Ik vat hoofdstuk 6 samen: De tijd van regenten en vorsten.
-6.1 Een wereldeconomie
-6.2 De gouden eeuw van Nederland
-6.3 Het absolutisme
-6.4 De wetenschappelijke revolutie
6 Tijd van regenten en vorsten
6.1 Een wereldeconomie
In 1594 legden negen kooplieden geld bij elkaar voor de eerste reis van Nederlanders naar
Oost-Azië. Handelaren werden belangrijk in tijd van steden en staten. Door handel in
luxeproducten was toen kapitalisme ontstaan, personen investeren geld in een
onderneming. De productiemiddelen waren privébezit. De vroegere vorm van kapitalisme
heet handelskapitalisme. Rijke kooplieden werkten samen, omdat er veel geld nodig was
voor reizen. In de tijd van regenten en vorsten kwam het handelskapitalisme tot bloei. In
1602 ontstond: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Ze kregen als enige recht van
NL om in Azië te handelen. Naast dit monopolie mochten ze ook verdragen sluiten met
vorsten, oorlog voeren en gebieden besturen. Om te starten verkocht de VOC aandelen en
de winst ging jaarlijks naar de aandeelhouders en de rest werd in het bedrijf gestoken. Het
bedrijf werd geleid door aparte bestuurders, in Azië stelden ze een gouverneur-generaal.
VOC richtte zich eerst op de Molukken, in 1605 werd daar het eiland Ambon veroverd door
de Portugezen. De VOC dwong de Molukkers hun fijne specerijen alleen nog aan haar te
leveren. In 1918 stichtte de VOC op Java het hoofdkwartier Batavia. De VOC was een echte
multinational.
De handelscontacten die compagnieën aanknoopte vormden het begin van de
wereldeconomie. Voor handel rond de Atlantische Oceaan werd in 1621 WIC opgericht.
Kenmerkend aspect: wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie
Aandeel papier waarvan de koper (aandeelhouder) mede-eigenaar is van een bedrijf
Batavia hoofdkwartier van de VOC op Java
Gouverneur-generaal hoogste bestuurder van de VOC in Azie, later hoogste bestuurder van
Nederlands-Indie
Handelskapitalisme vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hadden in de
economie
Kapitalisme economisch systeem waarbij de productiemiddelen privébezit zijn en personen geld in
een onderneming investeren om winst te maken
Monopolie alleenrecht
Multinational onderneming met vestigingen in meerdere landen
Onderneming bedrijf
Plantage tropische landbouwbedrijf
Productiemiddel hulpmiddel waarmee word geproduceerd
Tijd van regenten en vorsten zesde tijdvlak (1600-1700)
VOC verenigde Oost-Indische Compagnie
Wereldeconomie economisch systeem van wereldwijde handelscontacten
WIC West-Indische Compagnie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lydia5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
