1.1 Energiebronnen
Natuurlijke hulpbronnen
- Natuurlijke hulpbronnen: stoffen die in de natuur voorkomen en die economisch
rendabel te maken zijn. Bijv: water, hout, rubber, ijzererts, aardolie, wind en uranium
- Energiebronnen: Aardgas, steenkool, wind en zon. Dit zijn alle dingen waar je
energie mee kunt maken
- Fossiele brandstoffen: Energiebronnen die uit resten van planten en dieren
ontstaan. bijv: Steenkool, aardolie en aardgas
Hoe fossiele brandstoffen ontstaan
- Belangrijkste fossiele brandstoffen steenkool, aardolie en aardgas grootste deel
ontstaan tijdens het Carboon, 300-360 miljoen jaar geleden. Rond de Evenaar toen
grote moerassen en weelderige tropische bossen
- Steenkool ontstaan in moerassen. Dode bomen en planten kwamen onder water te
liggen→ met de tijd dikkere lagen plantenresten in het zuurstofarme water, waardoor
heel langzaam verteerde→ sedimentlagen sloten de plantenresten helemaal af van
de buitenlucht, hierdoor konden ze niet wegrotten. In miljoenen jaren tijd resten
onder hoge grote druk, temperatuur steeds verder samengeperst. Inkoling:
Omzetting van organisch materiaal naar pure koolstof. eerst ontstond bruinkool later
steenkool
- Aardolie is ontstaan in ondiepe zeeën. Zodra algen, plankton en andere organismen
dood gingen→ zakken zeebodem→ sedimentlagen voorkwam wegrotten→ lagen
steeds dikker dus druk en temperatuur hoger→ heel lang kond door ondoordringbare
laag de olie niet ontsnappen uit poreuze gesteente
- Bij vorming steenkool, aardolie (methaan) uit het organische materiaal geperst. Als
zich boven het organische materiaal een ondoordringbare laag bevindt, met
daaronder een laag poreus reservoirgesteente blijft het gas in de holtes van die
laag gevangen. Totdat de laag erboven doorbroken wordt door een boortoren bijv
Oneerlijk verdeeld
- Aardolie, aardgas, steenkool niet gelijk over de wereld verdeeld omdat het gebied
aan veel voorwaarden moet voldoen
- Meer dan helft aardolievoorraad in Midden-Oosten. Bij het ontstaan van de aardolie
is ook veel aardgas vrijgekomen. Andere landen met veel aardgas: Rusland,
Noorwegen en Nederland
- Saudi-Arabië, Iran, Irak rijk aan aardolie en aardgas doordat waar nu het
Midden-Oosten ligt, lag lang geleden Tethysoceaan, die de oercontinenten
Gondawana en Laurazië scheidde. In deze oceaan ontstond olie- en gasvoorraad op
aarde
Energiestromen
- 10 landen in Midden-Oosten nemen 3,4% aarde in en bezitten 60% van alle
aardolievoorraden, 41% gasvoorraden
- China, Japan, VS importeren aardolie uit het Midden-Oosten
- Maar bijv Rusland, Nigeria en Venezuela kunnen prima voor zichzelf zorgen
- Hoeveelheid olie, gas en steenkool een land importeert hangt af van eigen reserves
en behoefte aan energie. centrumlanden meer energie dan landen in periferie
Niet onuitputtelijk
- Sinds industriële revolutie bezig met energievoorraad er in rap tempo doorheen te
jagen. er kan dus een punt komen dat deze voorraden winbare aardolie helemaal
, opraakt. Ook voorraden gas en steenkool zijn eindig maar fossiele brandstoffen
hebben ook andere nadelen
Andere nadelen
- luchtvervuiling veroorzaakt door verbranding fossiele brandstoffen, Slecht voor
milieu, volksgezondheid ook komt meer koolstofdioxide (CO2) in de atmosfeer dit
versterkt het broeikaseffect. Meer CO2 zorgt voor temperatuurstijging op aarde
- Ander probleem politieke en strategische aard. Importerende landen hangen af van
Exporterende landen
Alternatieve energiebronnen
- Energiebronnen maken elektriciteit door een turbine te laten draaien. Direct (wind of
water) of indirect: door warmte te produceren om stoom te maken die de turbine
aandrijft
- Fossiele brandstoffen vorm van niet-hernieuwbare hulpbronnen. Grote nadelen
genoeg reden om meer in Hernieuwbare hulpbronnen te investeren,
energiebronnen waarvan de voorraad (bijna) onuitputtelijk is. maar ook deze
hulpbron heeft weer nadelen
De ideale energiebron
- Ideale energiebron: betaalbaar, hernieuwbaar, schoon, veilig en betrouwbaar: dus
altijd beschikbaar en bijv niet afhankelijk van het weer. Ideale energiebron bestaat
niet daarom mix van energiebronnen. Invloed van deze samenstelling: veranderende
inzichten, technologieën en voorraden
- Wind onuitputtelijke en schone energiebron. Maken windturbines is duur, veroorzaakt
uitstoot CO2, maar wann ze er staan komen er geen broeikassen meer vrij. Nadeel is
dat windenergie soms te hard of te zacht waait om energie te produceren, mensen
liever geen windturbine in buurt van hun huis
- Zonne-energie zonder stoom of turbine gemaakt. Panelen met zonnecellen vangen
de energie op en zetten om in elektriciteit. winnen zonne-energie is duur en
inefficiënt. Moderne zonnecellen benutten maar 20% van het zonlicht dat erop valt.
en dat het vaak bewolkt is in nl is geen probleem
- Waterkracht schone, betrouwbare energiebron.Genoeg water in een stuwmeer kan je
energie gebruiken wanneer je wilt. Bouw waterkrachtcentrale duur maar als eenmaal
staat kan je goedkoop stroom produceren. stuwdam ingrijpende gevolgen omgeving
- Geothermische energie maakt gebruik warmte in de aarde. zit de warmte op een
diep punt dan is het bruikbaar voor de verwarming. stel de warmte zit dicht onder de
aarde dan kan je het ook als energie gebruiken
- Kernenergie houdt de kern van atomen bij elkaar. erg komt kernenergie kwijt
wanneer je de atomen splijt. deze energie→ omzetten in stoom die de turbine van
elektriciteitscentrale aandrijft. Productie: bijna geen CO2 vrij en grondstof uranium
komt op veel plekken voor. nadelen: kernafval blijft jaren radioactief en ongelukken
met kerncentrales grote gevolgen
- Biomassa: bestaat bijv uit hout, mest en gft-afval. net als in fossiele stoffen zit hier
energie in opgeslagen. benutten door biomassa te verbranden. het is goedkoop en
kan je gewoon meestoken in kolencentrales. nadeel co2 komt vrij bij verbranding en
in sommige landen wordt regenwoud hiervoor gekapt