeling van het individu (de activiteiten die we leren: schaatsen, fietsen, schrijven)
- Fylogenese: de ontwikkeling van de soort (kruipen, huilen, leren staan, enz)
Thema’s om ontwikkeling te begrijpen (2)
Ontwikkeling: de veranderingen in gedrag die in de kindertijd zichtbaar worden → kwalitatieve veranderingen
- De uiterlijke verschijningsvorm van gedrag veranderd (zitten, kruipen, schrijven, fietsen)
Leren: het individuele veranderingen in het gedrag die het gevolg zijn van exogene factoren (omgevingsfactoren)
- Gedrag veranderd omdat iemand jou iets leert, bijvoorbeel schrijven of zwemmen
Groei (rijping): kwantitatieve biologische veranderingen
- Groei van zenuwstelsel: je wordt langer, breder sterker (je kan dit meten)
Ontwikkeling =/ leren =/ groei
Ontwikkeling is iets anders dan leren en is iets anders dan groei
Thema;s om ontwikkeling te beprijgen (2): hoe ontstaat nieuw gedrag
Nature-nurture debat, hoe ontstaat nieuw gedrag
Ontstaat nieuw gedrag spontaan of ontstaat nieuw gedrag door de omgeving
Nature: alle eigenschappen liggen besloten in het kind (al het gedrag ontstaat vanzelf, liggen al besloten in het kind en
de genen bepalen wanneer de eigenschappen zichtbaar worden)
- Nieuwheid:
o Kennis ligt opgeslagen in de genen
2
, o Vooraf bepaalde ontwikkelingen
Nurture: het kind start als tabula rasa en wordt gevormd door opvoeding en onderwijs (je kan een kind nog helemaal
veranderen door opvoeding en onderwijs)
- Nieuwheid:
o Alle kennis ligt opgeslagen in de omgeving
o Onderliggende structuren blijven gelijk
o Nieuwheid door leren
o Leren is altijd mogelijk
Interactie theorie
ze beinvloeden elkaar continu, samen bepalen ze de
motirsche theorie.
Themas om ontwikkeling te verklaren (3): ontwikkeling: continu uf discontinu
Continu: ontwikkeling die geleidelijk gaat, bijvoorbeeld groei, gewicht
- Nieuw gedrag komt voort uit eerder gedrag (voortdurende toename van gedrag)
- Groei/leren
- Kwantitatieve veranderingen (er komt nieuw gedrag voort uit oud gedrag, groei, rijping of leren)
Discontinu: Er zijn verschillende fases, zitten, krupen, staan, lopen, er wordt hier altijd een fase-gerichte verandering
besproken. Een nieuwe fase is als er een nieuwe kwalitatieve verandering is in de motoriek, nieuwe gedragspatronen
- Nieuw gedrag komt voort uit nieuwe interne structuren
- Ontwikkeling
- Kwalitatieve veranderingen
Wat bepaalt of ontwikkeling continu of discontinu is?
- Soort gedrag dat bestudeerd wordt (bv lengtegroei (lengte, spiergroei) vs functioneel gedrag (lopen, zitten,
staan))
- Tijdsframe waarbinnen gemeten wordt
3
, Bij functioneel gedrag kan je ook heel vreemd discontinu gedrag zien, bijv bij een kind die
gaat staan de ene dag en de andere dag niet, en dit zich afwisseld. Uiteindelijk een periode
dat hij wel altijd kan staan.
Bepaald gedrag gaat op en neer
Hoe hoger de grafiek hoe meer toename
gedrag, bijv F wel of geen gedrag.
Historisch overzihct van theorieen motorische ontwikkeling
(rijpingstheorie),
ontwikkelingspsychologie. Maturatie
theorie, nativisme
Fysiek onderwijs (physical education).
Descriptief/ maturatie/
interactionisme
Informatieverwerkingstheorie (niet
behandeld)
Dynamische syteem thoerie,
perception-action benadering
Indeling van ontwikkelings-theorieen:
1. Nativisme: ontwikkeling wordt bepaald door endogene factoren
a. Ontwikkeling = rijping van het CZS
2. Empirisme: ontwikkeling wordt bepaald door exogene factoren
a. Ontwikkeling = leren
3. Interactionisme: ontwikkeling wordt bepaald door de wedekerige interactie tussen het individu en de omgeving
a. Ontwikkeling = interactie van rijping + leren
(McGraw was stiekem een beetje een interactionist)
4
