ARRESTEN INTERNATIONAAL EN EUROPEES STRAFRECHT
OVERZICHT COLLEGEJAAR 2020-2021
HARMONISATIE EN DOORWERKING EU-STRAFRECHT
Griekse mais arrest:
Wanneer een stukje uniewetgeving regels stelt, maar niet een specifieke sanctionering voorschrijft, dan is het
aan de lidstaten om te kiezen tussen toepassing van het bestuursrecht, civiele recht, of het strafrecht, maar bij
die keuze moeten ze wel twee belangrijke beginselen in acht nemen:
- Beginsel van loyale samenwerking/unietrouw: lidstaten moeten de doeltreffende toepassing van het
unierecht verzekeren door middel van ‘passende straffen’. Lidstaten zijn verplicht om ‘doeltreffende,
evenredige en afschrikkende sancties’ te stellen op overtreding van EG normen. Als daaraan is voldaan
is er sprake van een passende straf.
- Beginsel van assimilatie: soort verbod op discriminatie: een overtreding van een EEG moet onder
dezelfde voorwaarden als een vergelijkbare en even ernstige overtreding van het nationale recht zou
moeten worden bestraft. Dit kon dus mee brengen dat een lidstaat toch verplicht was het strafrecht in
te zetten voor bestraffing van EEG normen.
Ratti arrest:
Als het gaat om een richtlijn die volledige harmonisatie beoogt, mag de lidstaat niet meer of minder doen dan
de richtlijn voorschrijft. De lidstaat mag dus niet afwijken van richtlijn. Richtlijn heeft rechtstreekse werking:
burger kan die richtlijnbepalingen inroepen bij de nationale rechter.
Gozutok en Brugge arrest:
Ne bis in idem is ook een vorm van wederzijdse erkenning: je mag zelf niet meer vervolgen. Elke Lidstaat
aanvaardt toepassing van in andere lidstaat geldend strafrecht, ook indien zijn eigen strafrecht tot een andere
oplossing zou leiden.
LM arrest:
Over het wederzijds vertrouwen heeft het Hof van Justitie gezegd dat er een fundamentele premisse is: alle
lidstaten delen waarden a.b.i. art. 2 VEU (o.a. menselijke waardigheid, vrijheid, rechtsstaat en eerbiediging
mensenrechten); dit impliceert en rechtvaardigt vertrouwen dat lidstaten die waarden erkennen en Unierecht
in acht nemen. Lidstaten moeten dus, behoudens in uitzonderlijke omstandigheden, ervan uitgaan dat andere
lidstaten het Unierecht, in het bijzonder de grondrechten, naleven/in acht nemen.
Dit betekent dat: Unierecht kan lidstaten dus verplichten in een concreet geval niet na te gaan of andere
lidstaat de grondrechten heeft nageleefd, behoudens in uitzonderlijke gevallen.
Piotrowski arrest:
Wederzijds vertrouwen m.b.t. Europees Aanhoudingsbevel (EAB); elke LS aanvaardt toepassing van in andere
LS geldend strafrecht, ook indien zijn eigen strafrecht tot een andere oplossing zou leiden. Met wederzijdse
erkenning zijn verschillen niet meer van belang, dus minder weigeringsgronden.
, Arresten 2020-2021
‘Rechtelijke macht niet meer onafhankelijk’ arrest:
Wederzijds vertrouwen is geen blind vertrouwen, er zijn mogelijkheden om na te gaan of een andere lidstaat
de grondrechten heeft nageleefd, maar dat mag alleen maar in uitzonderlijke gevallen.
Moro arrest:
Hoewel het allemaal gericht is op het bevorderen van wederzijdse erkenning, zijn die geharmoniseerde regels
ook van toepassing op strafzaken zonder grensoverschrijdende dimensie. Als harmonisatie eenmaal heeft
plaatsgevonden, geldt die richtlijn geldt voor alle zaken. Die richtlijn geldt niet alleen voor zaken waar sprake is
van grensoverschrijdende dimensie.
Costa/ENEL arrest:
Unierecht heeft voorrang boven daarmee strijdig nationaal recht: Er bestaat een hiërarchisch verhouding
tussen unierecht en recht van de lidstaten. Twee manieren in het unierecht om vorm te geven aan die
voorrang:
§ Unierecht kan rechtstreekse werking hebben: bepalingen kunnen worden ingeroepen door
een burger tegenover de staat. Als er een nationale bepaling in strijd is met zo’n bepaling van
unierecht dan moet de rechter die nationale bepaling aan de kant zetten.
§ Verplichting tot unierecht conforme uitleg van nationaal recht: Nationaal recht moet “zo veel
mogelijk” Unierechtconform worden uitgelegd: al het nationale recht moet zo worden
uitgelegd dat het strookt met unierecht. Door alle nationale autoriteiten (burgemeester,
minister, rechter, enz.)!
Milev arrest (1):
Let op: is een ander arrest dan Milev (2)!
à Als je kijkt naar richtlijn daar worden minimumvoorschriften vastgesteld met betrekking tot bepaalde
aspecten tot onschuldpresumptie. Er is sprake van minimale harmonisatie, niet de bedoeling geweest om een
uitputtende regel te geven wat betreft beslissingen voorlopige hechtenis. Minimumharmonisatie: niet alles is
geregeld.
Milev arrest (2):
Let op: is een ander arrest dan Milev (1)!
Tijdens de omzettingstermijn van een richtlijn moet een lidstaat zich zoveel mogelijk onthouden van uitleg van
nationaal recht die, na de omzettingstermijn, de RL-doelstelling ernstig in gevaar zou brengen: ook de rechter
als nationale autoriteit moet zich tijdens de omzettingstermijn moet zich zo veel mogelijk onthouden van een
uitleg van het nationale recht die na de omzettingstermijn de richtlijndoelstelling ernstig in gevaar zou kunnen
brengen.
Kolpinghuis arrest:
Staat kan richtlijnbepaling niet rechtstreeks tegenwerpen aan particulier (omgekeerde verticale werking is
uitgesloten)
Poplawski I arrest:
Kaderbesluit-bepaling kan niet rechtstreeks worden toegepast, ook niet als deze wel onvoorwaardelijk en
voldoende nauwkeurig is. Dus nooit rechtstreekse werking voor kaderbesluiten! (Buiten toepassing laten geldt
alleen voor zover er sprake is van rechtstreeks werkend unierecht, en kaderbesluiten hebben geen
rechtstreekse werking.)
Poplawski II arrest:
Kan KB-bepaling nationaal recht opzij zetten?
Nee, er is geen verplichting op grond van het voorrangsbeginsel of louter op grond van het unierecht om een
bepaling van nationaal recht opzij te zetten als die in strijd is met een kaderbesluit, want kaderbesluiten
hebben geen rechtstreekse werking. Unierecht zelf biedt dus geen grondslag om nationale regel opzij te zetten
als die in strijd is met een kaderbesluit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JoseH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.